yeşaya

tanakh’ın 23. kitabıdır.

ibranice allah kurtarır anlamındadır.

kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. peygamber yeşaya isa’dan önce 8. yüzyılın ikinci yarısında kudüs’de yaşadı. kitap üç ana bölüme ayrılabilir.

1. güneydeki yahuda krallığının güçlü komşusu asur tarafından tehdit edildiğidönemi anlatıyor. yeşaya, yahuda’ya yönelen gerçek tehdidin asur’un yenilmez güçü değil halkın günahı, allah’a başkaldırmaları ve yahuda halkının allah’a güvensizlikleri olduğunu gördü. peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. onları uyarır. allah’a kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve davut’un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.

2. değişin tarihsel durumu yansıtır. asurlulardan sonra bölgede egemen güç haline gelen babilliler isa’dan önce 586 da kudüs’ü ele geçirir ve halkını babil’e sürgün eder. peygamber allah’ın kendi halkını özgür kılıp kudüs’e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. bu bölümlerde öne çıkan konu, allah’ın tarihi yönlendiren egemen güç olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.

3. sürgünden dönen kudüs’e dönenlere ve allah’ın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. ayrıca doğruluk, adalet, şabat gününe uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. özet olarak kitap allah’ın mutlak bütünlüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. bütün öbür ilahlar allah’ın önünde sadece cansız putlar.

sonrasındaki kitap;

(bkz: yeremya)