kurt isyanları

kurtlerin isyana yatkin olmalarini onemli sebebi onemli bir bolumunun safi mezhebine mensup olusundandir. safi mezhebinin ozelligi ise herseyi yada bir cok seyi devletten beklemeleridir.
demek ki devletimiz bu insanlari memnun edememiski ondan isyana yonelmisler. sanirim devletimizde hatalar yapmis, evet.
ama ne olursa olsun bunlar isyana sebebiyet vermemeliydi.

kurtlerin sorun yaratmada ustune yokturu ima eden, aynı yoneticilerin lazları da, cerkezleri de, diger azınlık toplulukları da yonetmesine ragmen neden sadece kurtlerin bu kadar provakatif oldugunu arayan baslık.

isyanlar sorunun varoldugunu gösterir kanitlardir. eger ki bu kadar sorun yasanmissa salak yöneticiler sayesindedir.

ilginc olan, bu baslık altında henuz yazılmıs olanların ya bir donemden, yada sadece belli isyandan bahsetmis olmasıdır.oysa, sayısını hatırlayamadıgım kadar isyan ornegi vardır ilk entry’de.elbette, kimse sutten cıkmıs ak kasık degildir, elbette isyanlar bastırılmıstır, cezalar iyi yada kotu verilmistir, ama her etki akabinde tepki getirir, sarmaldır bu sav ve gercektir.din olgusuna cumhuriyet’in ilk donemlerinde de bugununde de sozum ona olgun yaklasmak, seyhleri, irticayı getirmistir, getirecektir, ozgurlugun sınırı olmazsa adı ozgurluk degildir, ve bu sınırın adı demokrasidir, ve laiklik sozum ona olgunlugu anlamak isteyenlere anayasamızda kendini iyice anlatmıstır, yine anayasamıza gore laiklik temel ilkemizdir, ve bunu kabul etmeyenler cezalandırılmıstır ve cezalandırılacaktır.

kürtler mütedeyyin insanlardır. isyanların bir çoğu da (şeyh sait isyanı gibi) dini kaygılarla başlamış isyanlardır. ve kabul etmek gerekir ki, türkiyenin ilk kuruluş yıllarında din olgusuna yeterince olgun yaklaşılamamıştır.
her isyanda bağımsızlık veya kürt milliyetçiliği aramamak gerekir, nitekim şeyh saitin devleti bölmek gibi bir amacı yoktu, sadece rejime karşı, dini kaygılarla isyan etti.

ve elbetteki isyanın hiçbir savunulacak yanı yoktur, netekim isyan edenler cezalarını çekmişler, idam edilmişlerdir. gerçi alakası olmayanlar da idam edilmişler, (-sırf göz korkutmak amacıyla- ve kesinlikle bunun da savunulacak bir yanı yoktur, suç işlenmeden ceza verilmez) ama o ayrı bir başlık konusu.

1514 yılında çaldıran savaşı öncesi yavuz sultan selim ile kürtler arasında yapılan anlaşmayla kürtler tamamen osmanlı devletinin bir parçası olmuştur gayetde rahat bir hayat yaşamışlardır ancak viyana kuşatmasının başarısızlıkla sonuçlanması osmanlı devletinin politikalarında değişikliğe sebep olmuştur batıdaki ilerleyişin durması toprak kayıpları merkezi otoriteyi arttırma girişimleri kürtleride etkilemiştir ve kürt isyanları ortaya çıkmaya başlamıştır burda bir gerçek var ki isyan eden de isyan edilende sütten çıkmış ak kaşık değildir ancak önemli olan özellikle cumhuriyet öncesi isyanların ne zaman başlayıp ne zaman bittiğidir bunun içinde biraz tarih okumak gerekir ayrıca kürtlerin en önemli isyanlarından biri 1920 yılında musulda ingilizlere karşı olmuştur ingilizlere isyan etmenin nedeni kürtlerin osmanlı çatısı altında yaşamak istemeleridir o dönemde eli silah tutan 120.000 kürt erkeği ingilizler tarafından öldürülmüştür kürt isyanları değerlendirilirken ne zaman ve hangi şartlarda bittiğide değerlendirilmelidir objektif bir tarih için bu gereklidir.

edit: bu yazılanlar copy paste değildir başka entrylerle lütfen karıştırmayın

assagiya tarihimize gecmis yuzlerce buyuklu kucuklu kurt isyanlarindan en onemlilerini yaziyorum.

1806, baban aşireti, abdurrahman paşa isyanı
1833-1837, mir muhammed (soran) isyanı
1843, bedir han isyanı
1855, yazhan şer isyanı
1878-1881, şeyh ubeydullah nehri isyanı
1919-22, simko (ismail ağa) isyanı
11 mayıs 1919, ali batı isyanı
21 mayıs 1919, mahmut berzenci isyanı
6 mart 1921, koçgiri isyanı
4 eylül 1924, beytüşşebab isyanı
13 şubat 1925, şeyh sait isyanı
10 haziran 1925, nehri isyanı
7 ağustos 1925, reşkotan-raman isyanı
kasım 1925, 1. sason isyanı
16 mayıs 1926, 1. ağrı isyanı
21 ocak 1926, hazro isyanı
7 ekim 1926, koçuşağı isyanı
26 mayıs 1927, mutki isyanı
13 eylül 1927, 2. ağrı isyanı
7 ekim 1927, bıcar isyanı
6 temmuz 1929, it resul isyanı
20 eylül 1929, tendürek isyanı
26 mayıs 1930, savur isyanı
20 haziran 1930, zilan isyanı
21 temmuz 1930, oramar isyanı
7 eylül 1930, 3. ağrı isyanı
24 ekim 1930, pülümür isyanı
eylül 1930, 2. mahmut berzenci isyanı
kasım 1931, şeyh ahmed barzani isyanı
ocak 1937, 2. sason isyanı
21 mart 1937, dersim isyanı

1950-74 yılları arasında kürt siyasi hareketi yonundeki girisimler olur, 61’de silopi’de kdp kurulur.64’de kddkd (kurt devrimci demokratik kultur dernegi), 74’de tksp (turkiye kurdistan sosyalist partisi) olusumları, 74-76 arasında kawa, denge kawa, kuk, rizgari, ala rizgari, tekoşin adlı orgutler ve 78’de lice’nin fis koyunde pkk kuruldu.sadede geliyorum, fakirligi, koylerde su ve elektrik olmayisini yada surekli kesintiyi bahane edenler gumushane’nin hakkari’den sonra en fakir 2.il oldugunu biliyorlar mı? yada kastomunu’nun en fakir iller arasinda dogu’daki bircok ille yarisabilecek kadar kotu durumda oldugunu.simdi bu 3 ilimizin karsılastırmalarını yazıyorum,

*ucretsiz muayene icin yesil kart kullanım oranı:
hakkari-%53
gumushane-%21
kastamonu-%16
*kacak elektrik kullanımı:
hakkari-%70-80
gumushane-%20-30
kastamonu-%5-10
*milli savunma bakanlığının 1998 yılında resmi belgelere dayanarak acıkladıgı kurtulus savası’nda kayıtlı sehit olanların sayısı : hakkari: 21
gümüşhane: 329
kastamonu: 5160
dogu’daki hızlı nufus artısını, bir ailenin 2 duzine cocuk sahibi olma sebebine cok optimist bakıyorsanız buyrun bi de buraya bakınhttp://www.milliyet.com.tr/2005/12/23/guncel/gun06.html neden sadece dogu’da ilkokul okumayan insanların 15-20 tane cocuk sahibi olmasini bi daha dusunmek gerekli gibi.sorunun kaynagı, fakirlik, yoksulluk, sosyal sorunlar olsaydı eger gumushane’de de kastamonu’da da, ataturk bustleri parcalanır, ogretmen vurulur (bizim koye ogretmen atanmıyor), doktor yakılır, fakirligi sebeb gosterip turlu siddet eylemleri; kamu kuruluslarını taslama, polis otolarına silahlı eylem gibi olaylar boy gosterirdi.
simdi bu entry’mi ayrımcılık diye bakanlar olacak, fasizm yapıyor bu bilgic burada diyenler olacak, insanları birbirine dusurmek istiyor diyenler cıkacak suphesiz, lakin amacım bu degil, amacım; aynı topraklarda, aynı bayrak altında sorun olmadan yasanırken kimlerin neden ve ne sebeblerle ne yaptıgını gostermek, eger bunun adı ayrımcılık yada ırkcılık ise amenna.buna kıskırtma yahut provakasyon diyenler olursa eger biraz arastırsınlar.neden (bu azınlık kelimesini yazmak bile zor geliyor aslında)azınlık olarak nitelendirilen diger topluluklar boyle veryansın etmemistir merak icersindeyim.
ve eger bu entry bi sekilde muhakeme edilecek ise eger oncelikle suraya bakmanızı tavsiye ederim.
#390000
edit:link bi ara calısmıyordu, su an duzgun.