dimitri mendeleev

on yedi kardeşin en küçüğü olan mendeleev,sibirya’nın tobolska şehrinde doğmuştur (1834). babası bir lise müdürü, büyük babası ise sibirya’nın ilk gazetesinin yayımcısı idi. dimitri ilk tahsilini sürgünde iken yaptı. babasının ölümünden sonra annesi onun daha iyi bir eğitim alması için st. petersburg’a göç etti.

dimitri, st. petesburg üniversitesinde kendini tanıttı. tezini "alkol ve suyun birleşmesi" konusu üzerine yaptı (1856). fransa ve almanya’da, bunsen ve bir çok avrupalı bilim adamıyla buluşup, çalışan mendeleev, 1858 yılında almanya’daki karlsruhe (kalzrue) konferansına katıldı. bu konferansta "avogadro hipotezi" üzerine şiddetli tartışmalar olmuştu. daha sonra ilk petrol kuyularını görmek üzere pensilvanya’daki petrol sahalarını gezdi. rusya’ya dönüşünden sonra yeni bir ticari damıtma usulü geliştirdi. 32 yaşında st. petersburg üniversitesinin inorganik kimya kürsüsünde profesör oldu.

elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki düzenlilikten yola çıkarak elde ettiği periyodik tablo, onun en büyük çalışması idi. bu düzenleme esnasında,o güne kadar bulunamamış bazı elementlerin varlığını ve özelliklerini tahmin etti (1869). bir kaç yıl içinde varlığını haber verdiği elementlerin keşfedilmesi mendeleev’i kısa sürede dünya çapında ünlü bir kimyacı hâline getirdi.

periyodik tablo, mendeleev’in mükemmel yorumculuğu ve üretici zekasının çarpıcı bir ürünüdür. mendeleev’in 25 büyük kitaptan oluşan diğer çalışmaları da oldukça ilginçtir. o’nun izomorfizm hakkındaki bilgileri organize etmesi, jeokimyanın gelişmesini sağlamıştır. ayrıca, kritik kaynama noktasını bulup, çözeltilerin hidrat teorisini geliştirmesi onun büyük bir fizikokimyacı olarak anılmasına sebep olmuştur. mendeleev, 70 kadar akademi ve ilim topluluğunun üyesi idi. kendi deyimiyle onun birinci hizmeti ilmi araştırmaları, ikincisi ise öğretmenlikti. st. petersburg’un bir çok okulunda öğretmenlik yapmıştır. 1907 yılında zatürreden ölmüştür.

mendeleev, periyodik tabloyu ilk defa bastırdığı zaman bilinen 63 element vardı. ölümünden bir yıl sonra ise bilinen elementlerin sayısı 86’ya yükselmişti. bu kadar hızlı artış, kimyanın en önemli genelleştirmesi olan elementlerin periyodik tablosu sayesinde sağlanmıştı. mendeleev hiç bir yeni element keşfedememiş olmasına rağmen, bilim dünyasına yaptığı hizmetten dolayı, 1955 yılında g.t.seaborg başkanlığındaki amerikalı fizikçiler tarafından sentezlenen 101 atom numaralı elemente, dimitri mendeleev onuruna "mendelevyum" adı verilmiştir.

http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=792

dmitri ivanoviç mendeleev, rus kimyager ve mucit. kimya biliminde genelleme amaçlı kullanılan ve bu bilime katkıları çok büyük olan "periyodik tablo"nun ilk yaratıcısıdır. bu tablo sayesinde o dönemde henüz keşfedilmemiş elementler ve özellikleri hakkında öngörülerde bulunabilmiştir.



8 şubat 1834’te, tobolsk, sibirya’da dünyaya geldi. 17 kardeşin en küçüğü oan dmitri, babasının ölümünün ardından annesi tarafından daha iyi bir eğitim alması için batı’ya götürüldü. 1849 yılında aile st. petersburg’a taşındı ve mendeleyev, main pedagogical institude’e girdi. bu okuldan mezun olduktan sonra tüberkiloza yakalandı ve karadeniz’in kuzey kıyısında bulunan kırım yarımadası’na taşınmak zorunda kaldı. burada devam ettiği simferopol lisesi’nde bilim şefi oldu ve tamamen iyileştikten sonra, 1857’de, st. petersburg’a geri döndü.

1859 ve 1861 yılları arasında sıvıların kılcallığı ve spektroskop ile ilgili araştırmalar yürüttü. 1861 yılında spektroskop ile ilgili ilk kitabını yayınladı ve dikkatleri üzerine çekti. 1862 yılında, feozva nikitichna ile evlendi ve bir yıl sonra, 1863’te, st. petersburg technological institude ve st. petersburg üniversitesi’nde kimya profesörü oldu. bu okullardaki görevini dört yıl boyunca devam ettirdi ve ardından uluslararası bir araştırma merkezinde çalışmalarını sürdürmeye başladı.

fransa ve almanya’da yaptığı incelemelerle, avogadro hipotezi üzerine yapılan tartışmalara dahil oldu. daha sonra pennsylvania’ya giderek, burada açılan ilk petrol kuyusunu gördü. rusya’ya dönüşü ile beraber yeni bir ticari damıtma yöntemi geliştirdi ve rusya’nın ilk petrol rafinerisinin kurulmasına katkıda bulundu.

st. petersburg üniversitesi’nde görev yaptığı sırada, elementlerin düzenliliklerini araştırmak için yaptığı sıralama ile, "periyodik cetvel"i oluşturdu. bu cetvelde, elementler arası geçişleri inceleyerek, henüz keşfedilmemiş birçok elementin varlığına dair ipuçları yakaladı ve bu elementlerin muhtemel özelliklerini belirlemeyi başardı. doğada var olduğunu söylediği elementlerin bazıları birkaç yıl içinde bulundu ve böylece periyodik tablonun önemi iyice ortaya çıktı.

izomorfizm hakkında yaptığı çalışmalar sayesinde jeokimyanın gelişmesine önayak olan mendeleyev aynı zamanda, geliştirdiği hidrat teorisi ile de önemli bir fizikokimyacı olduğunu kanıtladı.

1907 yılında, st. petersburg’ta yakalandığı grip yüzünden hayatını kaybeden mendeleyev, periyodik tabloyu oluşturduğu sırada henüz sadece 63 element biliniyordu. ölümünden sonra bu sayı 86 oldu ve çalışmalarının önemi bir kez daha anlaşıldı. mendeleyev adı ay’daki bir kratere ve periyodik tablonun 101 numaralı elementine verilerek, bu isim onurlandırıldı.