rıfat ılgaz

sen gidiyorsun ya isine yetismek için
saclarini,gozlerini,ellerini
neyin varsa toplayip gidiyorsun ya
her seferinde bir sey unutuyorsun sicak
termometrede yukselen cizgi cizgi
kimbilir nerelerde soguyorsun

senin gozbebeklerin var ya kadin kadin gulen
ynsan insan bakan gozbebeklerin
beni tutsa tutsa gozlerin tutar ayakta
beni yiksa yiksa gozlerin yerle bir eder

ne gelirse onlardan gelir bana
calisma gucu yasama direnci
mutluluk gibi kazanilmasi zor
mutluluk gibi yitirilmesi kolay

bir açarsin ki mutluyum
bir kaparsin her sey elimden gitmis.....dizelerinin sahibi sair kisi.

ahmed arif’in kankasi. hababam sinifi’nin yaraticisi. insancil sair.

(bkz: sehitlik)

(bkz: guduk necmi)

1911’de kastamonu cide’de doğdu. nüfus kaydı 24 nisan 1911. kendisi şubat 1910’da doğduğunu anlatır. 7 temmuz 1993’te istanbul’da yaşamını yitirdi. ilkokula cide’de başladı, terme’de bitirdi. orta öğrenimine kastamonu’da başladı. liseden ayrılıp yatılı olan muallim mektebi’ne girdi. 1930’da mezun oldu. bolu gerede, akçakoca, gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptı. 1938’de ankara gazi eğitim enstitüsü’nü bitirdi. 1939’da adapazarı ve istanbul’daki orta okullarda türkçe öğretmeni olarak çalıştı. 1940’ta edebiyat fakültesi felsefe bölümü’ne girdi. 1943’te ilk kitabı "yarenlik" yayınlandı. şiirleri olağanüstü ilgi gördü. ocak 1944’te yayınlanan "sınıf" adlı şiir kitabı toplatıldı, bir süre cezaevinde kaldı. serbest bırakıldıktan sonra bir yıl öğretmenlik yaptı. 1950’li yıllarda gazeteciliğe başladı. 1940 kuşağı yazarların eserlerine yer veren "yürüyüş" dergisinin sorumlu yönetmenliğini üstlendi. aziz nesin’le "markopaşa" dergisinin çıkarılmasına katıldı, yazıişleri müdürlüğünü yaptı. 1952’de "adembaba" isimli mizah dergisini çıkardı. dolmuş, taş, karikatür, şaka gibi dönemin ünlü mizah dergileriyle, yeni gazete’de yazılar yazdı. ocak 1953’te "devam" adlı şiir kitabı yayınlandı ve bu kitap da toplatıldı, kendisi tekrar cezaevine kondu. aynı yıllarda çeşitli senatoryumlarda verem tedavisi gördü. yazı ve şiirlerinden ötürü yaklaşık altı yıl hapis yattı. 1952-1960 arasında tan gazetesinde düzeltmen, dizgici ve röportaj yazarı olarak çalıştı. asıl ününü 1959’da türkiye’deki eğitim sistemini eleştirmek amacıyla yazdığı "hababam sınıfı" adlı kitapla kazandı. çok tutulan ve tekrar tekrar basımı yapılan bu öyküler dizisi, tiyatro ve birçok kez sinemaya da uyarlandı. 1952-1960 arasında siyasi baskılar nedeniyle gerçek ismiyle yazamadı. 1961 anayasası yürürlüğe girdikten sonra kendi adıyla yazı ve şiir yayınlama özgürlüğüne kavuştu. vatan, demokrat izmir, yeni gün, yeni ulus gazeteleri ile akbaba dergisinde yazdı. 1970’te basın şeref kartı aldı. 1974’te emekli oldu. cide’ye yerleşti. 12 eylül 1980 döneminde tekrar gözaltına alındı. 70 yaşında olmasına rağmen gözleri bağlanarak gerekçesiz sorguya çekildi ve bir aydan fazla gözaltında tutuldu. tutukluluğu sona erince ölümüne kadar istanbul’da yaşadı. ilk şiirleri ile yazıları, kastamonu’da yayınlanan "nazikter" ve "açıksöz" dergileri ile "güzel inebolu", "güzel tosya", "samsun" gazetelerinde çıktı. kişisel duygularını yansıttığı ölçülü uyaklı bu dönem şiirlerini sonraki kitaplarına almadı. 1940’lardaki toplumsal gerçekçi şairler kuşağının en önemli temsilcisi. siyasal ve ideolojik sorunları yalın bir dille ortaya koydu, insanların yaşantılarını, öykünmesiz ve gösterişsiz bir dille yansıttı.
eserleri

şiir:
yarenlik (1943)
sınıf (1944)
yaşadıkça (1948)
devam (1953)
üsküdar’da sabah oldu (1954)
soluk soluğa (1962)
karakılçık (1969)
uzak değil (1971)
güvercinim uyur mu (1974)
kulağımız kirişte (1983)
ocak katırı alagöz (1987)
bütün şiirleri (1983)

roman:
karadeniz’in kıyıcığında 1969
karartma geceleri 1974
sarı yazma 1976
yıldız karayel 1982

ani:
yokuş yukarı 1982
biz de yaşadık 1984
kırk yıl önce kırk yıl sonra (1986)

mizah öykü ve romanlari:
radarın anahtarı 1957
don kişot istanbul’da 1957
bizim koğuş 1959
hababam sınıfı 1959
kesmeli bunları 1962
nerde o eski usturalar 1962
saksağanın kuyruğu 1962
şevket ustanın kedisi 1965
geçmişe mazi 1965
altın eskicisi 1972
palavra 1972
tuh sana 1972
çatal matal kaç çatal 1972
bunadı bu adam 1972
keş 1972
al atını 1972< br> hababam sınıfı uyanıyor 1972
sosyal kadınlar partisi 1984
apartman çocukları 1984
çalış osman çiftlik senin 1984

çocuk kitaplari:
öksüz civciv 1979
bacaksız kamyon sürücüsü 1980
bacaksız sigara çocukları 1980
bacaksız paralı atlet 1981

ödülleri
1982 orhan kemal roman armağanı ve madaralı roman ödülü yıldız karayel romanıyla
1987 ömer faruk toprak şiir ödülü ocak katırı alagöz’le
1993’te tüyap onur yazarı ödülü

milliyet gazetesi nasrettin hoca ve çömezleri kitabıyla kendisini yâd etmiştir.

karartma geceleri, rifat ilgaz’in 2. dunya savasi donemi turkiyesi’nde bir aydinin yasadiklarini anlattigi kitabidir. ayni zamanda 1990 yilinda yusuf kurcenli’nin senaryolastirip sinemaya kazandirdigi bir filmdir.

’’yan tutma niteliği vardır mizahın. biri şu taraftandır, biri bu taraftandır. birinin güldüğüne diğeri gülmez, ağzı kapanır, yüzü mahkeme duvarına döner. biz sandalyesi çekilenden yana mıyız,sandalyeyi çekenden yana mıyız?
mizah bir tavırdır, tutumdur, davranıştır. yani topluma, hatta doğaya bakma biçimidir.’’
rifat ilgaz

leylaklarını anlatıyorum ...

#855395

ayrıca kendisinin, cart curt isminde köşe yazılarının derlendiği bir kitabı da vardır.

bugun buyuk ustanin olumunun 18. yildonumu. e$siz eserler birakti bizlere. umarim bulundugu yerde rahat uyuyordur.

ustanın ölümünün 19. yıl dönümü.
dilerim huzurla uyusun .