portekiz

borc batagina du$en ulke.

yunanistan ve irlanda’dan sonra avrupa birliginden borc isteyen bir diger ulke de portekiz olmu$.

(bkz: portekizce)

coğrafi şekli ölçekli türkiye’nin küçültülmüşüne benzeyen, latin ülkeler kavramına katkılı, ispanya’ya yakın kültürel değerleri olan ülke.

artık eşcinsel bireylerin gönül rahatlılığıyla; evlenme ve birleşme ukdelerini doldurmak için bunlar bizim evlenmemize karşı haykarışlarına karşılık evlenmek için şikayette bulunulduğunda onay veren bir anayasa mahkemesi olan ülke.

yasa, iktidardaki sosyalist parti ve diğer sol görüşteki partilerin desteğiyle 8 şubat’da onaylanmıştı.
cumhurbaşkanı anibal cavaco silva kendisine onay için sunulan yasa önergesini anayasa mahkemesi’ne gönderdi.
portekiz anayasa mahkeme’si, eşcinsel çiftlerin evlenmesine izin veren yasanın anayasaya aykırı olmadığına karar verdi.

portekiz anayasa mahkemesi başkanı rui moura ramos :
“anayasamızdaki kanunları koyanlar evlilik hakkındaki kanunu hazırlarken kafalarında belli bir geleneksel konsept vardı. ama evlilik açıktır, gelişen ve değişen bir kavramdır.” şeklinde konuştu.

yasa eşcinsel çiftlerin evlat edinmesine izin vermiyor. ancak bu düzenleme bazı guruplarca ayrımcılık olarak eleştiriliyor.

ülke, cumhurbaşkanı silva’nın yasayı onaylaması halinde avrupa’da eşcinsel evliliği onaylayan altıncı ülke olacak. portekiz 1982 yılına kadar eşcinsel ilişkiyi suç olarak kabul ediyordu.

ispanya’ya olan fiziksel yakınlığı ve tarihsel bağlılığı sonucu insanlarının geneli de ispanyol sempatizanı olan memleket

almanya ile aynı anda seçime gitmi$tir.
sosyalist partinin zaferi ile sonuçlandı.

ankara’da sakarya caddesinde bir adamdan öğrendim ki,osmanlı döneminde portekizden portakal alırmışız,potakalın adı ondan portakalmış.

2009 eurovision şarkı yarışmasında kanaatimce hadise’den sonra en güzel şarkıyı söyleyen ülke. iyi bir dereceyi hakediyorlardı ama maalesef ki bu yarışmada güzel şarkı kazanmaz.

(bkz: portuguese liga )

a milli futbol takımında cristiano ronaldo, deco, maniche, ricardo, simao, ricardo quaresma gibi futbolcular vardır buna rağmen uluslararası şampiyonalarda hiçbir başarısı yoktur.

turist oldugumun anlasildigi ulke.

portekizli erkeklere göre kadınları o kadar çirkinmişki güzel bir kadın gördüklerinde olsa olsa bu turisttir diye düşünürlermiş.

genelde bu ulkeye mensup bireyler tabiki anadilleri basta olmak uzere ispanyolca( ki son derece buyuk benzerlikler gosterirler), fransizca, italyanca ve ingilizceyi son derece rahat bir sekilde konusurlar. muthis sinir bozarlar.

1764317824 tane ili varmış.

http://tinyurl.com/ypfwfd

(bkz: fado)

başbakanı yeni dönem ab şeysi olacaktır ya da olmuştur. ab konusunda türkiye ye daha yakın duruyorlar.

coğrafi verileri


konum: güneybatı avrupa’da, kuzey atlas okyanusu kıyısında, ispanya’nın batıısnda yer alır.
coğrafi konumu: 39 30 kuzey enlemi, 8 00 batı boylamı
haritadaki konumu: avrupa
yüzölçümü: 92,391 km²
sınırları: toplam: 1,214 km
sınır komşuları: ispanya 1,214 km
sahil şeridi: 1,793 km
iklimi: ilıman deniz iklimi; kuzeyde hava soğuk ve yağışlı, güneyde daha kuru ve ılımandır.
arazi yapısı: tagus nehrinin kuzeyi dağlıktır, güneyde inişli çıkışlı ovalar yer alır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: atlas okyanusu 0 m
en yüksek noktası: ponta do pico 2,351 m
doğal kaynakları: balık, orman, tungsten, demir, uranyum, mermer, işlenebilir arazi, hidro enerji
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %26
daimi ekinler: %9
otlaklar: %9
ormanlık arazi: %36
diğer: %20 (1993 verileri)
sulanan arazi: 6,300 km² (1993 verileri)
doğal afetler: azores depreme meyillidir.


nüfus bilgileri


nüfus: 10,066,253 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %0.18 (2001 verileri)
mülteci oranı: 0.5 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 5.94 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 75.94 yıl
erkeklerde: 72.44 yıl
kadınlarda: 79.68 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 1.48 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.74 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 36,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 280 (1999 verileri)
ulus: portekiz
nüfusun etnik dağılımı: homojen akdenizliler soyu; sömürgeleştirme döneminde afrika’dan göç edip yerleşmiş olan zencilerin sayısı 100,000 civarındadır.
din: roma katolikleri %94, protestanlar (1995)
diller: portekizce
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %87.4


yönetimi


ülke adı: resmi tam adı: portekiz cumhuriyeti
kısa şekli : portekiz
yerel tam adı: republica portuguesa
yerel kısa şekli: portugal
yönetim biçimi: parlamenter cumhuriyet
başkent: lizbon
idari bölümler: 18 bölge ve 2 özerk bölge; aveiro, acores (azores), beja, braga, braganca, castelo branco, coimbra, evora, faro, guarda, leiria, lisboa, madeira, portalegre, porto, santarem, setubal, viana do castelo, vila real, viseu
bağımsızlık günü: 1140 (5 ekim 1910 tarihinde cumhuriyet bağımsızlığını ilan etmiştir)
milli bayram: portekiz günü, 10 haziran (1580)
anayasa: 25 nisan 1976
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: afdb (afrika kalkınma bankası), ag (avustralya grubu), bis (uluslararası imar bankası), ccc (gümrük işbirliği konseyi), ce (avrupa konseyi), cern (avrupa nükleer araştırma teşkilatı), eapc (avrupa - atlantik ortaklık konseyi), ebrd (avrupa yatırım ve kalkınma bankası), ece (birleşmiş milletler avrupa ekonomik komisyonu), eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), eib (avrupa yatırım bankası), emu (avrupa ekonomi ve para birliği), esa (avrupa uzay ajansı), avrupa birliği, fao (tarım ve gıda örgütü), iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), iea (uluslararası enerji ajansı), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laia (latin amerika entegrasyon birliği), minurso (bm bati sahra referandum misyonu), nam, nato (kuzey atlantik asemblesi), nea (nükleer enerji kurulu), nsg, oas (amerika devletleri teşkilatı), oecd (ekonomik işbirliği ve kalkınma örgütü),opcw, osce (avrupa güvenlik ve işbirliği örgütü), pca (daimi hakemlik mahkemesi), un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unmibh (bm bosna hersek misyonu), unmik (bm kosova geçici yönetimi), unmop (bm prevlaka gözlem misyonu), untaet (bm doğu timor geçiş yönetimi), upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), weu (batı avrupa konseyi), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü), zc


ekonomik göstergeler


gsyih: satınalma gücü paritesi - 159 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme oranı: %2.7 (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %4
endüstri: %36
hizmet: %60 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2.8 (2000 verileri)
iş gücü: 5 milyon (1999)
sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %60, endüstri %30, tarım %10 (1999 verileri)
işsizlik oranı: %4.3 (2000 verileri)
endüstri: tekstil ve ayakkabı, ağaç ve kağıt mamulleri, metal işçiliği, petrol arıtımı, kimyasallar, deniz mahsulleri konserveciliği, şarap, turizm
endüstrinin büyüme oranı: %2.9 (1999 verileri)
elektrik üretimi: 41.696 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 37.915 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 4.49 milyar kwh (1999)
elektrik ithalatı: 3.628 milyar kwh (1999)
tarım ürünleri: hububat, patates, zeytin, üzüm, koyun, dana, keçi, kümes hayvanı, et ve süt ürünleri
ihracat: 26.1 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: giyim ve ayakkabı, makine, kimyasallar, kağıt ürünleri, deri
ihracat ortakları: ab %83 (almanya %20, ispanya %18, fransa %14, ingiltere %12, hollanda %5, benelux (belçika, hollanda, lüksemburg ekonomik birliği) %5, italya), abd %5 (1999)
ithalat: 41 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: makine ve parça, kimyasallar, petrol, tekstil, tarım ürünleri
ithalat ortakları: ab %78 (ispanya %25, almanya %15, fransa %11, italya %8, ingiltere %7, hollanda %5), abd %3, japonya %3 (1998)
dış borç tutarı: 13.1 milyar $ (1997 verileri)
para birimi: euro (eur)
para birimi kodu: eur
mali yıl: takvim yılı


iletişim bilgileri


kullanılan telefon hatları: 5.3 milyon (1998)
telefon kodu: 351
radyo yayın istasyonları: am 47, fm 172, kısa dalga 2 (1998)
radyolar: 3.02 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 62 (1995)
televizyonlar: 3.31 milyon (1997)
internet kısaltması: .pt
internet servis sağlayıcıları: 16 (2000)
internet kullanıcıları: 700,000 (2000)


ulaşım ve taşımacılık


demiryolları: 2,850 km (1998)
karayolları: 68,732 km (1999)
su yolları: 820 km
boru hatları: ham petrol 22 km; petrol ürünleri 58 km; doğal gaz 700 km
limanları: aveiro, funchal (madeira adaları), horta (azores), leixoes, lisbon, porto, ponta delgada (azores), praia da vitoria (azores), setubal, viana do castelo
hava alanları: 66 (2000 verileri)

tek kara komşusu ispanya olan ülke.

(bkz: salazar)
(bkz: nisan devrimi)
(bkz: karanfil devrimi)

figo, chesa, rui costa’nin memleketi.