chı

esnafın pek benimsediği postmodern bi takı eki. marangozu, mobilyacısı, kitapçısı, tuhafiyecisi hep bir ağızdan asışmış emesen diline. farklı illerde de bu akıma rastlamak mümkün. sakallı bıyıklı "hacı" esnafın başının üstündeki tabelada "mutfakchı" yazıyor. sıradan, basit bir atölye olmaktan kurtarmış onu bu isim. bu hacı abide klasik köhnemiş modelleri bulamazsınız. o artık avrupai modeller sunan bir mobihop olmuştur bir anda. ikeadaki antin kuntin model isimlerini ezberlemiş ve size benzerlerini sunabilir çok rahat.

bir başkası koymuş tabelayı "gömlekchi". en alengirli modelleri bulabilirsiniz burda. pariste defilesi dün bitmiş kreasyon elinizin altındadır.

başka bir tanesi daha var ve bence işin ruhuna daha bir aykırı; "kitapchı". kitapçı dediğin adamın en az bir edebiyat mezunu olması lazım, bilemedin eczacılıkla aynı mantık. edebiyat mezunu olması gerekliliği belki abartı olur ama en azından kitaba meraklı, üç yüz beş yüz kitap okumuş biri olmalı. kitap satıyorsan kitaptan, edebiyattan, dilin ruhundan anlaman lazım azcık. boş vaktinde alıp raftan bir kaç best seller okuman lazım. ne apachilik arkadaşım!

önemli olan ticaret sicilin firma ünvanlarında ’ç’ harfi yerine türkçe’yi katleden bu tarz eklere serbestlik getirmesinden geçmesi. böyle bir kararname var mı bilemiyorum. yalnız firma ünvanlarında yabancı tanım kullandırtmadıkları konusunda dikkatli oldukları aşikar olduğu halde memurlukta herhalde yan gelip yatma yeri oldu. rüşvetle satıyorlar galiba.
bilinmesi gereken en önemli vukuu bir lisanı asimile edebilmenin en kolay yolu alfabesinden geçmektedir. ki... bu durum cidden türkçe için vahimdir.
buna örnek olarak ’ş’ harfini she olarak kullanmakta iyice yaygınlaştı.

(bkz: chi ayakkabı)

sadece chı ile sınırlı kalsa yine iyi. milli piyango idaresinin kendi eliyle kurduğu ve çocuğumun büyüyünce bile kelimeyi şu şekilde telaffuz edeceği bir kurum var mesela:

(bkz: iddaa)

sonra kebbapçı lar, köfteeci ler, pazaar lar, coiffeur ler, maarket ler, tavaacı lar ve daha niceleri. bulunduğunuz büyükşehirlerin ortalama işlek bir caddesine bile çıkıp bir iki göz gezdirseniz eminim çok daha yaratıcı! örneklerini bulabilirsiniz.

koskoca türk firması ülker bile shop diyerek taçlandırıyor tabelalarını. bence komik ve yersiz. ne shop u ulan allahsız? burda ürettiğini burdaki insanlara pazarlamıyor musun?

türkçeyi saçmalayarak katletme işleminde önde gittikleri yetmiyormuş gibi coiffeur örneğinde, doğru düzgün yazılışını bile bilmedikleri fransızca veya ingilizce kelimeleri isimlerine dahil ederek daha da berbat bir görüntü sergiliyorlar.

bu çift harfle vurgu yaparak marka yarattıklarını sanan gerizekalılara çok güzel bir kelime öneriyorum bir dahaki tabelada:

(ara: yarrak)

(bkz: künefeji)

(bkz: simitchi)