buffalo bill

(bkz: buffalo bills)

vahşi batı’nın en tanınmış figürlerinden birisi olan amerika’lı asker, şovmen ve avcı. her ne kadar lakabını bizon avları sayesinde kazanmış olsa da, kısıtlı av sezonunun getirilmesi, kızılderili haklarının savunulması gibi toplum yararına pek çok harekette bulunmuş olan buffalo bill, vahşi batı tarihindeki en renkli kişiliklerden birisidir ve edebiyattan sinemaya kadar pek çok sanat eserinde izleri bulunabilir.


william frederick cody, 26 şubat 1846 tarihinde, le claire, iowa, a.b.d.’de dünyaya geldi. babası isaac cody’nin, yaptığı kölelik karşıtı konuşmaları yüzünden, köleliği destekleyen bir grup tarafından bıçaklanarak ağır yaralanması ve kısa süre içinde vefat etmesi üzerinde, henüz 11 yaşındayken posta ve mesajları iletmek için at üstünde uzun mesafeleri gitmeye başladı.
1860 yılında, henüz 14 yaşındayken ünlü posta servisi pony express’e katılan cody, kısa bir süre için atlı postacı olarak çalıştıktan sonra orduya katılmaya kadar verdi. yaşının küçüklüğü nedeniyle orduya alınmayan genç sürücü, 1863-1865 yılları arasıında 7. kansas atlı birlikleri’nde er olarak görev yaptı, 1868-1872 yılları arasında ise a.b.d. ordusunda izci olarak görevlendirildi. cody’ye buffalo bill lakabı, 1867-1868 yılları arasında, kansas–pasifik demiryolu çalışanlarını doyurmak için vurduğu toplam 4.860 buffalo nedeniyle, bu yıllarda verildi. ayrıca 1872 yılında, yer aldığı görevlerdeki centilmen tavırlarından dolayı ordudan şeref madalyası kazandı.

1872 yılında, ordudan ayrılmasının hemen ardından chicago’ya taşınan bill, texas jack omohundro ve james butler adlı iki arkadaşı ile beraber scouts of the plains (düzlüklerdeki izciler) adını verdikleri bir vahşi batı gösterisi hazırladı. kısa sürede büyük üne kavuşan ve on yıl aralıksız devam een gösteriyi, 1883 yılında nebraska’da düzenlenmeye başlanan buffalo bill’s wild west (buffalo bill’in vahşi batısı) adlı şov izledi. büyük bir çadırda gösterime sunulan ve türk, arap, moğol gibi dünyanın pek çok farklı bölgesinden gelen insanların da yerel giysiler ve folklorik öğelerle kadrosunda bulunduğu bu şov, o tarihe kadar yapılmış olan en kapsamlı eğlence programlarından birisi olarak gösterildi.

1887 yılında, ingiltere kraliçesi’nin huzurunda bir gösteri yapmak üzere bu ülkeye giden ve altı ay ingiltere’de yaşayan bill, 1889 yılında, uzun süreli bir avrulpa turnesine çıkarak pek çok farklı ülke ve kültüre şovunu gösterme imkanı buldu. bu turne, buffalo bill’in 19. yy’ın en önemli sanatçılarından birisi arasında gösterilme imkanını sağladı ve ünü bütün dünyaya yayıldı.

1895 yılında wyoming, a.b.d. yakınlarında yer alan boş ve verimli bir araziyi satın alan ve kendi adını taşıyan cody kasabasını bu mekana kuran bill, artık saygın bir iş adamı olarak tanınıyordu. 1901 yılında kasabayı anonim bir hale getirmesinin ardından, 1902 yılında kızının adını taşına irma otel’i açarak kendisini görmek isteyen turistlere yönelik yeni bir yatırımın kapılarını açmış oldu.

10 ocak 1917 tarihinde, denver’da bulunan aile evlerinde böbrek yetmezliği sonucunda hayatını kaybeden buffalo bill, lookout mountain, colorado’ya gömüldü. ölümünün ardından dünya liderlerinden çok sayıda taziye mesajı alan bill’in efsanesi, vefatının ardından da devam etti. posta pullarında, romanlarda, edebi metinlerde sürekli atıflarda bulunulan vahşi batı’nın bu en ünlü figürü, western sinemasının yaygınlaştığı 50’li ve 60’lı yıllarda beyaz perdenin vazgeçilmez yüzlerinden birisi haline geldi.

buffalo bill’in hayatını okumak isteyenler için en iyi kaynak, 1879 tarihini taşıyan ve kendisinin yazdığı the life and adventures of buffalo bill olarak gösterilmektedir.