tek parti donemi

chp’nin tek parti olduğu döneme verilen isimdir. demokrat parti kurulana kadar geçen süreye bu isim verilmiştir. insafsızca eleştirilen ancak bir amiral gemisi niteliği görmüş, yani halkı eğitici bir rol üstlenmiş olan dönemdir. bu tek parti döneminin tamamen demokrasiden uzak olduğunu söylemek tarihi ve o dönemin şartlarını bilmemek demektir.

ayrıca özdemir ince bu dönem hakkında şu yazıyı kaleme almıştır, okumaya değer.

"evet efendim!

ernst e. hirsch’in kim olduğunu biliyor musunuz? yakınlarda bir gün anlatacağım. bugün sadece şu kadarını yazayım.

prof. hirch, nazi almanyası’ndan kaçarak türkiye’ye sığınan üniversite hocalarından biridir. 1933-1943 yılları arasında istanbul hukuk fakültesi’nde, 1943-1952 yılları arasında ankara üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. bu iki fakültenin dünya çapında bir bilim yuvası haline gelmesine katkıda bulundu.

hocaların hocası bu hukuk anıtı "anılarım" (tübitak popüler bilim kitapları) adlı kitabından atatürk türkiyesi’nden söz eder:

zitlarin birliği

"türk halkı, sadece bu tek parti, bu parti de, politik bakımdan birlik içinde bir parlamento aracılığıyla temsil edildiği halde, gene de, yukarda saydığım altı ilkenin birden çok anlama gelebilmesi yüzünden tek bir politik çizgi oluşturamıyor ve varlığını sürdüremiyordu. bunun yerine, hükümetlerin kurulmasında, meclis başkanı seçimlerinde, parlamento komisyonlarının oluşmasında ve kanunlar üzerine yapılan parlamento tartışmalarında açıkça kendini belli eden, bazı akım ve yönler görülüyordu. türkiye büyük millet meclisi, üyeleri sadece tek bir parti mensubu oldukları halde, hitler döneminin alman rayhstag’ı gibi, ya da doğu berlin’deki volkskammer gibi, politika nüfuzu sıfır olan bir evet efendimciler topluluğu hiç değildi. türkiye büyük millet meclisi, pek çok değişik, evet hatta birbirine zıt akım ve menfaatlerin çarpıştığı, tek bir parti çerçevesi içinde enine boyuna tartışıldıktan sonra bunlar arasında bir denge ve uzlaşma sağlayan bir arenaydı. bu niteliğiyle tek parti sistemi, türkiye’deki işleyiş tarzıyla hiçbir şekilde peşinde maiyeti olan bir "führer" devletine benzemiyordu. bu sistem, devletin üst kademelerinden emir verilmeyen, yön verilen bir parlamenter demokrasi niteliğindeydi. ama son karar mercii parlamentoydu. (s. 300-3001)

soroslu cahiller

bunları bir zırtullah-u kirmani değil, dünya çapında bir hukuk bilgini yazıyor. 1923 cumhuriyeti’nin bir faşist rejim olduğunu yazan soroslu cahil müderrislerin suratsızlıklarına şamar gibi inen gerçektir bu!

önlerindeki somut durumu liberal demokrasinin mihenk taşına vurmaları gerekirken, 1950 öncesine saldıranların akp yağcılıkları midemi bulandırıyor. akp’nin yüzde 25 temsil gerçeğini "halk iradesi" olarak tanımlayıp geriye kalan yüzde 75 halklıktan çıkartanların budalalıkları kanımı donduruyor.

akp ve erdoğan’ın radikal islamcılıktan ve şeraitten vazgeçerek sivil islam’ı öğrenmeye başladığını, anayasa’ya saygı duyacak kadar değiştiğini ileri sürenler, falcı kefaletlerinin boş çıkmasına karşın, şimdi cumhurbaşkanlığının ıslah edici büyüsünden söz ediyorlar.

seçim ve adalet!

abd diplomatlarına bir dirhem güvenmem ama 1990’ların yugoslavyası konusunda "seçimlerin özgür ve adaletli, seçilenlerin ise ırkçılar, faşistler ve ayrılıkçılar olduğunu düşünün. işte ikilem bu!" diyen richard holbrooke’u anımsayarak olan biteni ibretle seyrediyorum. üstelik seçimin de ne özgürlükle ne de adaletle bir hısım-akrabalığı var!"

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=6350486&yazarid=72

şimdi yaşadığımız dönemdir. meclisteki diğer partilerin pek bir önemi yoktur nasılsa.

sanıldıgının aksine yasadıgımız donem degildir tek parti donemi, demokrasinin olusumu itibari ile. zira secimler coktan secmeli sekilde yapılmsıtır yani secmenin birden fazla partiye oy verme olanagı vardır; fakat secim barajı ve akp’nin aldıgı oy oranı ikilisi akp’nin tek parti olarak hukumet kurabilcek sandalye sayısına ulasması sonucunu dogrumustur. sozun ozu su anki hali turkiye tek parti donemini degil, tek partili iktidar donemini yasamaktadır...