gaudi

antoni gaudi i cornet (1852, ispanya-1926, ispanya)

ispanya’da art nouveau-yeni sanat akımının öncüsü olan ünlü ispanyol mimardır. barselona’nın en ünlü mimari eselerinin yaratmıştır.

25 haziran 1852’de katalonya’nın reus kentinde doğmuştur. bir bakır ustasının oğludur. 1869’da başladığı mimari eğitimi, askerlik hizmeti ve vermek zorunda kaldığı başka aralar nedeni ile 8 yıl sürmüştür. 1878’de eğitimini tamamladığı barselona kenti, tüm sanatsal etkinliklerinin merkezi olmuş ve kişiliğinin gelişiminde büyük yer tutmuştur. o dönem, barselona’da özellikle tekstil endüstrisinin gelişmesiyle orta sınıfın güçlendiği, zenginliğin ve şehirsel gelişimin arttığı bir dönemdi. gaudi, fransız mimar eugene viollet-le-duc ve “süsleme, mimarinin kaynağıdır” diyen ingiliz düşünür john ruskin’in teorilerinden etkilenmiştir. zamanla 19.yy’ın baskın tarihi stillerinin ötesine geçerek kendi sınıflandırılması güç estetiğini yaratmıştır.

ilk önemli eseri, vicens ailesi için 1883-1888 tarihlerine yaptığı barselona’daki casa vicens adlı yazlık ev idi. daha sonra güells adlı sanayici ile güçlü bir ilişki kurarak bu aile için yaptığı eserlerle barselona’da kendine prestij sağlamıştır. bu eserler, güells pavilyonu(1884-1887), güell sarayı(1886-1888), güell mahzeni(1895-1898), colonia güell türbesi (1898-1908), fantastik güells parkı(1901-1914)’dır. diğer önemli eserleri arasında teresano koleji(1888-1889), kendisine yılın binası ödülünü kazandıran celvet evi(1898-1900), bellesgurad villası (1900-1905), battlo evi (1904-1906), la pedrera adıyla bilinen mila evi(1904-1906) bulunur.
la sagrada família
enlarge
la sagrada família

en ünlü eseri ise sagrada familia adlı hayatını adadığı, yapımı halen süren kilisedir. gaudi, 1882’de f. del villar tarafından yapımına başlanan bu kiliseyi tamamlama işini 1883’de üzerine aldı. gittikçe daha fazla zamanını bu esere ayıran gaudi, 1908’de başka herhangi bir proje almayı bıraktı ve 1926’da ölümüne kadar sadece sagrada familia’nın inşası ile uğraştı. gaudi, tüm mimari bilgisini karmaşık semboller sistemi ve inancın gizemlerine ilişkin görsel açıklamalarla birleştirerek bir 20. yy. katedrali yaratamayı arzuluyordu. bu inşaatı öyle bir tutku haline getirdi ki sadece tüm enerjisini esere ayırmakla kalmadı stüdyosunu da inşaatın içine taşıdı. 7 temmuz 1926’da, 74 yaşında bir trafik kazası sonucu öldü ve sagrada familia içine gömüldü.

gaudi, koyu bir katolik ve ateşli bir katalan milliyetçisi idi (bir gün, katalanca konuşmanın yetkililer tarafından yasalara aykırı olarak değerlendirildiği bir durumda katalanca konuştuğu için tutuklandığı dahi olmuştur.) ömrünün ilerleyen yıllarında kendini tamamen dini bir yapının inşasına adaması da dindarlığından kaynaklanır.

gaudi, bir dahi olarak kabul edilmekle birlikte renk-körü olduğuna dair bir iddia vardır. bu iddiaya göre, eserlerini yardımcısı joseph maria jujol olmadan yaratması mümkün değildi.

gaudi’nin eserlerinin sekiz tanesi unesco dünya miras listesi’nde yer alır. park güell, palau güell ve casa milà 1984’te, sagrada familia’nın “isa’nın doğuşu” cephesi ile yeraltı türbesi, casa vicesn, casa battlo ve colonia güell türbesi 2005’de unesco dünya mirası listesi’ne girmiştir.

gaudi, 1908’de 2 amerikalı girişimciden new york’ta bir otel yapma önerisi almış ve 300 metre yüksekliğinde bir bina tasarlamıştı, ancak bu proje gaudi’nin 1901-1910 arasında sanatçıyı halsiz düşüren uzun süreli hastalığı nedeniyle gerçekleşmemişti. gaudi’nin tasarladığı binanın 11 eylül 2001’de yıkılan dünya ticaret merkezi yerine yapılacak bina için uygulanması önerilmiştir.

la sagrada familia katedralinin mimarı antoni gaudi tam 40 yıl boyunca inşaatın başında bulundu. bir akşam evine giderken tramvayın altında kalan gaudi’yi taksiciler arabalarının içi kan olur, diye almak istemedi. malını mülkünü katedral için harcayan, kılığa kıyafete önem vermediği için yoksul bir dilenci sanılan katalan mimar 2 gün sonra hastanede öldü...