sabun otu

sabunotu (çiçeği)

latince adı: saponaria officinalis

familya:

diğer isimleri: çöven otu, kargasabunu, köpürgen

genel özellikleri:

karanfilgiller familyasındandır. anayurdu bilinmemekte, ancak avrupa ve asyada yaygın olarak yetişmektedir. ülkemizde nemli yerlerde, özellikle karadeniz bölgesi’nde sıkça görülmektedir. 50-100 cm. kadar boy atabilen, bir veya çokyılık dayanıklı otsu ya da yan otsu bitkidir. gövdesi tabanda mor-kırmızı, üst tarafta açık yeşil renkli, silindirik kesitli ve serttir. karşılıklı dizilen oval biçimli, ucu sivri ve soluk yeşil renkli yapraklarının üzerinde birbirine paralel üç çizgi bulunur. yaz sonlarında açan pembe ya da beyaz çiçekleri tatlı meyve kokuludur. bitkinin kökü, rizomlarından (kökgövde) çıkan kökçüklerle çevresine yayılır. sabunotu, döktüğü tohumlarla çoğalır.
sabunotu (ya da sabun çiçeği) bitkisinin gövde, yaprak, çiçek sapı, çiçek ve en çok da köklerinde saponin adlı madde ile ayrıca zamk, reçine, uçucu ve sabit yağlar bulunur, içerdiği saponin nedeniyle bitkinin kök ve diğer kesimleri suyla çalkalandığında sabun gibi köpürür. böylece sabunotu eski ve değerli, özellikle yünlü kumaşların temizlenmesinde kullanılır.


uyarı: bazı kaynaklarda tıbbi amaçlı kullanımı bildirilmekle beraber, özellikle yüksek dozlarda dahilen zehirlenme yapabilir. hamilelerin kullanması yasaktır.

(bkz: çöven).