oktay sinanoğlu

odtu deki egitim dilinin turkce olmasina karsi caba gostermis kisilerden..bilimi her insanin kendi dilinde okursa sevip, ogrenebilicegini dusunuyor..artik cok yorgun.. daha cok modadaki evinde yasiyor.. kitaplarinda uzerimizde kotu emelleri olan sozde dostlarimizin ic yuzunu anlatiyor..

1935 dogumlu turk bilim adami. 1953 yilinda ted lisesini birinci bitirdikten sonra (simdiki kolej) kimya muhendisligi okumak icin burslu olarak amerika’ya gonderildi kaliforniya universitesi berkeley kimya muhendisligi’ni birincilikle bitirdi. 26 yasinda adina acilan iki adet kursu ile batinin son 300 yildaki en genc profesoru oldu. dunyanin en buyuk bilim odullerinden olan (bursu degil) ’alexander von humbolt’ bilim odulunu aldi. icinde bulundugumuz donemde turkce ile ilgili calismalar yapan prof sinanoglu’nun kitaplari arasinda buyuk uyanis, bye bye turkce basi cekmektedir.

tum zakesinin yaninda,pozitif kisiligi ile de gurur kaynagimiz.

iki defa nobel’ e aday gosterildi. defalarca nobel akademisinin istegi uzerine nobel’e adaylar gosterdi. dunyanin sayisiz yerinde sayisiz buluslari ve teoremleri ile ilgili sayisiz konferans verdi.


26 yasindan beri devam ettigi yale universitesinde molekuler biyoloji ve kimya olmak uzere iki kursude profesor ve son 7 senedir gorev yaptigi yildiz teknik universitesinde ise kimya dalinda olmak uzere bir kursude profesor olarak gorevini surduruyor.

turkce konusunda acayip titiz olan ve turkiye’nin bulundugu durumlar hakkinda da yorumlar yapan.
ayni zamanda yazarda olan kisidir. buyuk uyanis,bye bye turkce,hedef turkiye gibi kitaplarinda yazaridir.

gercek bir turk dehasidir bu bilim adamimiz. onunla ne kadar ovunsek azdir. boyle bir degeri tartisilmaz beyin ve bunca mutevazilik. ’ben oldum tamam’ dememek hala arastirmak hala bir seyler uretmeye calismak...
tamam yasli bir insandir su anda, fakat yazili eserlerinin sayisi, yasini cok fazlasiyla katlamaktadir. bilim adami agirligiyla yazacagi herseyi arastirmasi-arastirdigi her seyi yalin herkesin anlayacagibir sekile donusturup, okuyan insanlarla paylasmasi gercekten taktire sayandir.
ve tum insanligin ortak geleceginin refahi icin, dusunce uretmeye devam eden uluslararasi boyutta sevilen sayilan bu insani gercekten okumak iyi anlamak lazim.
kendisi bu basarisinin sirrini belki bir yerlerde sorulduysa aciklamistir, veya bundan kacinmistirben rastlayamadim. lakin kimya bilimini bu kadar iyi cozmus bir insan, hayatta herseyi cozecek kapasitededir zaten. herseyin bir kimyasi vardir askin bile(!)bir de ifade yetenegi vermisse tanri ortaya oktay sinoglu gibi inanilmaz bir bileske cikmis oluyor demek ki.

atilla ilhan: "abd bilim ve sanat akademisi’nin ilk ve tek turk uyesi;iki kere nobel adayi...kim bu adam?kim bu cetin turkce ogretim savascisi?onu niye hepimiz yeterince tanimiyoruz?sinanoglu,abd nam ulkede cok genc yasinda profesor olmus bir harika cocuk;ulkesindeki"amerikan ruyasi’nin yanlis yayginligindan,turkce’nin itilip kakilarak,herhangi bir somurgedeki"yerli dili"muamelesi gormesinden son derece rahatsiz."(cumhuriyet,24-05.2000)


yalcin peksen :akil,zeka ve en sonunda deha: oktay sinanoglu....time mecmuasi"mucize profesor"yazdi...newsweek,new york times,oradan avrupa dergileri;der spiegel,vs.kiyamet koptu sizin anlayacaginiz...abd gazeteleri kisa bir sure once birinci sayfalarindan sinanoglu’nun bu yil kimya dalinda nobel’e aday oldugunu yazdilar (cumhuriyet 09-01.1987)

aktuel:26 yasinda profesorluge hakkazanip"time"gibi dergilerde dunya basininda yer aldi."bati’da yetisen son uc yuzyil icindeki en genc profesor" unvanini aldi.abd yale universitesi’nde iki kursude birden hoca...canlilara biyolojik kimligini veren dna’larin sifresini cozerek bilmedigimiz turden canlilar yaratmanin teorisini kurdu.kurumlari kimya ders kitaplarinda onun adiyla aniliyor.iki kez nobel kimya odulune de aday gosterildi.sinanoglu simdi de turkce ogretim misyoneri..(1995)

tempo:sinanoglu dunyanin el ustunde tuttugu bir bilim adami.bilim dunyasina kazandirdigi kuramlari,teorileri var.ayrica turkce ile cok ilgili ve bilim icin uygun dil turkce diyor.(1997)

gereken ilgi,alaka ve deger’i gormedigine inandigim ve gurur kaynagimiz oldugunu dusundugum bir deha..bir agabey...

kimya prof. u ama türkiye siyasetiyle ilgili yazılarından tanıdığımız değerli bilim adamımız.

gerçek bir bilimadamı ancak türkiye’de insanlar onu siyasetle ilgilenince tanıdı, bu da ülkemizde esas işin siyaset olduğunu ortaya koyuyor, bilimadamlarına hele hele dünya’da büyük yankı uyandırmış hatta çığır açan genlerin biyolojik yapılarıyla oynama projesinin fikir babalığını yapmış bu adama saygının ne kadar az olduğunu yüzümüze tokat gibi vurdu. gerek türkiye hakkındaki düşünceleri, gerekse bilimadamlığı ile örnek bir insan.

bugün, okulum bilkent üniversitesi’nde yaptığı konuşmayla engin bilgisini, hayat tecrübesini ve türk dili ve doğal olarak da ecnebi dille eğitim ile ilgili düşüncelerini yaptığı sıcak espirilerle bizlerle paylaşan değerli hoca, bilimadamı. konuşma yaptığı salonu hınca hınç doldurması bilkent üniversitesi gibi amerikan yandaşlı, kimliğini kaybetmiş, özenti tiplerin çoğunlukta olduğu bir üniversitede adeta bir tokat gibi patlamıştır. kendisine teşekkür ederiz. oktay sinanoğlu hoca’nın bilkent üniversitesi gibi ecnebi dille eğitimin feriştahını yapan bir üniversite’ye gelmesi bence büyük bir yiğitliktir, büyük bir cesarettir kanımca. allah kendisine uzun ömürler versin.

bu da kişisel bir cümle: evden getirdiğim "bye bye türkçe" ve "ne yapmalı" isimli kitaplarını imzalattım kendisine. benim için de güzel bir hatıra oldu...

türk einstein’ı. zamanında en genç yaşta profesör olma ünvanını kazanmış bir bilim adamıdır. yüksek öğrenimini amerika’da sürdürüp farklı ülkelerden nobel’e aday gösterilmiştir. ancak türkiye’de de bilim buruluşlarının yapılandırılmasında önemli rol oynamıştır. eğitim sisteminin yabancılaştırılması, yabancı dilde eğitime karşı, yazdığı kitaplarla mücadelesini sürdürmektedir.

çok değerli şahsiyetlerden biri. genç yaşta tanışmam benim için çok iyi oldu. fikirleri, at gözlüğü olmayan gözlüklerinden gören bakış açısı çok yararlı. okumadığım tek kitabını (bay bay türkçe) da geçenlerde aldım. okuduğum kitapları:

1. türk aynşıtaynı.
2. hedef türkiye.
3. büyük uyanış.
4. ne yapmalı.
5. hikemî (fiziksel) kimyâ terimleri sözlüğü, tdk, 1978.

ayrıca dergi yazıları vardır, çoğunu okumuşumdur. buradan saygılar sunarım.

şimdilerde eski öğrencileri, sevenler veya bir kısım insan diyelim; cumhurbaşkanı adayı olarak gösteriyorlar kendisini.

degeri maalesef ulkemizce bilinemeyen, birakin turkiye’yi dunyanin sayili bilim adamlarindan birisidir. yasaminin cogunu yurtdisinda surdurmus olmasina ragmen, her zaman turkiye ile baglantisini koparmamis,gerek bilimsel anlamda gerekse turkcemizin dogru ve guzel kullanilmasi icin elinden geleni, kitaplar bile yazarak gostermistir. vatansever gorusleri olmasi basarilarini kesinlikle golgelemez, yillarca yurdisinda yasamanin verdigi dusunce ozgurlugu ile goruslerini zaten acik acik soylemektedir.

bütün dahiler gibi bir kaç tahtası eksiktir.

her şey hakkında doğruyu söylese de, kimilerce felaket tellalcısı olarak lanse edilip, pek sallanmayan, ölümünden sonra, muhtemelen arkasından ’’bak şöyle değerli bilim adamımızdı da, bilmem neydi bik bik bik...!!!’’ tarzında konuşmalar yapılacak bilim adamı.

moleküler biyoloji ve kimya alanındaki çalışmalarına saygı duyduğum başarılarının devamını dilediğim profesör. ancak iş dilbilimciliğine gelince kendisinden durmasını rica ederim. kendisi türk diline karsı hassas olabilir. bu konuda fikirlerini beyan etmesini de bir bilim adamı olarak kimse yadırgamaz. ancak iş uzmanı olmadığı bir konuda kendini uzman gibi göstermesine gelince bu noktada en azından dilbilimcilerin sinirleri epeyce bir oynayabilir. zira oktay sinanoğlu yapmaması gereken bir şeyi yapmaktadır. türkçe için yeni kelimeler türetmektedir. kendisi bir bilim adamıdır sonuç olarak. yeni üretilen ve tdk tarafından bildirilen sözcükleri kullanır kullanmaz, yayılmasına yardımcı olur olmaz kendi bileceği iştir. ama iş dilbilim ve daha sonrasında siyaset üzerinden neredeyse prim yapmaya çalışmaya varınca birçok kişiyi sinirlendirebilir bu durum.
ayrıca kendisini noam chomsky ile karşılaştıranlara da bir çift sözüm var. noam chomsky dilbilimcidir zaten. ayrıca kendisi yazdığı tüm o siyasi kitapları ve çeşitli konuşmalarını aktivist kimliğine dayanarak ve bu konudaki deneyimlerinden faydalanarak yazar ve yapar. oktay sinanoğlu ise bence türk insanının ve kendisinin milliyetçi hassasiyetlerinden faydalanarak ortaya kitaplar çıkarır ve hatta yapmaması gereken bir iş yaparak dil ile oynar.



not: seri eksi oy veren güzel sözlükçülere şimdiden peşin not: ben kimsenin bilim adamı kimliğine laf etmiyorum. kişinin kendi alanındaki başarılarına saygı duyduğumu ve bunları takdir ettiğimi ayrıca ve tekrar belirtiyorum. sevgiler. saygılar.

"amerikada iki sanayi çok gelişmiştir: film ve silah. ama asıl silahları filmdir" gibi bir sozu vardı kendisinin

geçenlerde katıldığı bir programda programın sunucularına konusmak pek nasip olmamıştır.bir soruya vereceği milyonlarca cevap varmışçasına durmadan bir şeyler anlatmaktadır.anlattığı şeyler de gerçekten üzerinde durulup düşünülmesi gereken konulardır.kendisinin konusmalarını dinleyen her türk evladı amerikanın yani onun deyimiyle azmanistanın şu an hayli zor bir durumda olduğunu anlamıştır. azmanistanda öğrenimini tamamlamış ve orda ögretmenlik yapmış olduğu halde 2-3 ayda bir gelip gittiğini belirterek asla bir amerikalı olmadığını programın sunucusuna biraz da söverek ifade ederken az sonra kalkıp gideceği izlenimini uyandırmıştır.azmanistan halkının cehalet içinde olduğunu altına basarak onlarca kez soylemiştir.amerikaya gitsem ingilizcemi geliştirsem yüksek lisans yapsam diye düşünen bazı türk gençlerinin oktay sinanoglu na danışması kendileri için faydalı bir hareket olacaktır.birde şu an reytingi en yüksek programın rakibi olarak karşısına geçse 1 haftaya kalmaz reytingleri alt üst eder.o derece sürükleyici ve eğlendirici bir konuşma tarzı var.

babasının atatürk ün güvendiği adamlardan biri olduğunu da katıldığı programda dile getirmiştir.öyle ki atatürk oktay sinanoglu nun babasını bulgaristan daki türklerin kimliklerini yaşatabilmesi bir arada kalabilmeleri için bu ülkeye göndermiştir.daha sonra da bu olayın anlaşılması üzerine atatürk yanlış hatırlamıyorsam italya nın bari kentine kendisini göndermiştir.bunun sebebi de bari deki bir radyonun güneydoğu anadoluya yayın yapıp propaganda yapmasıymış.ismet inönü nün döneminde babasının öldürüldüğünü de açıkça olmasada dil altından ifade etmiştir.

(bkz: azmanistan)