benlik

evrenin en mühim kelimesi olan "ben" e, aciz bir yapım eki eklenmesi ile anlam kazandırılmış kelime.

"doğurulduğumdan bu yana beni ben yapan her ne ise..." başlayan cümleler kurarım sıklıkla. ne var ki bilemem bu beni ben yapan şeyi. "benlik" dediler bir keresinde. "nasıl lan?" dedim, doyurucu bir yanıt almadım, alacağım konusunda da oldukça şüpheliyim samimi olmak gerekirse. samimi olmak gerekir zaten. neyse, onu diyordum bilincin en merkezinde yer aldığından mıdır bilinmez, ben kavramını çözümleyemiyorum.

ihtiva ettiği su molekülleri durmaksızın değişen nehrin, her şeye rağmen ’nehir’ olması gibi belki, kalıptan başka bir şey değil benlik denen kabul. rahme düşüp de hızla hacim kazandım, kazanmaya da deva ediyorum, fizyolojik olarak pek az canlılık içeren yapım değişime uğramadı. beni ben yapan bu mu peki? yoksa bilincimde oluşturduğum ben fikri sadece algılayışımın farkındalığı mı?

ortaokulda al yanaklı bir cemaat tosunu olan da, lisede "insanlardan nefret ediyorum, niçe en büyük peygamberdir" diye tribe bağlayan da, bu harf dizinini arz eden de bensem ben kimim? varoluşun mekanizmasına gizlenmiş bir formül var da görüş alanım dışında mı kalıyor? belki de descartes’in tanrıdan bahsederken sezgiyi rasyonelize edişi ile mukayese etmeliyim bu arayışı. zihine hapsedilmiş bir fikirden ibaret de olabilir benlik hissitayı veya fikriyatı. bu bir bahşoluş olmasını nedense kabul edilemez gibi geliyor bana. akılcılıktan uzaklaştıkça dualist kabuller, özsaygımı kemiriyotmuş gibi hissediyorum.

daha özdekçi ve bilimsel bir bakış açısı ile yaklaşacak olduğumda şunları söyleyebiliyorum:
"nesneye atadığımız anlam da, nesneye anlam atayış biçimimiz de zamanla değişime uğruyor. bunun içinden, düşün sistemimiz daha tutarlı ve çok yönlü hale gelerek değişiyor işte diyip çıkmak istemiyorum. insanı eviren sürecin, bu benlik duygusunu daha sağlam hale getirdiği bu benlik bir öz olmalı. karakter skalamızı belirleyen genetik mirasımız, bu aralıkta salınmamızı sağlıyor olmalı. bu aralıkta zaman zaman değişen konumlanma alanlarımız [hayata görüşünün uğradığı değişim, benlik fikri] ’benlik’ i vücuda getiriyor ve onu tanıma yaklaştırıyor."

herneyse. dediğim gibi aradığım şey, bi öz [bu kelime çok sihirli, çünkü çok fazla sırlı. tanrı arayışı ve bir kaçış yolu olarak inanç sistemler gibi yani] . basite indirgenmiş bir benlik formulü. lkby özü misal. "basit olan aslında en karmaşık olandır" diyor abiiler malesef. hayırlısı...