duke ellington

edward kennedy "duke" ellington, amerikalı orkestra şefi ve caz piyanisti. yaptığı müziğin tarzını cazdan çok "amerikan müziği" olarak adlandırdı.



29 nisan 1899’da washington’da dünyaya geldi. altı yaşından itibaren piyano ve resim dersleri almaya başladı. takma adı olan "duke" ü, gençlik çağlarındayken bir arkadaşından aldı. 1914 yılında lester dishman ile birlikte çalıştığı sıralarda ilk kompozisyonu "soda fountain rag" i yazdı. 1917 yılında yaptığı bir poster dizaynı ile kazandığı yarışmanın ardından, kendi işini kurmak için okulundan ayrıldı. bir yıl sonra brooklyn’deki pratt institude’dan kazandığı burs ile kendini müziğe adamaya karar verdi.

washington’da müzisyen olarak katıldığı partilerle ve birlikte çaldığı gruplarla adını duyurmaya başlayan ellington, 1923 yılında arkadaşları sonny greer ve otto hardwick ile new york’a taşınarak "the washingtonians" adıyla çalışmaya başladı. 1924 yılında bu grup ile birlikte ilk kayıtlarını gerçekleştirdi ve broadway’deki içkili mekanlarda sahne almaya başladı. 1925 yılında yazdığı "chocolate kiddies" revüsü, almanaya’da iki yıl boyunca sahnelendi.

bu yıllarda duke ellington ismi, abd, ingiltere ve fransa’da uluslararası üne sahip bir caz müzisyeni olarak anılmaya başlandı. 1930 yılında grubu ile beraber "check and double check" filminde boy gösterdi.

1933 yılında grubu ile beraber avrupa turnesi yapmaya başladı. duke ellington’ın kariyeri, sonraki kırk yıl boyunca aynı yüksek tempodaki turnelerele devam etti. 1930 ve 1942 yılları arasında kariyerinin en üretken dönemini yaşayan ellington, bu dönemde en kalıcı çalışmaları olan "mood indigo", "sophisticated lady", "in a sentimental mood" ve "don’t get around much anymore" gibi eserlerini yazdı.

1950li yılların başında, grubunu hala birarada tutabildiği için, dönemin caz orkestrası liderleri arasında kendine ayrıcalıklı bir yer edindi. 1959 yılında yaptığı film müziği "anatomy of a murder" , siyahi bir amerikalıya ısmarlanan ilk büyük hollywood filmi müziği oldu. 1965 yılında pulitzer ödülü’ne aday gösterildi. 1966 yılında grammy yaşam boyu başarı ödülü kazandı.

1971 yılında stockholm’deki "royal academy of music" e alınan ilk caz müzisyeni oldu. 1973 yılında otobiyografi çalışması "music is my mistress" yayınlandı.

24 mayıs 1974’te, yakalandığı akciğer kanseri yüzünden hayatını kaybetmesinden birkaç hafta öncesine kadar, yıllar önce kurduğu grubu ile çalışmalarında devam eden ellington, ölümünden sonra da grubun devam etmesi için oğlu mercer ellington’ı görevlendirdi.

29 nisan 1899 ve 24 mayıs 1974 tarihleri arasında yaşamış big band zamanının en büyük piyanistlerinden ve orkestra şeflerinden birisi.yaşadığı dönemde bir çok kişinin hayranlığını kazanmıştır ; boris vian gibi.hayatı boyunca yaptığı bestelerin tarzlarını impressionistics book, romantic ballads, exotic book, concert book, book of concertos, sacred concert, swing instrumentals
olarak adlandırmıştır.sakin ve mütevazi bir hayatı seçen ellington hakkında yazılmış kitaplar , yapılmış bestelerle beraber amerikada her sene adına yarışmalar ve konserler düzenlenir.
bestelerindeki sıcak tınılar ve enstrümantel kabiliyet inanılmaz boyuttadır.
genç yaşta şöhreti yakalamasına rağmen , ömrünün sonuna kadar sevdiği arkadaşlarıyla beraber olarak üretkenliğini kaybetmemiş ve klasik jazz tarihine geçmiştir.

discography :

1927 flaming youth rca
1928 jubilee stomp bluebird
1932 duke ellington presents ivie anderson columbia
1938 blue light columbia
1940 sophisticated lady [rca] rca
1940 in a mellotone rca
1944 black, brown and beige (1944-1946 band... columbia
1947 daybreak express rca
1950 masterpieces by ellington columbia
1951 ellington uptown columbia
1951 hi-fi ellington uptown cbs
1952 seattle concert [live] rca
1953 the pasadena concert (1953) [live] gnp
1953 premiered by ellington capitol
1953 the duke plays ellington capitol
1953 piano reflections capitol
1953 ellington ’55 capitol
1953 ellington showcase capitol
1953 duke ellington plays the blues rca
1954 dance to the duke! capitol
1954 duke ellington plays allegro
1955 duke’s mixture columbia
1955 the duke and his men rca
1956 duke ellington and the buck clayton... [live] columbia
1956 duke elligton and the buck clayton... [live] columbia
1956 ellington at newport [live] columbia
1956 a drum is a woman columbia
1956 al hibbler with the duke columbia
1957 such sweet thunder sony special
1957 ella fitzgerald/the duke ellington songbook verve
1957 indigos columbia
1958 black, brown & beige [1999] [live] columbia/legac
1958 brown, black and beige columbia
1958 blues in orbit columbia
1958 black, brown & beige [tristar] tristar
1958 duke ellington at the bal masque columbia
1958 cosmic scene: duke ellington’s spacemen sony france
1958 newport jazz festival (1958) [live] columbia
1958 blues summit verve 1958 side by side verve
1958 jazz at the plaza, vol. 2 columbia
1958 duke ellington at his very best rca victor
1959 jazz party mobile 1959 the ellington suites original jazz
1959 anatomy of a murder rykodisc
1959 festival session [live] columbia
1960 the nutcracker suite columbia
1960 three suites columbia
1960 piano in the background columbia
1960 swinging suites by edward e. & edward g. columbia
1960 peer gynt suite / suite thursday columbia
1960 paris blues united artists
1961 piano in the foreground columbia
1961 first time! the count meets the duke columbia
1962 all american columbia 1962 midnight in paris columbia
1962 duke ellington meets coleman hawkins mca
1962 money jungle blue note
1962 duke ellington and john coltrane mca
1962 will big bands ever come back? reprise
1962 afro-bossa musicraft
1962 featuring paul gonsalves original jazz
1963 the great paris concert [live] atlantic
1963 the symphonic ellington musicraft
1963 the duke ellington jazz violin session atlantic
1964 hits of the sixties: this time by ellington reprise
1964 ellington ’65 reprise
1964 the original score from walt disney’s mary... reprise
1965 concert in the virgin islands [live] discovery
1965 the duke at tanglewood [live] rca
1965 jumpin’ punkins rca
1965 concert of sacred music [live] rca
1966 duke ellington (1966) reprise
1966 orchestral works mca
1966 the pianist original jazz
1966 ella & duke at the cote d’azur verve
1966 soul call verve
1967 the popular duke ellington rca
1967 intimacy of the blues original jazz
1967 johnny come lately rca
1967 north of the border in canada decca
1967 and his mother called him bill rca
1968 yale concert [live] original jazz
1968 latin american suite original jazz
1968 second sacred concert [live] prestige
1969 up in duke’s workshop original jazz
1969 the intimate ellington original jazz
1969 pretty woman rca
1969 standards: live at the salle pleyel jmy
1970 new orleans suite atlantic
1971 the afro-eurasian eclipse original jazz
1971 toga brava suite blue note
1973 eastbourne performance [live] rca
1973 collages mps
1976 duke ellington’s third sacred concert [live] rca
1991 carnegie hall 11/13/48 [live] vintage jazz
1994 live at the greek 9/23/66 status
1995 70th birthday concert [live] blue note
2000 live at carnegie hall ember 2000 live at the zanibar club magnum
2000 live in 1947 at the hollywood bowl unique jazz 2000 live in the big apple magnum
2000 duke ellington [riverside] riverside
2000 concert of sacred music [germany] bmg