adrien marie legendre

bir fransiz matematikcisi olan adrien marie legendre, 1752 yilinda paris’te dogdu. 1775 ile 1780 yillari arasinda, paris askeri okulunda matematik dersleri verdi. 1787 yilinda, paris gozlemevi ile greenwich gozlemevi arasinda kurulacak jeodezi baglantisinda gorev aldi. fransiz devrimi sirasinda, metre sisteminin kabul edilmesini ve girisilen jeodezi islemlerinin hazirliklarina katildi. bu firsati degerlendirerek, o zamana kadar uygulanan tum yontemleri yeniledi. daha sonra, trigonometri alaninda onemli teoremler ileri surdu. ozellikle kuresel ucgeni duzlem olarak dusunup acilarda bazi duzeltmeler yaparak alanini hesapladi. 1784 yilinda, "gezegenlerin sekli ustune" adli bir inceleme yazisinda, kendi adiyla anilan cokterimlileri ortaya atti. 1794 yilinda "geometrinin temel bilgileri" adli eseri yayinlandi. bu eserde, euclides postulatini ispatlamak icin cok cesitli ve yeni yollar denedi. bununla birlikte, euclidean olmayan geometrilerin ortaya cikmasiyla, legendre’nin buldugu sonuclarin gecerliligi yeniden tartisma konusu oldu. 1798 yilinda "sayilar kurami" adli eseri yayinlandi. bu kitabinda, ikinci dereceden kalanlarin karsitligi kanunu gibi ilgi cekici sonuclar yer alir. yine de en degerli eseri, 1825 ile 1832 yillari arasinda hazirladigi "eliptik transandantlar kurami" adli inceleme kitabidir. bu eserde, eliptik integrallerden hareket ederek ustaca bir cozumlemeyle bu integralleri kendi adiyla anilan uc sekle indirgemeyi basarmistir. legendre’nin bu alandaki arastirmalari daha sonra abel ve jacobi’nin calismalariyla tamamlandi. legendre’nin, kirk yilin ustunde calismayla elde ettigi sonuclari, abel oldukca kisa ve kesin bir yolla elde ediyordu. bu nedenle, onun kirk yillik calismalari bosa gidiyor gibiydi.
legendre’nin hem matematige ve hem de matematikcilerin yetismesinde onemli hizmetleri vardir. bazi matematikciler onun kitaplarindan ilham almislardir. 1833 yilinda paris’te olen legendre, abel’in onculerinden biriydi.