faten

elinde yemegini getirip, su senin ocakta kaynayadursun ,biz muhabbet edelim demek de mumkundur.

hepimizin basina gelmistir ,got olunca suratimiza yayilan anlamsiz gulumsemedir .

insanlarin ,cumlesinin sonundaki noktaya degil,yazdiklarina bakmasi gerektigini dusundugum yazar.

yaptigim hatalarda beni nazik bir dille uyaran , bilgisozluk’te bana en cok yardimci olan gammaz .

1.nesil ,guzel entryler giren bir yazarimiz .

www.yerleske.net

adam oglunu karsisina almis fircalamaktaydi.
-oglum,ataturk senin yasindayken sinifta birinciydi!
+senin yasindaykende cumhurbaskaniydi ben bisey diyo muyum .

felix edouard emil borel; 7 ocak 1871 gunu fransa’da saint affrique denen kucuk bir kasabada dogdu. babasi, protestan olan bu sehrin papaziydi. annesi de, tuccar olan bir aileden geliyordu. borel ilk once, 1889 yilinda ecole normale girdi. bu okulu bitirince, linne universitesinde, ecole normale’de ve sorbonne’da matematik dersleri verdi. analiz ve olasiliklar kuraminda oldukca onemli kesiflerde bulundu. ayni zamanda, oyunlar kuraminin kurucusu kabul edilir. uc yuzun uzerinde ilmi makalesi yayinlandi. bu makalelerin her biri bir cigir acacak niteliktedir. bunlarin icinde en onemlilerinden biri analizde cok iyi bilinen ve cok kullanilan heine-borel teoremidir. bu sonuc, borel tarafindan hazirlanan unlu tezinin bir parcasidir. borel, ayni zamanda lebesgue tarafindan gelistirilen lebesgue olcumu kuraminin ilk onculerinden biridir. borel’in, borel olculebilir kumeler uzerinde calismalari bir yerde lebesgue’e ilham vermistir.
borel, 1901 yilinda marguerite appel ile evlendi. bu evlilikten hic cocuklari olmadi. 1924 ile 1940 yillari arasinda yogun bir bicimde politika ile ugrasti. 1940 yilinda alman’lar tarafindan kisa bir sure tutuklandi. 1955 yilinda brezilya’da toplanan ilmi bir toplantiya katildi. bu toplantidan donerken gemide dustu. yasi da epey ilerledigi icin bu dusmede cok incindi. kendini bu dusmeden sonra bir turlu toparlayamadi. bu tarihten tam bir yil sonra, 3 subat 1956 yilinda seksen bes yasindayken paris’te oldu.

bir fransiz matematikcisi olan elie cartan, 1869 tarihinde dolomieu’ da dogdu. 1912 yilinda sorbonne’da profesorluge yukseltildi. 1924 tarihinden 1940 yilina kadar yuksek geometri dersleri verdi. calismalarinin cogu gruplar kuraminin incelenmesi ve uygulamasi yonundedir. surekli ve sonsuz gruplarin yapisiyla ilgili kurami ve yeni evrenler dusunulmesine yol acan genellestirmeler ve uzaylar kuramini kurdu. 1922 yilinda ortaya attigi, hic egrilik gostermeyen tamamen paralel bir uzay kavrami, en onemli buluslarindan sayilir. cartan’in bu calismalarindan haberi olmayan einstein, 1828 yilinda ayni gercekleri yeniden buldu. cok sayida yayini ve kitaplari olan cartan, 1951 yilinda paris’te oldu.

bir alman matematikcisi olan elwin bruno christoffel, 1829 tarihinde montschau, rheinland’de dogdu. once zurich polytechnicum’unda, sonra berlin ve strasbourg universitelerinde matematik profesoru olarak calisti. ozellikle; abel fonksiyonlari, cebirsel fonksiyonlar, parcali turevli denklemler ve diferansiyel geometri uzerinde calismalarda bulundu. riemann ile birlikte matematige tensor kavramini getirdiler ve tensor hesabi uzerinde calisti. 1900 yilinda strasbourg’da oldu.

isvicre’li bir matematikci olan gabriel cramer, 1704 yilinda cenevre’de dogdu. cenevre’de matematik ve felsefe profesorlugu yapti. berlin akademisine ve ingiliz kraliyet akademisine uye secildi. "cebirsel egrilerin analizine giris" adli kitabi 1750 yilinda yayimlandi. cramer’in bu kitabi, analitik geometri alaninda yazilan ilk kitaplardan biridir. cramer’in en buyuk hizmetlerinden biri de, jean ve jacques bernoulli’nin tum kitaplariyla, leibniz’in "commerciu epistolcum" adini tasiyan mektuplarini bir araya getirerek toplu halde yayinlamasi olmustur. bugun, denklem sistemlerinin cozumunde kullanilan cramer kurali oldukca kolaylik saglar. matematigin gelismesinde buyuk katkilari olan cramer, 1752 yilinda bagnols’da oldu.

l’hôpital, amator bir fransiz matematikcisidir. 1661 yilinda paris’te dogmustur. asil bir fransiz ailesinden gelir. johann bernoulli’nin yonetiminde calismis ve kendisini yetistirmistir. l’hôpital cok kabiliyetli bir matematikciydi ve brachystochrone adi verilen problemi comustur.
l’hôpital ’in en unlu eseri 1692 yilinda yazmis oldugu "analyse des infiniment petits pour l’intelligence des lignes courbes" dir. bu eser ayni zamanda diferansiyel analiz uzerine yazilmis ilk ders kitabidir. bizim analizde bugun kullanmis oldugumuz ve l’hôpital kurali olarak bildigimiz, "rasyonel fonksiyonlarin limit durumunda pay ve paydasinin sifir olmasi halinde uygulanan kural" yine bu kitapta yer almaktadir.
l’hôpital 2 subat 1704 yilinda paris’te olmustur.

bir ingiliz matematikcisi olan godfrey hardy, 1877 yilinda cranleigh, surrey’de dogdu. oxford universitesinde geometri profesoru oldu. sonra, yasaminin buyuk bir kismini cambridge universitesinde matematik dersleri okutmakla gecirdi. genis ve cesitli olan eserleri genellikle toplamali veya analitik sayilar kuramiyla ilgilidir. eserlerinde arastirmalara veya saf analiz ve fonksiyonlar kuramiyla ilgili problemlere rastlanirsa da, bunlar yine az cok sayilar kurami ustune yaptigi calismayla ilgilidir. ayni zamanda ogrenim ustune, bugun klasiklesmis bazi eserleri yayinlandi. ayrica, "cambridge tracts" yayinlarini yonetti. hardy, olaganustu etkisi ve unuyle, ingiliz matematik okulunun en seckin temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. 1947 yilinda cambridge’de oldu.

bir alman matematikcisi olan david hilbert, 1862 yilinda konigsberg’de dogdu. 1895 ile 1929 yillari arasinda gottingen universitesinde profesorluk yapti. yirminci yuzyilin baslarinda, alman matematik okulunun onderi sayilir. 1897 yilinda cisim kavramini ve cebirsel sayilar cisminin kuramini kurdu. 1890 yillarindaki ilk calismalari sirasinda, cebirsel geometri ve modern cebirde onemli bir rol oynayan cokterimli idealleri kuraminin temellerini atarak, invaryantlar kuraminin temel kanunlarini ortaya koymayi basardi. 1899 yilinda, geometrinin temelleri ustune arastirmalarinin bit sentezi olan "geometrinin temelleri" adli eserini yayinladi. bu, matematigin cesitli bolumlerinde aksiyomlastirma amacina yonelen bircok verimli calismaya yol acti. somut goruntulere basvurmaktan kacinan hilbert, noktalar, dogrular ve duzlemler diye adlandirdigi "uc nesne sistemini" matematige soktu. ne olduklari kesin olarak gosterilmeyen bu nesneler, bes grupta toplanmis yirmi bir aksiyomla aciklanan bazi iliskiler ortaya koyar. ait olma, sira, esitlik veya denklik, paralellik ve sureklilik aksiyomu bunlardandir. bundan sonra, aksiyomlardan birinin veya oburunun dogrulanmadigi geometriler kurdu. temel terimleri kendilerine aksiyomlarla yuklenen ozelliklerden baska ozelikleri bulunmayan mantiksal varliklar olarak ele aldi. klasik matematigi savunmak ve ondaki apacikligi gostermek icin brouwer ile giristigi tartismalar, matematikte genis bicimli incelemelere yol acti. 1943 yilinda gottingen’de oldu.

alman astronomu, matematikcisi ve fizikcisidir. daha cocuklugunda, erken gelismis zekasi, matematige karsi zekasiyla sivrildi ve brounseweig dukunun ilgisini cekti. duk, okul masraflarini uzerine alarak o’ nu gottingen universitesine gonderdi. henuz 16 yasindayken herschel’in 1781 de kesfettigi uranus gezegeninin yorunge elemanlarini hesaplayarak, yer’in bir noktasindan yapilan olculerle, bu gezegenin yorunge elemanlarini bulmaya yarayan ve gunumuzde hala kullanilan bir metot ortaya koydu. 1798 de helmesdt’e yaptigi bir inceleme gezisinden sonra, braunschweig’a dondu ve birkac yil icinde kendisini buyuk matematikciler sirasina koyacak bir seri calisma raporu yayimladi.
sayilar uzerine incelemeleri topladigi disqvisitiones arithmetice’de (aritmetik arastirmalara) (1805), esitlikleri, ikinci dereceden sekilleri, serilerin yakinsakligini v.b. ele aldi. piazzi tarafindan 1810 da, kucuk gezen cerez’in kesfinden sonra gauss, cesitli gokmekanigi arastirmalari yapti, hayatinin sonuna kadar bagli kalacagi gottingen rasathanesine mudur oldu (1807) .theoria motus corporum coelestium in sectionibus conicis solem ambientium (konik kesitii ? gokcisimlerinin gunes cevresindeki hareket kurami) (1808) adli unlu eserini yazd1. legendre ile hemen ayni zamanda dusundugu ve daha once 1797 de yararlandigi ?- en kucuk kareler metodundan (1821) baska, yanilmalar teorisi ve iki terimli denklemlerin cozumu icin genel bir metot buldu; uygun-tasvir uzerine arastirmalar, yuzeylerin egriligi ve disqvisitiones generales carca sperficien curvas’ta (egri yuzeyler uzerine genel arastirmalar) (1827) , ispat ettigi unlu teoremi de yazmak gerekir. bu teoreme gore, bukulebilen fakat uzatilamayan bir yuzeyin egriligi, yani egriliklerinin carpimi degismez.
gottingen ile altona arasindaki meridyen yayinin olculmesi sirasinda (1821,1824), gussu, geodezi calismalarinda isikli isaretler verebilmek icin, kendi adini tasiyan helyotropu tasarladi. optik alaninda, eksene yakin isik isinlari icin duzenlenmis merkezi optik sistemlerinin genel teorisini kurdu. elektrikle ozeliikle magnetizma ile ilgilendi, bu alanda magnetometreyi icat etti. ve resultate aus den beabochtungen des manetischen vereins (yer magnetizmasinin genel kurami) (1839), adli eserinde, magnetizmanin, matematik teorisini formullestirdi. suclides’ci olmayan hiperbolik geometrinin kesfinde, bu konuda hic bir sey yayimlamamis olmakla birlikte, gauss, balyai ve labocewsky’den once calismalar yapmis ve basari saglamisti.

bir fransiz matematikcisi olan adrien marie legendre, 1752 yilinda paris’te dogdu. 1775 ile 1780 yillari arasinda, paris askeri okulunda matematik dersleri verdi. 1787 yilinda, paris gozlemevi ile greenwich gozlemevi arasinda kurulacak jeodezi baglantisinda gorev aldi. fransiz devrimi sirasinda, metre sisteminin kabul edilmesini ve girisilen jeodezi islemlerinin hazirliklarina katildi. bu firsati degerlendirerek, o zamana kadar uygulanan tum yontemleri yeniledi. daha sonra, trigonometri alaninda onemli teoremler ileri surdu. ozellikle kuresel ucgeni duzlem olarak dusunup acilarda bazi duzeltmeler yaparak alanini hesapladi. 1784 yilinda, "gezegenlerin sekli ustune" adli bir inceleme yazisinda, kendi adiyla anilan cokterimlileri ortaya atti. 1794 yilinda "geometrinin temel bilgileri" adli eseri yayinlandi. bu eserde, euclides postulatini ispatlamak icin cok cesitli ve yeni yollar denedi. bununla birlikte, euclidean olmayan geometrilerin ortaya cikmasiyla, legendre’nin buldugu sonuclarin gecerliligi yeniden tartisma konusu oldu. 1798 yilinda "sayilar kurami" adli eseri yayinlandi. bu kitabinda, ikinci dereceden kalanlarin karsitligi kanunu gibi ilgi cekici sonuclar yer alir. yine de en degerli eseri, 1825 ile 1832 yillari arasinda hazirladigi "eliptik transandantlar kurami" adli inceleme kitabidir. bu eserde, eliptik integrallerden hareket ederek ustaca bir cozumlemeyle bu integralleri kendi adiyla anilan uc sekle indirgemeyi basarmistir. legendre’nin bu alandaki arastirmalari daha sonra abel ve jacobi’nin calismalariyla tamamlandi. legendre’nin, kirk yilin ustunde calismayla elde ettigi sonuclari, abel oldukca kisa ve kesin bir yolla elde ediyordu. bu nedenle, onun kirk yillik calismalari bosa gidiyor gibiydi.
legendre’nin hem matematige ve hem de matematikcilerin yetismesinde onemli hizmetleri vardir. bazi matematikciler onun kitaplarindan ilham almislardir. 1833 yilinda paris’te olen legendre, abel’in onculerinden biriydi.

bir alman matematikcisi olan rudolph otto sigismund lipschitz, 1832 yilinda konigsberg’de dogdu. 1864 yilindan itibaren bonn universitesinde matematik profesorlugu yapti. matematik analiz ve diferansiyel geometrinin gelismesine onemli katkilarda bulundu. diferansiyel denklemler sisteminin varligi ve genel integralinin tekligi teoremlerini ispatladi. bu ispat, cauchy’nin ispatinda kullanilan kosullardan daha cok genel kosullar altinda gecerlidir. diferansiyel geometri alaninda, ricci ve levi-civita’nin cozumledigi diferansiyel hesabin formul haline getirilmesinde cok onemli rol oynayan incelemeler yapti. 1903 yilinda bonn’da oldu.

iskocya’li bir matematikci olan colin maclaurin, 1698 yilinda kilmodan’da dogdu. 1717 yilinda aberdeen’deki marischal kolejinde matematik dersleri verdi. maclaurin, newton’un en basarili ogrencilerinden biriydi. geometri, cebir ve sonsuz kucukler hesabiyla ilgili eserler verdi. 1719 yilinda "organik geometri" adli eseri yayinlandi. bu eserde, konikler, ucuncu ve dorduncu dereceden egriler incelendi. egriler ve maksimumlari uzerine buluslar yapti. 1742 yilinda yayinladigi kitapta, kendi adiyla anilan, formulu ve bazi fizik buluslari vardir. maclaurin’i yasatan ve cok kullanilan maclaurin acilimi veya serisidir. 1746 yilinda edinburgh’ta oldu.

litvanya’li bir matematikci olan hermann minkowski, 1864 yilinda aleksotas’te dogdu. 1896 ile 1902 yillari arasinda zurih federal politeknik okulunda ve olunceye kadar da gottingen universitesinde profesorluk yapti. 1882 yilinda, tam katsayili ikinci dereceden sekiller kuraminin temelleri ustune inceleme yazisiyla fen akademisinin buyuk matematik odulunu aldi. euclides olmayan geometriyle karistirilmamasi gereken bir sayilar geometrisi kurarak sayilar kuramina bazi geometrik kavramlar getirdi. sonunda ozel bir metrikle donatilmis dort boyutlu ozel bir uzaya basvurarak, einstein’in kisitli baglilik kuraminin, bugun klasik sayilan geometrik bir yorumunu verdi. buna minkowski uzay zamani denir. sayilar geometrisi, 1896 yilinda basildi. 1907 yilinda "diophantus yaklasimlari" adli eseri yayinladi. "calismalar" adli yapiti da 1911 yilinda cikti. analizin bircok dalinda minkowski esitsizligi kullanilir. kendisi, 1909 yilinda gottingen’de oldu.

pascal, 19 haziran 1623 gunu fransa’da clermont’ta dogdu. babasi kulturlu bir adamdi. pascal yedi yasina gelince, babasi paris’e yerlesti. yedi yasina gelen parlak cocuk ogrenimine basladi. kendisi gibi cok guzel ve kulturlu iki kiz kardesi vardi. ozellikle jak qualine, pascal’in yasaminda onemli rol oynamistir. kiz kardesinin bu etkisi bazen iyi, fakat cogu kotu yonde olmustur.

binom aciliminin mucidi.