5-10 m yuksekliginde, mayis-haziran ayinda beyaz renkli cicekler acan ve kisin yapragini doken agaclar.
haziran-ekim aylari arasinda, eflâtun, mavimsi veya beyaz renkli cicekler acan, 50-100 cm boylarinda, dallanmis, bir veya cok yillik otsu bitki. cicekler, sivri uclu mizrak seklinde yaprakciklarla ortulu, yarim kure seklinde bir arada toplanarak, bascik seklinde cicek durumlari meydana getirirler.
20-50 cm boylarinda, beyaz veya morumsu renkli cicekler acan, bir yillik otsu bitkiler. meyvelerinin tek tohumlu olmasiyla su teresinden ayrilir. yabânî olarak bulunmakla berâber, kulturu de yapilmaktadir. kerdeme olarak da bilinir.
20-100 cm yuksekliginde, dik govdeli, bir senelik otsu, zehirli bir bitki.
nisan-mayis aylarinda kucuk ve beyaz renkli cicek acan, rutûbetli ve golgeli yerlerde yetisen 2-6 m yuksekliginde yaprak dokmeyen agaclar.
sari veya turuncu renkli cicekler acan, 50 cm boylarinda cok yillik, otsu bir sus bitkisi. cicekler dort parcali ve karanfil kokusundadir. yapraklari dardir. bahcelerde sus bitkisi olarak yetistirilir. nemli, kumlu-killi ve gubreli topraklarda iyi yetisir. soguga dayanikli degildir. bu ture sari sebboy da denilir. tohumla uretilir.
2-3 m boylarinda, kisin yapraklarini doken, cali tipinde agacciklar.
kurak bolgelerde yetisen, cok yillik, yapraklari dikenli, bal ozkulu (sukulent) bitkilerdir.
agustos-eylul aylari arasinda, beyazimsi-sari renkli cicekler acan, tirmanici, dikenli ve iki evcikli bir bitkidir. yapraklar sapli ve kisin dokulmez. kalb seklinde ve tam kenarlidir. cicekler yapraklarin koltugunda kucuk semsiye durumunda, 5-10 ciceklidir. meyveleri kirmizimsi, yuvarlak, 1 cm kadar capta ve 1-3 tohumludur. oz dikeni adiyla bilinir.
eylul-ekim aylari arasinda, mor renkli ve hos kokulu cicekler acan 15-30 cm boylarinda, soganli, otsu bir bitki. etli ve yuvarlak 2-3 cm capinda bir sogani vardir. uretimi de bu soganlarla yapilir. yapraklar uzun, dar ve ortasi beyaz ciceklidir. yapraklar ciceklerden sonra meydana gelir. cicekler 6 parcali, erkek organlari 3 tâne, disi organin kapsul kismi olan stigmalari turuncu renklidir. safran, hititler doneminden beri anadolu’da bilinmekte ve ilâc olarak kullanilmaktadir. grekler doneminde de bati anadolu’da oldukca ticâreti yapilmistir. osmanlilar doneminde de onemini koruyan bir ihrac urunu olmustur. daha onceleri urfa, mardin, kastamonu, ankara, istanbul’da kulturu yapilmaktaydi. fakat bugun sadece kastamonu’nun birkac koyunde uretimi yapilabilmektedir.
bir veya iki yillik otsu bitkiler. yapraklar toplu, disli kenarli ve tuyludur. cicekler sarimtrak veya beyazimtrak olup, uzerleri morumsu damarlidir. sebze olarak bahcelerde yetistirilir. sert kokulu ve baharatli bir bitkidir. kok ve tohumdan uretilir. bol sulak yerlerde yetisir.
haziran-agustos aylari arasinda sari renkli cicekler acan bir bucuk-iki metre boylarinda iki yillik kokulu otsu bitkiler. yapraklari sapli ve tuysuzdur. bitkinin govdeleri dik, icleri bos silindir seklinde ve tuysuzdur. cicekler uzun sapli ve bilesik semsiye durumundadirlar. meyveleri silindir seklinde tuysuz ve yesilimsi esmer renktedir. tohumlari protein ve yag bakimindan zengin bir besi dokuya sâhiptir. bircok cesidi vardir. daha cok kayalik ve kurak yerlerde yetisir. raziyane ismiyle de bilinir.
mayis-haziran aylarinda cicek acan, 100-150 cm boyunda, cok yillik, otsu bir dag bitkisi. yapraklar bitkinin taban kisminda toplanmislardir. yaprak, kalp veya bobrek seklinde, 30-60 mm ebadinda, kenarlari disli, damarlar alt yuzden disari dogru cikiktir. cicekleri genis bir bilesik salkim durumunda toplanmistir. canak yapraklari 6 parcalidir. meyveleri 10-15 mm uzunlugunda, kirmizimtrak renkli ve kanatlidir. toprak altinda etli bir rizomu bulunmaktadir.
baklagiller familyasindan, amerika’da yetisen ve bircok turu olan bir bitkidir. koku (radix ratanhiae) toz haline getirilip kullanilir. cicekleri kirmizi, yapraklari uzun, ince ve uclari dilimlidir.
Haziran-eylül aylari arasinda, yesilimtrak renkli küçük çiçekler açan, 50 cm-1,5 m boylarinda çok yillik otsu bir bitkidir. Daha çok çayirlik yerlerde, harâbelerde, yol kenarlarinda, meskûn daglik bölgelerde yayilis gösterirler. Gövdeleri dik, silindirik kirmizimsi, kökler kalin ve sarimsi renklidir. Yapraklari büyük, sapli ve sapin tabani oluk gibi çukurlasmistir. Çiçekler, gövdenin ucunda toplanmislardir. Çiçek organlari 6 parçalidir. Meyveleri kanatlidir.
Haziran-temmuz aylari arasinda, mor renkli çiçekler açan büyük agaçlardir. Yaprak sekli bitkinin yasina göre degisir. Gençlerde sapsiz, oval, açik yesil; yaslilarda ise uzunca sapli, orak seklinde, derimsi ve koyu yesildir. Çiçekler morumsu kirmizi renkte olup, her bir yapragin koltugunda birkaçi bir arada bulunur. Meyve küçük ve çok miktarda tohum tasiyan oval sekilli bir kapsüldür. Ana vatani Avustralya olan bu agaç, halk arasinda sitma ve kinin agaci olarak da taninmaktadir.
Haziran-temmuz aylari arasinda sari-mavi veya kahverengi çiçekler açan, 0,4-2 m yüksekliginde, çok yillik çalimsi bitkilere "meyan" denir. Yapraklari parçali, yaprakçiklar 4-7 çiftlidir. Çiçekler basak seklinde durumlar yapar. Taç ve çanak yapraklari iki dudakli olup, üst dudak iki kisa disli, alttaki üçü uzun dislidir. Meyveleri düz ve salgi tüylüdür. Meyan bitkisinin 6 türü Türkiye’de yetismektedir. Daha çok Güney, Orta ve Dogu Anadolu’da yayginlik göstermektedir. Bir kisminin kökleri tatli, bir kisminin ise acidir.
haziran-agustos aylari arasinda beyazimsi pembe veya sarimsi renkli cicekler acan, yol kenarlarinda ve ekilmemis yerlerde rastlanan, limon kokulu, 30-100 cm boylarinda, cok yillik otsu bitkiler. govdeleri dort koseli ve tuylu, yapraklari sapli, oval sekilli ve incedir. cicekler, birkaci birarada, sapli ve cevrel durumdadir. bazi bolgelerde melissa bitkisi, ogulotu olarak da bilinir.
servigiller familyasindan, pul yaprakli, daima yesil, agac veya agaccik halinde bulunan bir bitki cinsidir. halk hekimliginde yapraklari ve kozalagi kullanilir.
simaroubaceae familyasindan, amerika’da 9 turu olan bilesik, almasik yaprakli bir agactir. antillerde yetisen simarouba amara, 20 metre kadar boyunda bir agactir. kabugu duz, puruzsuz, grimsi renkte ve cok acidir. kerestesi kiymetlidir.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?