sokrates

bildigimiz en eski filozof. bir antik yunan filozofu. aslinda negatif felsefeyi aliskanlik haline getirmis bir sorgucudur. seyleri irdelemekle canindan olmustur ve fakat isminden olmamistir.

sokrates

m.o. 469-399 yillari arasinda yasamis olan unlu yunanli dusunur. platon’un hocasi olan sokrates, yazili hicbir sey birakmamis, tum zamanini ozellikle genclerle felsefe tartisarak gecirmistir. gorusleri, tartismalari yeni iktidarin temsilcileri tarafindan begenilmeyen sokrates, ’yeni tanrilar icad ettigi, gorus ve tartismalariyla, gencleri bastan cikardigi’ gerekcesiyle olume mahkum edilmistir.

sokrates’in felsefedeki ve felsefe tarihindeki onemi, onun bilincli ve ahlaki kisiligin bulundugu yer olarak ruh kavramini bulmus olmasindan kaynaklanir; felsefenin merkezine insani geciren, insanin kendisiyle, evrenle ve toplumla olan iliskisinin ne oldugunu ve ne olmasi gerektigini arastiran, insan yasaminin kisisel, toplumsal ve ahlaki boyutunu on plana cikaran sokrates, insanlara ozsel bilesenlerinin ruh oldugunu, onlarin ruhlarina ozen gostermeleri gerektigini anlatmaya calismis, bu dusuncesini ifade etmek, onu eylemleriyle somutlastirmak icin de, yaz kis ciplak ayakla ve ince bir entariyle dolasmistir.

fizigi itibariyle cirkin biri olan sokrates, insanlarin yuzlerini ve fiziki yapilarini degistiremeyeceklerini, fakat ruhlarini ve karakterlerini degistirip gelistirebileceklerini belirtmistir. buna gore, sokrates, felsefesinde herseyden once, insanin dogasi, ihtiyaclari, amaclari ve degerleri uzerinde durmus, neyin onu tamamlayacagini arastirmistir.

o, ayni cerceve icinde, dilin dogasiyla ilgilenmis ve dusunme, anlam, mantik ve tanim konusunu ele almistir. yasadigi donemde yogun bir kavram kargasasinin hukum surdugunu, bunun ahlak alanini da kapsadigini dusunen sokrates, bilgeligin, adaletin, cesaretin, v.b. anlaminin ne oldugu bilinmedikce, bilgece, adil ya da cesurca eylemekten soz edilemeyecegini iddia etmistir. cunku ayni sozcukleri ya da kavramlari kullanan insanlar, bu sozcuk ya da kavramlarla farkli seyleri kastediyorlarsa eger, sokrates’e gore, bu, insanlarin anlastiklarini sanarak anlasmadan konustuklari anlamina gelir ve sonuc, kargasadan baska hicbir sey olmaz. kargasa, sokrates’e gore, hem entelektuel ve hem de ahlaki yonden olur. ona gore, entelektuel olarak sozcuk ve kavramlari, sizin kullandiginiz anlamdan farkli bir anlamda kullanan biriyle tartisarak, bir kavga disinda, hicbir yere varamazsaniz ve ahlaki olarak da, soz konusu sozcukler ahlaki fikirlere karsilik geldigi zaman, sonuc bir anarsiden baska bir sey olmaz. sokrates iste bu kargasayi sona erdirmek, insanlara ahlaki gelismelerinde yol gostermek icin, bir tartisma ve ogretim yontemiyle, bir tanim yontemi gelistirmis ve tartismalariyla, evrensel degerlerin ozunu ve gercek anlamini ortaya koymaya calismistir.

kaynak: ansiklopedi

platon’un hocasi.

"en buyuk bilgelik, hicbir sey bilmedigini bilmektir" demis super filozof...

(bkz: sokratesin savunmasi)

platonun hocasidir...hicbir yazili eseri yoktur o daha cok konusmayi tercih etmistir...hazircevapligi harkuladedir...onun hakkinda platonun notlari haricinde fazla bilgimiz yoktur...tek kelimeyle bence super bir adamki olume bile mahkum edilince yine davasini savumustur...

bir sokak diyalekticisidir.cocukların ahlakını bozdugu iddiasıyla öldürülen,mahkeme karsısında öldürülme cezası alma ihitmaline karsı bile düşüncelerinden ödün vermeyen;son anına kadar ögretilerine devam eden üstinsan

kel ve kısaydı,aynı zamanda üstündeki elbiseleri aylarca cıkarmadıgı bilinir...bu onun maddi ve yasanan hayatı ne kadar az önemsediğini gösterir...
kendinden emin ve köklü düşünceleri vardı ki atina dısından ona arguman sunmaya gelenleri kendi fikrinden etmeyi basarmıstır..
ölüm kararını veren kişi 360 jüri üyesi,tam anlamıyla fiyaskoydu ve tabiki onun dediklerini anlayamayacaklardı..
jüri de yaslılar hüküm sürmekteydi savasamayan yaslı calısamayan insanlar günde 3 altına jürilik yapmaktaydı ki o zamanlarda yüksek bir para olmasada bir yaslı için cok yeterli bir miktardı..
o sıralarda atina savaslarda bir cok yenilgi alıyordu sokratese baglandı bu zira o tanrıyı inkar ederek onu kızdırmıstı...
sokrates eger söylediklerinden caysa yani evet haklısınız ben felsefeden vaz gecicem dese ölüm cezasına çarptırılmayacakken bunu kabul etmemiştir...
son gününde hapisanede yanında olan arkadasları aglarken onda en ufak bir korku ve üzüntü yoktu hatta zehiri içerken titrememişti bile!
son anına kadar konustu ve anlattı ögretmek onun yasamının anlamıydı ve eger ki ögretmekten vaz gecip hayatını kurtarsa zaten ölmüş hissederdi kendini...
bir cok düşüncenin temelini attı ki eger felsefeyle ilgileniyorsanız mutlaka buna sokratesten baslamalısınız...
daha sonra onu dava edenler halk tarafından idam edilir ve devamında sokratesin büstleri heykelleri atina’da yapılır ve meydanlarda insanlara sunulmakta ve cocuklara anlatılmaktadır...

idama götürülmek için evinden alınırken öfkelenerek karısının gözyaşlarına bakar, hoşuna gitmez zira ve sorar,
-neden ağlıyorsun?
karısı ölmemesi için sözünü geri almasını, felsefeden vazgeçmesini isteyenlerden ve bile bile ölüme gitmesini hazmedeyenlerden, caydırmak isteyenlerdendir.
-gitme, haksız yere öldürecekler seni.
buna karşılık sokrates daha da öfkelenerek;
- ya bir de haklı yere öldürselerdi; daha mi iyi olurdu?

öldürülmeden karısı aglayarak yanına gelir 3 cocuguyla
sokrates der ki:
-biri bu kadını götürsün

’kesinlikle evlenin, esiniz iyiyse mutlu, kotuyse filozof olursunuz’ demis...

tarihin birinde "en iyi bildigim sey henuz bilmedigim seydir "demistir.

ahlak felsefesinin babasıdır kendisi lakin gençlerin ahlakını bozduğu için idamı istenmiştir.

"karisi iyi olan adam mutlu, kotu olan adam filozof olur." diyerek felsefik anlam kazanmasinin nedenini karisina baglayan filozof. karisi ne kadar kotuymus ki bu kadar iyi bir filozof olmus hatta felsefeye giris yapanlarin ilk okumasi gereken en onemli sahsiyet olarak tarihe gecmistir. karisinin kotulugunu bu durumda takdir etmek gerekir...

eski yunanlilarda tek tanricilik fikrini ortaya atmis ilk filozof.hatta kimilerine gore peygamber oldugu da idda edilir.

ahlak felsefesinin kurucularindandir.

onu tanrisi ’iyi’ dusuncesiydi.tanri butun iyiliklerin babasidir, ve butun iyi seyler ondadir.

platonun hocasidir ayni zamanda.aralarinda duygusal bir bag oldugun yonunde de dedikodular vardir.

karisindan cok cekmis ama bu azap devlet tarafindan idam edilmesiyle son bulmustur.sucu ise, halki baska bir tanriya inandirmaya calismak, gencleri yoldan cikarmak.mapus yatarken yoldaslari tarafindan kacirilmak istenmis, ama dusuncelerini savunmak ugruna kacmayarak ne kadar erdemli bir insan oldugunu gostermistir.

brezilyada, zico döneminden defansif özellikli bir orta saha oyuncusu.
(özellikle böyle yazıldığında)

savunmasında "güçlük, dostlarım, ölümden kaçınmak değil, ama haksızlıktan kaçınmaktır; çünkü o ölümden daha hızlı koşar. sizin istediğiniz gibi konuşup yaşamaktansa, kendim gibi konuşup ölmeyi yeğlerim." sözünü eden kişi.

ilk sözlüyü bulan adam olmasıyla da her öğrencinin ahını alan,bilinen ilk filozof.

"ıssız yerlerde kendin için evren ol"

(bkz: ayni nehirde ikinci kez yikanamazsiniz)
edit:

"ne pahasına olursa olsun, evlenin. karınız iyi çıkarsa mutlu olursunuz, yok fena çıkarsa o zaman da filozof olursunuz."

(bkz: diyalektik)