ahmed arif

tek kitabı olan hasretinden prangalar eskittim’den sonra başka kitabı yayınlanmaması üzerine gelen "tek kitapla sair olunur mu?" eleştirilerine "tek kitapla peygamber olunuyor da şair niye olunmasın" cevabını vermiştir.

turk siirinde esine pek az rastlanabilecek ve oral sair diye adlandirilan kurt uyruklu sair. az sayidaki siirlerinin her biri efsane niteligindedir. koca ve yalniz bir yol acmistir kendine ve elvet turk siirine...

hasretinden prangalar eskittim

seni, anlatabilmek seni.
iyi cocuklara, kahramanlara.
seni anlatabilmek seni,
namussuza, halden bilmeze,
kahpe yalana.

ard- arda kac zemheri,
kurt uyur, kus uyur, zindan uyurdu.
disarda gurul- gurul akan bir dunya...
bir ben uyumadim,
kac leylim bahar,
hasretinden prangalar eskittim.
saclarina kan gulleri takayim,
bir o yana
bir bu yana...

seni bagirabilsem seni,
dipsiz kuyulara,
akan yildiza,
bir kibrit copune varana,
okyanusun en issiz dalgasina
dusmus bir kibrit copune.

yitirmis tilsimini ilk sevmelerin,
yitirmis opucukleri,
payi yok, apansiz inen aksamlardan,
bir kadeh, bir cigara, dalip gidene,
seni anlatabilsem seni...
yoklugun, cehennemin obur adidir
usuyorum, kapama gozlerini...

(bkz: sevdan beni)

1927 yilinda diyarbakir’da dogmus,ankara’da dil ve tarih-cografya fakultesi’nde ogrenciyken tutuklandi. iki yil sonra hukum giydi, hapiste yatti. iki yil yatti. hapishaneden ciktiktan sonra ankara’ya yerlesti ve gazetecilik meslegini secti. gazetecelik gorevini surdururken 1968 yilinda ilk siir kitabi olan "hasretinden prangalar eskittim"’ cikartti. sair, 1991’de ankara’da hayata gozlerini yumdu.

(bkz: kara)

ay karanlik

maviye
maviye calar gozlerin,
yangin mavisine
ruzgarda asi,
korsem,
senden gayrisina yoksam,
bozuksam,
can benim, dus benim,
ellere nesi?
hadi gel,
ay karanlik...

itten ac,
yilandan ciplak,
vurgun ve bela
gelip durmussam kapina
var mi ki doymazligim?
ille de ille
sevmelerim,
sevmelerim gibisi?
oturmus yazicilar
fermanim yazar
n’olur gel,
ay karanlik...

dort yanim pust zulasi,
dost yuzlu,
dost gulucuklu
cigaramdan yanar.
alnim operler,
suskun, hayin, ciyansi.
dort yanim pust zulasi,
donerim donerim cikmaz.
en leylim gecede olesim tutmus,
etme gel,
ay karanlik...

(bkz: ahmet arif)

delikanlı şiir.

oyle yikma kendini,
oyle mahzun oyle garip...
nerede olursan ol,
icerde, disarda, derste, sirada,
yuru ustune-ustune,
tukur yuzune celladin,
firsatcinin, fesatcinin, hayinin...
dayan kitap ile
dayan dis ile.
umut ile, sevda ile, dus ile.
dayan rusva etme beni.

...
mağlup mu desem mahcup mu

ama ikisi de değil

ben garip sen güzel

dünya umutlu

öyle bir tuhafım bu akşamüstü

sevgilim

canavar götürür gibi

iki yanım

iki süngü

dağlarıma bahar gelmiş memleketimin...
hasretinden prangalar eskittim..
haberin var mı terketmedi sevdan beni...
gibi bir çok şiirle ölümsüzleşen diyarbakır doğumlu şair.tek kitabı vardır...

21 nisan 1927 tarihinde diyarbakır’da doğdu, 2 haziran 1991 tarihinde ankara’da öldü. asıl adı "ahmed önal"dır. ortaöğrenimini afyon lisesi’nde tamamladı. ankara üniversitesi dil ve tarih coğrafya fakültesi felsefe bölümü öğrencisi iken türk ceza yasası’nın (t.c.k.) 141. ve 142. maddelerine aykırı davranmak savıyla (1950, 1952-1953) iki kez tutuklandı, yargılandı ve 2 yıl hüküm giydi. cezaevi günleri sona erince ankara’daki medeniyet, öncü ve halkçı gibi gazeteler ve dergilerde teknik işlerle uğraşarak yaşamını kazandı.

şiirleri beraber, inkılâpçı gençlik, meydan, militan, kaynak, seçilmiş hikayeler, soyut, yeni a, yeni ufuklar, yeryüzü dergilerinde yayımlandı. toplumcu gerçekçi şiirimizin ustalarındandır. yaşadığı coğrafyanın duyarlılığı ve halk kaynağındaki sesini hiç yitirmeden, lirik, epik ve koçaklama tarzını kusursuz bir kurguyla kullanarak, özgün, tutkulu, müthiş ezgili çağdaş şiirler yazdı.

ard-arda kaç zemheri,
kurt uyur, kuş uyur, zindan uyurdu.
dışarda gürül-gürül akan bir dünya...
bir ben uyumadım,
kaç leylim bahar,
hasretinden prangalar eskittim.
saçlarına kan gülleri takayım,
bir o yana
bir bu yana...
bu yasaklar,
firavun kalıntısı.
yoksun,
akdan - karadan.
gizline, canevine kurulu faklar.
gün ola, umut kesip korkunç yetinden,
murdar tutkusuna dünyasızlığın,
gün ola, düşesin bekler.
düşme!
ölürüm...
gözlerinden, gözlerinden olurum.

yitirmiş tılsımını ilk sevmelerin,
yitirmiş öpücükleri,
payı yok, apansız inen akşamlardan,
bir kadeh, bir cigara, dalıp gidene,
seni anlatabilsem seni...
yokluğun, cehennemin öbür adıdır
üşüyorum, kapama gözlerini...

acardin,
yalnizligimda
mavi ve yesil,
acardin,
tavsan kani, kinali-berrak.
yenerdim acilari, kahpelikleri...

gitmek,
gozlerinde gitmek surgune.
yatmak,
gozlerinde yatmak zindani.
gozlerin hani?

"to be or not to be" degil.
"cogito ergo sum" hic degil...
asil is, anlamak kacinilmaz’i,
durdurulmaz cigi
sonsuz akimi.

icmek,
gozlerinde icmek ayisigini.
varmak,
gozlerinde varmak can tilsimina.
gozlerin hani?

canimin gizlisinde bir can idin ki
kan degil,sevdamiz akardi geceye,
siktikca cellad,
kemendi...

duymak,
gozlerinde duymak uc-agaclari
susmak,
gozlerinde susmak,
ustura gibi...
gozlerin hani?

tutuklu siirini 1951 de ankara cezaevinde yazmıstır. ki soyledir;
birden
kursun yemis gibi susar
gozbebeklerime karsi
susar da
acilip yol verir sehir
sade radyolarda bir gamli hava
"elaziz uzun carsi"

firarda gozum yok
namussuzum yok
yok pismanlik bir halim
yaslanip
bir cigara yakmak isterim
dumani cevahir deger

maglup mu desem mahcup mu
ama ikisi de degil
ben garip sen guzel
dunya umutlu
oyle bir tuhafim bu aksamustu
sevgilim
canavar goturur gibi
iki yanim
iki sungu.

kendisi diyarbakırlıdır. ikinci kitabını yayımlayamadan bu dünyadan göçüp gitmiştir. şiirlerin hemen hemen birçoğu bestelenmiştir. ölümünden sonra ikinci kitabı yayımlanmıştır.

...
rüya bütün çektiğimiz
rüya kahrım rüya zindan
nasıl da yılları buldu
bir mısra boyu maceram
bilmezler nasıl aradık birbirimizi
bilmezler nasıl sevdik
iki parça can, iki yitik hasret
...

insan olan herkese kesinlikle ilham kaynağı olabilecek nadir örnek insanlardan bir tanesi.

dizeleriyle okurlara anadolu’yu yaşatan büyük şair...