gulgillerden, dallari saglam, sert ve kirmizimtirak bir bitkidir. cicekleri kar taneleri gibidir ve dallarin ucunda toplanmistir. yaz aylarinda toplanip kurutulur. bu bitkinin her yeri kullanilmaktadir.
kalin govdeli, 15-20 m boyunda, buyuk meyveli, tek evcikli bir agactir. tropik, asya adalarinda (sunda adalarinda) yetisir. ana vatani da pasifik adalaridir. yapraklari kucuk ve duz kenarlidir. ananasa benzeyen meyveleri 1-2 kg agirlikta olabilir. yenen kisim, cicek ekseni ve cicek ortu yapraklaridir. munferit meyveler findiksidir. fakat cekirdek tesekkul etmez. uremeleri vegetatiftir. tohumla ureme olmaz. her mevsimde mahsul verir.
bu sinifta bulunan 170 cins, 9000 tur bitki yaklasik olarak dunyanin her tarafina yayilmistir. turlerinin cogunlugu tropik bolgelerde yetismektedir. egreltiotlarinin birkac santimetre buyuklukte olanlardan, agac sekline kadar cesitleri vardir. bugun yasayanlarin cogunlugu, cok yillik otsu bitkilerdir. bunlarin topragin yuzeyine yakin, ona paralel buyuyen surunucu veya yukari yonelen kokcukleri vardir. hemen butun egreltiotlarinda, yapraklar tomurcuktayken ice dogru kivrilmistir. kartal egreltisi, venus saci, erkek egreltiotu, geyik dili, kaya egreltisi memleketimizde bulunan egrelti cesitleridir. bu egrelti cesitlerinden erkek egreltiotu tipta kullanilir
yilanyastigi giller familyasindan, akarsu kiyilari ve batakliklarda yetisen 60-70 cm boyunda otsu bir bitkidir. meyveleri yesilimsi, cicekleri, sihaya yakin erguvani rektedir. tadi mayhostur.
cicekleri sifali olan, yapraklari da sebze olarak yenilen, kendi kendine yetisen bir ottur. 20-70 cm boyundadir. yapraklari sarmaldir. mayis-agustos aylari arasinda cicek acar. yaprak ve ciceklerinde fazla miktarda "musilaj" vardir. yaprak ve cicekleri taze iken kullanilir.
nisan-temmuz aylari arasinda, ekseriya parlak sari, nâdiren beyaz renkli cicekler acan bir veya cok senelik otsu bitkilerdir. cicekleri ekseriya tek baslarina 5 veya daha cok parcalidirlar. tac yapraklari genellikle parlak sari renktedir. yapraklar elsi dilimli veya tam kenarlidir. memleketimizde 78 turu bulunmaktadir.
cicekleri guzel kokulu olaun bir agacciktir. yuksek yerlerde yetisir. meyveleri kirmizimtirak, yapraklaacik yesildir. kabuklari kullanilir.
karanfilgiller familyasindan, yesil ve beyaz renkte kucuk cicekleri bulunan bir bitkidir. yapraklari beyazimtirak yasil renklidir. koklerinden faydalanilir.
bilesikgillerden, tarlada yetisen 1 metre kadar boyunda bir bitkidir. ince ve cengelli bir yapiya sahiptir. yasken guzel koku verir. kuruyunca kokusunu kaybeder.
nisan-haziran aylari arasinda, sarimtrak renkli cicekler acan 30-70 cm boyunda, guzel kokulu, bir senelik otsu bir bitkidir. dereotu, durakotu olarak da bilinir. rutubetli, sulak ve golgeli yerleri sever. govdesi dik, dalli, tuysuz, ustu cizgili ve ici bostur. yapraklar ince ve dar parcali, koyu yesil renkli ve etlidir. yaprak sapinin alt kisminda govdeyi saran genis bir yaprakcik bulunur. alt yapraklari sapli, ust yapraklar sapsizdir. cicekler bilesik semsiye durumunda toplanmislardir.
dunyanin kurak yerlerinde yetisen bir bitkidir. yesil ve cok dalli olan surgunlerinde pul seklinde karsilikli iki yaprak bulunur. yapraklar terlemeyi azaltmak maksadiyla cok kuculmus ve pul seklini almistir. bu sebeple dallar ozumleme vazifesini uzerine almis ve yesillenmistir. bu dallar dugum ve dugumler arasi kisimlara ayrilmislardir. ephedralar normal olarak iki evciklidir. fakat bir evcikli hatta erdisi cicekli olanlar da vardir. ephedra cinsinin orta asya’dan akdeniz cevresi memleketlerine kadar olan bolgede, orta avrupa’da kuzeybati amerika, meksika ve g.amerika and daglarinda yetisen 40 kadar turu, memleketimizde yetisen uc turu vardir.
esmer su yosunlarindan bir cesit deniz bitkisidir.
hindistan ve tropikal bolgelerde yetisen, yayik dalli boyu 20-25 metreye ulasan sicak iklim agacidir. anayurdunun habesistan oldugu tahmin edilmekte ise de bugun butun tropikal bolgelerde yetismektedir. cicek actigi zaman cok guzel bir gorunumu oldugundan yetistigi bolgelerde, yol kenarlarina park ve bahcelere dikilir. cicekleri sari veya kirmizi renkte olup, dallarin ucunda salkim seklinde bulunurlar. meyveleri 20 cm civarinda, kahverengi, cok tohumlu olup, olgunlasinca acilmazlar. govde kismi tahta isleri ve oymacilikta kullanilir.
etli yapraklari olan, bir veya cok cicekli bir bitkidir. beyaz-sari-pembe renkli olan cicekleri, kurevi veya salkim durumunda bulunurlar. cogunlugu kuzey yarimkurede bulunan 600 turu vardir. turkiye’de 35 turu bulunur. tek veya cok yillik bitkilerdir. yapraklari tabanda rozetler meydana getirirler.
haziran-eylul aylari arasinda pembe veya beyazimsi renkli cicekler acan, 10-30 cm boyunda, cok senelik, otsu bir bitki. kisamahmuz, yer mesesi ve yer palamudu gibi adlarla da taninir. orman altlari ile kurak cayirlarda rastlanir. govdeleri yatik, govdeden cikan dallar ise dik, alt kisimlari yuvarlak ust kisimlari ise dort koseli ve tuyludur. cicekler yapraklarin tabaninda gruplar teskil ederler. pembemsi renkteki cicekler tup seklindedir. dalakotunun tuylu olani ”teucrium polium” mayasil otu olarak taninmaktadir. bitki, uzerini tamâmen kaplamis olan tuylerden dolayi beyaz-gri renktedir. yapraklarin kenarlari bilhassa uca dogru disli ve ice dogru kivriktir. cicekleri beyaz renkli olup oval durumlarda toplanmistir. anadolu’da cogu yerde yaygindir.
haziran-temmuz aylarinda beyaz cicekler acan, 50-60 cm yuksekliginde cok dalli, cok senelik, kazik koklu, otsu bir bitki. yapraklari sapsiz, soluk yesil renklidir. cicekler kucuk pembe ve beyaz renklidir. tohumlar kucuk, hemen hemen bobrek seklinde esmer renkli ve uzeri purtukludur. koklerinin dovulmesinden coven elde edilir. memleketimizde 27 kadar turu bulunur.
haziran-temmuz aylari arasinda yesille karisik acik mâvi renkli cicekler acan, 20-40 cm boyunda bir senelik, otsu bir bitki. yol kenarlari ve bilhassa ekin tarlalari icinde bulunur. govde dik ve kisa tuyludur. yapraklarin alttakileri sapli, usttekileri sapsizdir. cicekler uzun sapli ve tek tektir. tac yapraklari iki loplu ve bal ozu bezleri tasiyan 8 tâne kucuk parca hâlindedir. meyveleri cok tohumlu olup, tohumlar siyah renkli ve oval sekillidir. guney avrupa, balkan memleketleri, kuzey afrika, turkiye ve hindistan’da yetistirilmektedir.
cogunlukla cali, bâzan da, 10-15 metreye kadar boyu uzayabilen bir agac. yapraklar kalici, derimsi, oval, kenarlari genis disli ve dislerin tepesi dikenlidir. cicekler iki evcikli olup, kurullar hâlinde bulunur. meyvesi yuvarlak ve parlak kirmizidir. kuzey afrika, bati ve guney avrupa ve bati asya’dan cin’e kadar olan bolgelerde yetisir.
turpgillerden bir cesit yaban bitkisidir. meyveleri torbaya benzer. yapraklari rozet seklinde olup, demet gorunumundedir.cicekleri beyazdir. yaz aylarinda toplanip kurutulur.
sedefotugillerden, cayirlarda ve hendek kenarlarinda yetisen, zehirli bir bitkidir. yapraklari genis, cicekleri kucuk ve sari renklidir. cicekleri dallarin disina tasmis demetler halindedir. keskin bir kokusu vardir.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?