tatar

ankakusu
turk dunyasi icinde en belirgin ozellikleri okuma duzeyinin en yuksek oldugu topluluk olmakla beraber turk dunyasinin en aydin kisiliklerinin bir cogunun bu halktan cikmis olmasidir.
kizilisikli
tataristanda yuzde 50ye yakin ruslarin da oldugunu goz onune alirsak tataristan halkyndan oldu?u halde tatar olmama ihtimali yuzde elliye yakindir.
turkiyede de anayasaya gore tc vatandasi olan herkes turk sayilir fakat oyle degildir.turk; turk kani tasiyana denir.

tatar boy adi, ilk olarak kultigin (dogu 2.-3.st.) ve bilge kagan yazitlari’nda diger turk boy adlarinin yaninda otuz tatar ve tokuz tatar seklinde gecmektedir. tatar turkleri bu devirde uygurlar’in dogusunda yasiyordu.
tatar adi, cin kaynaklarinda 9. yuzyildan sonra anilmaktadir. edebiyatimizin en buyuk saheserlerinden olan dede korkut hikayeleri’nde de tatar boy adi gecmektedir. bu kaynaklarin disinda, kaabusname’de tatarlar’in dokuz turk kavminden biri olarak gosterildigi, divanu lugati’t-turk’te turk kavimleri arasinda tatarlar’in da sayildigi, tarih-i fahreddin mubareksah’taki turk kavimlerine ait listede tatar isminin de bulundugu gorulmektedir.
eghontas
"tatar" kelimesi, on ucuncu yuzyilda "mogol" kelimesinin yerine kullanilmistir. tatarlar (mogollar), cin, turkistan, iran, anadolu, irak, suriye, sibirya, rusya, dogu avrupa, kirim ve polonya’yi on ucuncu yuzyilda zaptettiler. o zaman hazar denizi’nin ve karadeniz’in kuzeyinde gokturk, hun, pecenek, kipcak ve bulgar turklerinin torunlari yasamaktaydi. tatarlar (mogollar) on ucuncu yuzyilda butun bu bolgeleri zaptettikleri zaman, bu isi gerceklestiren ordularinda, turkistan’dan gelen yeni turk kutleleri de vardi. gerek eskiden hazar denizi ve karadeniz’in kuzeyinde yerlesmis olan, ve gerekse mogol ordusunda gelen kalabalik turk kutleleri, mogol hakimiyetinde yasadilar. mogol (tatar) hakimiyetinde olarak hazar denizi ve karadeniz’in kuzeyinde yasamis olan turkler, siyasî yafta olarak "tatar" diye anilir hale geldiler. gunumuzde karadeniz’in kuzeyinde ve rusya’da yasayan ve "tatarca" denen kuzey turkcesini konusan muslumanlar, bunlarin torunlaridir. cikan netice sudur ki, "tatar" kelimesi, yirminci yuzyilda, soy gosteren, baska bir deyimle, kavmî etnik bir tabir degildir, tarihî kimligi bildiren bir sozdur. nasil ki osmanli idaresinde yasayan her ferd "osmanli" idi, osmanli tâbiyetinde idi, osmanli uyrugu idi; ermeni, yahudi, rum, arap, cerkes, gurcu, arnavut, vb. "osmanli" idi, tatar (mogol) idaresinde yasayan kuzey turkleri de oylece tatar idi. kisacasi, yirminci yuzyilda, kendilerine "tatar" denilen rusya muslumanlari, mogol degil, atalari mogol (tatar) idaresinde yasamis ve zamanla mogollari da turklestirmis olan turklerdir.

neden bekliyorsun?


bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?

üye ol