(bkz: mimar sinan mahallesi)
mimar sinan
muhteşem yüzyılda gürkan uygun tarafindan canlandiriliyor kendisi.
(bkz: kapıağı)
doğum günüdür bugün, google çok güzel tasarımını yapmış hatta.
yapilarindaki kubbelerin gunumuzde bile herhangi bir bozulmaya ugramamisligi ya da genel olarak yapilarinin saglamligi bir yana, yaptigi camilerde mekanin kullaniminda fonksiyonelligi taa o zamandan dusunmus insan. hayir, insan kiligina girmis baska bir sey.
(bkz: tasaklari opulesi insanlar)
mimar sinan, kayseri’nin ağırnas köyünde doğduğu tahmin edilmektedir. 1511de yavuz sultan selim zamanında devşirme olarak istanbula geldiği bir söylentiden ibarettir bu konuda hiçbir bilgi yoktur ancak cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan antropolojik araştırma türk asıllı olduğunu ortaya çıkarmıştır : mimar olarak yavuz sultan selimin mısır seferine katıldı. 1521 yılında kanuni sultan süleyman’ın belgrad seferine yeniçeri olarak katıldı. 1522’de rodos seferine atlı sekban olarak katılıp, 1526 mohaç meydan muharebesinden sonra, gösterdiği yararlıklar sebebiyle takdir edilerek acemi oğlanlar yayabaşılığına (bölük komutanı) terfi ettirildi.
1533 yılında kanuni sultan süleyman’ın iran seferi sırasında van gölünde karşı sahile gitmek için mimar sinan iki haftada üç adet kadırga yapıp donatarak büyük itibar kazandı. iran seferinden dönüşte, yeniçeri ocağında itibarı yüksek olan hasekilik rütbesi verildi. bu rütbeyle, 1537 korfu, pulya ve 1538 moldavya seferlerine katıldı. 1538 yılında hassa başmimarı oldu.
mimar sinan’ın, mimarbaşılığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. bunlar: halep’te husreviye külliyesi, gebze’de çoban mustafa külliyesi ve istanbul’da hürrem sultan için yapılan haseki külliyesidir. halep’teki hüsreviye külliyesinde, tek kubbeli cami tarzı ile, bu kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekanlı cami tarzı birleştirilmiş ve böylece osmanlı mimarlarının iznik ve bursa’daki eserlerine uyulmuştur. külliyede ayrıca, avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır. gebze’deki çoban mustafa paşa külliyesinde renkli taş kakmalar ve süslemeler görülür. külliyede cami, türbe ve diğer unsurlar ahenkli bir tarzda yerleştirilmiştir. mimar sinan’ın istanbul’daki ilk eseri olan haseki külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları taşımaktadır. cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır.
mimar sinan’ın mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun sanatının gelişmesini gösteren basamaklardır. bunların ilki istanbuldaki şehzade camii ve külliyesidir. dört yarım kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa edilen şehzade camii, daha sonra yapılan bütün camilere örnek teşkil etmiştir.
süleymaniye camii, mimar sinan’ın istanbul’daki en muhteşem eseridir. kendi tabiriyle kalfalık döneminde, 1550-1557 yılları arasında yapılmıştır.
selimiye camiinden bir görünüşmimar sinan’ın en büyük eseri ise, seksen yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" diye takdim ettiği, edirne’deki selimiye camiidir (1575).
mimar sinan, mimarbaşı olduğu sürece birbirinden çok değişik konularla uğraştı. zaman zaman eskileri restore etti. bu konudaki en büyük çabalarını ayasofya için harcadı. 1573’te ayasofya’nın kubbesini onararak çevresine, takviyeli duvarlar yaptı ve eserin bu günlere sağlam olarak gelmesini sağladı. eski eserlerle abidelerin yakınına yapılan ve onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun görevleri arasındaydı. bu sebeplerle zeyrek camii ve rumeli hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkanların yıkımını sağladı.
istanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla uğraştı. sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekip bu hususta ferman yayınlattı. günümüzde bile bir problem olan istanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir.
mimar sinan 84 cami, 52 mescit, 57 medrese, 7 darül-kurra, 20 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam olmak üzere 365 eser vermiştir. büyükçekmece köprüsü üzerinde kazılı olan mührü şöyledir: elfakiru hakir ser mimaranı hassa.
eserlerinin bir kısmı istanbul’dadır. 1588’de istanbul’da vefat eden mimar sinan, süleymaniye camiinin yanında kendi yaptığı sade türbeye gömüldü.
mimar sinan türbesi, istanbul müftülüğünün sütunlu kapısından çıkınca hemen solda, iki caddenin kesiştiği noktada fetva yokuşu sonunda solda, süleymaniye camiinin haliç duvarının önünde, beyaz taşlı sade bir türbedir.
1533 yılında kanuni sultan süleyman’ın iran seferi sırasında van gölünde karşı sahile gitmek için mimar sinan iki haftada üç adet kadırga yapıp donatarak büyük itibar kazandı. iran seferinden dönüşte, yeniçeri ocağında itibarı yüksek olan hasekilik rütbesi verildi. bu rütbeyle, 1537 korfu, pulya ve 1538 moldavya seferlerine katıldı. 1538 yılında hassa başmimarı oldu.
mimar sinan’ın, mimarbaşılığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. bunlar: halep’te husreviye külliyesi, gebze’de çoban mustafa külliyesi ve istanbul’da hürrem sultan için yapılan haseki külliyesidir. halep’teki hüsreviye külliyesinde, tek kubbeli cami tarzı ile, bu kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekanlı cami tarzı birleştirilmiş ve böylece osmanlı mimarlarının iznik ve bursa’daki eserlerine uyulmuştur. külliyede ayrıca, avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır. gebze’deki çoban mustafa paşa külliyesinde renkli taş kakmalar ve süslemeler görülür. külliyede cami, türbe ve diğer unsurlar ahenkli bir tarzda yerleştirilmiştir. mimar sinan’ın istanbul’daki ilk eseri olan haseki külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları taşımaktadır. cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır.
mimar sinan’ın mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun sanatının gelişmesini gösteren basamaklardır. bunların ilki istanbuldaki şehzade camii ve külliyesidir. dört yarım kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa edilen şehzade camii, daha sonra yapılan bütün camilere örnek teşkil etmiştir.
süleymaniye camii, mimar sinan’ın istanbul’daki en muhteşem eseridir. kendi tabiriyle kalfalık döneminde, 1550-1557 yılları arasında yapılmıştır.
selimiye camiinden bir görünüşmimar sinan’ın en büyük eseri ise, seksen yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" diye takdim ettiği, edirne’deki selimiye camiidir (1575).
mimar sinan, mimarbaşı olduğu sürece birbirinden çok değişik konularla uğraştı. zaman zaman eskileri restore etti. bu konudaki en büyük çabalarını ayasofya için harcadı. 1573’te ayasofya’nın kubbesini onararak çevresine, takviyeli duvarlar yaptı ve eserin bu günlere sağlam olarak gelmesini sağladı. eski eserlerle abidelerin yakınına yapılan ve onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun görevleri arasındaydı. bu sebeplerle zeyrek camii ve rumeli hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkanların yıkımını sağladı.
istanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla uğraştı. sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekip bu hususta ferman yayınlattı. günümüzde bile bir problem olan istanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir.
mimar sinan 84 cami, 52 mescit, 57 medrese, 7 darül-kurra, 20 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam olmak üzere 365 eser vermiştir. büyükçekmece köprüsü üzerinde kazılı olan mührü şöyledir: elfakiru hakir ser mimaranı hassa.
eserlerinin bir kısmı istanbul’dadır. 1588’de istanbul’da vefat eden mimar sinan, süleymaniye camiinin yanında kendi yaptığı sade türbeye gömüldü.
mimar sinan türbesi, istanbul müftülüğünün sütunlu kapısından çıkınca hemen solda, iki caddenin kesiştiği noktada fetva yokuşu sonunda solda, süleymaniye camiinin haliç duvarının önünde, beyaz taşlı sade bir türbedir.
iyi bir mimar olmasının yanında çok saglam içtiği rivayet edilen zevat-i kiram.
99 yıllık ömrüne, üzerinden asırlar geçmesine rağmen bir çoğu hala dimdik ayakta duran, dünyanın çeşitli coğrafyalarında bulunan üç yüz elliyi aşkın eser sığdırmış, tarihin gördüğü en büyük mimar.
(bkz: mimarsinan)
devşirme kökenlidir.
cami insasi ve ibadethane yenilemeleri
1) suleymaniye camii (istanbul),
2) sehzadebasi camii (istanbul),
3) haseki hurrem camii,
4) mihrimah sultan camii (edirnekapi’da),
5) osman sah validesi camii (aksaray’da),
6) sultan bayezid kizi camii (yenibahce’de),
7) ahmed pasa camii (topkapi’da),
8) rustem pasa camii (tahtakale’de),
9) sokullu mehmed pasa camii (kadirga limaninda),
10) ibrahim pasa camii (silivrikapi’da),
11) bali pasa camii (husrev pasa turbesi yakininda,
12) haci evhad camii (yedikule yakininda),
13) kazasker abdurrahman celebi camii (molla gurani’de),
14) mahmud aga camii (ahirkapi yakininda),
15) odabasi camii (yenikapi yakininda),
16) hoca husrev camii (kocamustafapasa’da),
17) hamami hatun camii (sulumanastir’da),
18) defterdar suleyman celebi camii (uskuplu cesmesi yakininda),
19) ferruh kethuda camii (balat kapisi icinde),
20) yunus bey camii (balat’ta),
21) hurrem cavus camii (yenibahce yakininda),
22) sinan aga camii (kadi cesmesi yakininda),
23) ahi celebi camii (izmir iskelesi yakininda),
24) suleyman subasi camii (unkapani’nda),
25) zal mahmud pasa camii (eyup’te),
26) nisanci pasa camii (eyup’te),
27) sah sultan camii (eyup’te),
28) emir buhari camii (edirnekapi disinda),
29) merkez efendi camii (yenikapi disinda),
30) cavusbasi camii (sutluce’de),
31) tursucuzade huseyin celebi camii (kiremitlik’te),
32) kasim pasa camii (tersane yakininda),
33) sokullu mehmed pasa camii (azapkapisi’nda),
34) kilic ali pasa camii (tophane’de),
35) muhiddin celebi camii (tophane’de),
36) molla celebi camii (tophane besiktas arasinda),
37) ebu l fazl camii (tophane ustunde),
38) sehzade cihangir camii (tophane’de),
39) sinan pasa camii (besiktas’ta),
40) mihrimah sultan camii (uskudar’da, iskelede),
41) eski valide camii (uskudar’da),
42) semsi ahmed pasa camii (uskudar’da),
43) iskender pasa camii (kanlica’da),
44) coban mustafa pasa camii (gegbuze’de),
45) pertev pasa camii (izmit’te),
46) rustem pasa camii (sapanca’da),
47) rustem pasa camii (samanli’da),
48) mustafa pasa camii (bolu’da),
49) ferhad pasa camii (bolu’da),
50) mehmed bey camii (izmit’te),
51) osman pasa camii (kayseri’de),
52) haci pasa camii (kayseri’de),
53) cenabi ahmed pasa camii (ankara’da),
54) lala mustafa pasa camii (erzurum’da),
55) sultan alaeddin selcuki camiinin yenilenmesi (corum’da),
56) abdusselam camiinin (izmit’te)yenilenmesi,
57) kiliseden donme eski caminin (iznik’te)sultan suleyman tarafindan yeniden yaptirilmasi,
58) husreviye camii (husrev pasa) (haleb’de),
59) sultan murad camii (manisa’da),
60) orhan camiinin yenilenmesi (kutahya’da),
61) kabe i serifin kubbelerinin tamiri,
62) huseyin pasa camii (kutahya’da),
63) rustem pasa camii (bolvadin’de),
64) sultan selim camii (karapinar’da),
65) sultan suleyman camii (sam, gok meydanda),
66) sultan selim camii (edirne’de),
67) taslik camii (mahmud pasa icin, edirne’de),
68) defterdar mustafa celebi camii (edirne’de),
69) haseki sultan camii (edirne, mustafa pasa koprusu basinda),
70) semiz ali pasa camii (babaeski’de),
71) sokullu mehmed pasa camii (hafsa’da, trakya),
72) sokullu mehmed pasa camii (burgaz’da),
73) semiz ali pasa camii (eregli’de),
74) bosnali mehmed pasa camii (sofya’da),
75) sofu mehmed pasa camii (hersek’te),
76) ferhad pasa camii (catalca’da),
77) maktul mustafa pasa camii (budin’de),
78) firdevs bey camii (isparta’da),
79) memi kethuda camii (ulasli’da),
80) tatar han camii (kirim, gozleve’de),
81) rustem pasa camii (rodoscuk’ta),
82) vezir osman pasa camii (tirhala’da),
83) rustem kethudasi mehmed bey camii (tirhala’da),
84) mesih mehmed pasa camii (yenibahce’de).
her bakımdan parlak bir devirde yetisen mimar sinan, osmanlı mimarisinin zirvesini temsil eder.
1) suleymaniye camii (istanbul),
2) sehzadebasi camii (istanbul),
3) haseki hurrem camii,
4) mihrimah sultan camii (edirnekapi’da),
5) osman sah validesi camii (aksaray’da),
6) sultan bayezid kizi camii (yenibahce’de),
7) ahmed pasa camii (topkapi’da),
8) rustem pasa camii (tahtakale’de),
9) sokullu mehmed pasa camii (kadirga limaninda),
10) ibrahim pasa camii (silivrikapi’da),
11) bali pasa camii (husrev pasa turbesi yakininda,
12) haci evhad camii (yedikule yakininda),
13) kazasker abdurrahman celebi camii (molla gurani’de),
14) mahmud aga camii (ahirkapi yakininda),
15) odabasi camii (yenikapi yakininda),
16) hoca husrev camii (kocamustafapasa’da),
17) hamami hatun camii (sulumanastir’da),
18) defterdar suleyman celebi camii (uskuplu cesmesi yakininda),
19) ferruh kethuda camii (balat kapisi icinde),
20) yunus bey camii (balat’ta),
21) hurrem cavus camii (yenibahce yakininda),
22) sinan aga camii (kadi cesmesi yakininda),
23) ahi celebi camii (izmir iskelesi yakininda),
24) suleyman subasi camii (unkapani’nda),
25) zal mahmud pasa camii (eyup’te),
26) nisanci pasa camii (eyup’te),
27) sah sultan camii (eyup’te),
28) emir buhari camii (edirnekapi disinda),
29) merkez efendi camii (yenikapi disinda),
30) cavusbasi camii (sutluce’de),
31) tursucuzade huseyin celebi camii (kiremitlik’te),
32) kasim pasa camii (tersane yakininda),
33) sokullu mehmed pasa camii (azapkapisi’nda),
34) kilic ali pasa camii (tophane’de),
35) muhiddin celebi camii (tophane’de),
36) molla celebi camii (tophane besiktas arasinda),
37) ebu l fazl camii (tophane ustunde),
38) sehzade cihangir camii (tophane’de),
39) sinan pasa camii (besiktas’ta),
40) mihrimah sultan camii (uskudar’da, iskelede),
41) eski valide camii (uskudar’da),
42) semsi ahmed pasa camii (uskudar’da),
43) iskender pasa camii (kanlica’da),
44) coban mustafa pasa camii (gegbuze’de),
45) pertev pasa camii (izmit’te),
46) rustem pasa camii (sapanca’da),
47) rustem pasa camii (samanli’da),
48) mustafa pasa camii (bolu’da),
49) ferhad pasa camii (bolu’da),
50) mehmed bey camii (izmit’te),
51) osman pasa camii (kayseri’de),
52) haci pasa camii (kayseri’de),
53) cenabi ahmed pasa camii (ankara’da),
54) lala mustafa pasa camii (erzurum’da),
55) sultan alaeddin selcuki camiinin yenilenmesi (corum’da),
56) abdusselam camiinin (izmit’te)yenilenmesi,
57) kiliseden donme eski caminin (iznik’te)sultan suleyman tarafindan yeniden yaptirilmasi,
58) husreviye camii (husrev pasa) (haleb’de),
59) sultan murad camii (manisa’da),
60) orhan camiinin yenilenmesi (kutahya’da),
61) kabe i serifin kubbelerinin tamiri,
62) huseyin pasa camii (kutahya’da),
63) rustem pasa camii (bolvadin’de),
64) sultan selim camii (karapinar’da),
65) sultan suleyman camii (sam, gok meydanda),
66) sultan selim camii (edirne’de),
67) taslik camii (mahmud pasa icin, edirne’de),
68) defterdar mustafa celebi camii (edirne’de),
69) haseki sultan camii (edirne, mustafa pasa koprusu basinda),
70) semiz ali pasa camii (babaeski’de),
71) sokullu mehmed pasa camii (hafsa’da, trakya),
72) sokullu mehmed pasa camii (burgaz’da),
73) semiz ali pasa camii (eregli’de),
74) bosnali mehmed pasa camii (sofya’da),
75) sofu mehmed pasa camii (hersek’te),
76) ferhad pasa camii (catalca’da),
77) maktul mustafa pasa camii (budin’de),
78) firdevs bey camii (isparta’da),
79) memi kethuda camii (ulasli’da),
80) tatar han camii (kirim, gozleve’de),
81) rustem pasa camii (rodoscuk’ta),
82) vezir osman pasa camii (tirhala’da),
83) rustem kethudasi mehmed bey camii (tirhala’da),
84) mesih mehmed pasa camii (yenibahce’de).
her bakımdan parlak bir devirde yetisen mimar sinan, osmanlı mimarisinin zirvesini temsil eder.
sayıg duyulması gereken insan. batının o eserleriyle ve eserlerini yapan michelengelo gibi isimlerle doğuyu ezmesine karşı dimdik duran eserler yapmış ve yaptığı eserler dünyanın en nadide eserleri haline gelmiş büyük üstad.
hemşerim olan kişi. yaptığı eserlerde ses yankısı çok düzenlidir.
kayserinin agirnas koyunde dogmus olan mimar.
edirnedeki selimiye camii yapımıda mimar sinani caminin ortasında oturmuş nargile içerken gören işçiler homurdanarak : - ulan biz burda çalışıyoruz adam orda oturmuş keyif yapıyo! derken sinan olaya girer.. - sesin caminin heryerine eşit olarak dağılıyo mu diye hesaplıyorum !!
sehzade camisi’ni ciraklik,suleymaniye camisi’ni kalfalik, selimiye camsi’ni ise ustalik yapiti olarak degerlendirir.yapıtlarında hiç bir planı ikinci defa kullanmamıştır
(bkz: mimar sinan universitesi)
osmanli imparatorlugunda yeti$mi$ en becerikli mimari.dunyanin muhtelif yerlerinde yapmi$ oldugu eserler gunumuzde hala sapasaglam ayakta durmaktadir.tabi bir du$man bombasi ile harabe haline gelmedikleri surece.aklima saraybosna geldide.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?