kızıroğlu mustafa bey

tarihte cokca bulunan methiye orneklerinden biridir. turku olarak seslendirilmesi genis kitlelere ulasmasini saglamistir.

cagrisim olayinda kendimi asmak suretiyle (bkz: mustafa sarigul) yazmam muhtemel baslik.

turkunun hikayesi :
kiziroglu mustafa bey


bu turkuyu dinleyen herkesin kafasinda bir soru belirir. kim bu kiziroglu mustafa bey ? koroglu ile ne ilgisi var? bu turkuyle ilgili bircok soylenti var ama en ilginci sanirim bu. kizir, kars’in susuz kazasina bagli bir koydur. bu koy kisir daglarinin genis eteklerine kurulmustur. koyun dort bir yanindan ise soguk pinarlar akar. koy duz toprak damli evlerden olusmaktadir ve koyun hakim bir yerin de de bir kale kalintisi vardir. koyluler kiziroglu’nun kalesi derler buraya. kiziroglu bu koyde yasamis ve bura da efsanelesmistir derler.

kucukken at binip kilic kusanir
soylentiye gore simdiki kiziroglu koyu’nun yerinde bir birinden uzak yirmi yirmi bes kadar ev bulunmaktaymis. bolge daglik ve ormanlik oldugu icin insanlari da bu nedenle olacak ki cok serttir. o zamanlar burada yasayan insanlarin basinda bulunan kisiye "kizir" derlermis. kizir muhtar demektir. gun gelmis zamanin kizirinin unu tum anadolu’ya yayilmis. tum kotuler ondan korkar olmus. gel zaman git zaman kizirin bir oglu olmus. daha kucukken iyi at biner, kilic kusanir olmus. iste kiziroglu mustafa bey bu cocuk. butun cocuklugu kisir dagi’nda at binip avlanmakla gecmis mustafa’nin. o da babasi gibi buyuyunce namli bir yigit olmus, haksizlik ve adaletsizliklerle savasmaya baslamis. zaten onun bulundugu cevrede kimse haksizlik etmeye cesaret edemezmis ya .

koroglu doguya gelir
o sirada doguya gelen koroglu kisir daglari’nda ferro deresine yerlesir, amaci dogudaki haksizliklari yok etmek. bir gun koroglu bir at gezisinde kizir koyu’nu gorur, "burada ki adaletsizlikler de benden sorulur" der ve gider orada bir kale kurar. islerinden dolayi bir muddet koyunden ayri kalan kiziroglu koye dondugunde koroglu’nun kalesini gorur. sinirlenir. koroglu’nun yanina gider, sertce cikisir "sen kim olasin ki benim yurdumda saltanat suresin" her ikisi de bir birlerini kotu insan olarak bilirlermis. koylulerin soylemesi boyle.

yigitlerin kavgasi
o zamanin adaletine gore iki yigit dovusur, galip gelen digerini oldurup savasi kazanirmis. koroglu ve kiziroglu gunlerce at ustunde kavga etmislerse de yenisememisler. kilic kavgasinda ve gureste de yenisememisler. mustafa bey’in ati ala paca da koroglu’nun ati kirat’la gures-mekte. mustafa bey soyle bir geri bakmis ki ne gorsun ati ala paca koroglu’nun atini alt etmis duruyor. "ola benim atim koroglu’nun atini alt etmis, ben koroglu’nu alt etmezsem halim nic’ olur" deyip gayrete gelmis koroglu’nu yere vurmus. tam kamasini cekmis vuracagi sirada koroglu "dur yigit, bana biraz muhlet ver yigitlerimi goreyim karimla helalasayim" demis. mustafa bey birakmis. koroglu eve gidip olanlari karisina saziyla sozuyle anlatmaya baslamis.

bir ati var ala paca peh peh peh
mecal vermez kirat kaca hey hey hey
az kaldi ortamdan bice
agam kim, pasam kim, nigar kim,
hanim kim
kiziroglu mustafa bey
bir beyin oglu
zor beyin oglu

diye...koroglu geciktigi icin evine kadar gelen kiziroglu kapi araligindan turkuyu duyunca duygulanir ve utanir. kapiyi calip iceri girer. mustafa bey’i karsisin da goren koroglu her seyin bittigini dusunurken mustafa bey sarilip onu oper. "sen benden daha yigitsin koroglu" der. koroglu da "ben artik buradan gideyim burada senin gibi mert ve yigit biri varken kalmak olmaz" der ve koyu terk edip batiya gider.

anadolu insaninin takdiri
koroglu’nun bolu daglari’ndan cikip ta kars’a gelmesi o zamanin kosullarinda olanaksiz gibi. ama halk dusuncesi iki yigidi dogu anadolu da once carpistiriyor sonra baristiriyor. bu, anadolu insaninin kahramanlarina, haksizliklara direnenlere verdigi degeri gosterir. kiziroglu oykusu tepeden inmemistir, boyle bir yigit yasamis un almistir. halk da bu soylenceyle kiziroglu’nu saygi ve sevgiyle anmaktadir.


kaynak :http://www.turkuler.com

bu türküyü derleyen murat çobanoğlu’dur. en son ayna grubu tarafından söylenmiştir.

sozleri:

bir hışımla geldi geçti peh peh peh
kiziroğlu mustafa bey hey hey heeey
şu dağları deldi geçti
ağan kim paşan kim
hanım kim nigar kim
kim kim kim kim
kiziroğlu mustafa bey bir beyin oğlu zor beyin oğlu

ah onla sırdaş olaydım peh peh peh
anadan onbeş olaydım hey hey heeey
ben onla kardeş olaydım
ağan kim paşan kim
hanım kim nigar kim
kim kim kim kim
kiziroğlu mustafa bey bir beyin oğlu zor beyin oğlu

hay edenden haya tepe peh peh peh
huy edenden huya tepe hey hey heeey
köroğlunu suya tepe
ağan kim paşan kim
hanım kim nigar kim
kim kim kim kim
kiziroğlu mustafa bey bir beyin oğlu zor beyin oğlu

http://www.supermp3.org/archive/index.php?t-34958.html

(bkz: kobilerin mustafa bey)

köroğlunun yanından bir hışımla gelip geçen kişi.

ala paça bir ata sahip ve peh peh peh diye seslenilen bir beyin oğlu.