vicdani ret

bakış açınızda en ufak bir değişikliğe sebep olmayacağını, "burası türkiye, israil değil" diyeceğinizi bildiğim halde yazıyorum. okuyup okumamak sizin tercihiniz.

(güncel hukuk dergisinin 2007 mart sayısından, zehra kafkaslı’nın israilli vicdani retçi tali lerner ile yaptığı bir röportajdan..)

"vicdani ret bir sorumluluktur"

militer devlet eleştirisinin en çok yöneldiği ülkelerden biri kuşkusuz israil.. anaokullarından itibaren her israilli askerle tanışıyor ve her geçen yıl bu "birliktelik" pekişiyor. israil halkı, ordusuna hep borçlu(!) bu borcu ödemek ve sürekli tehdit altındaki yakınlarını korumak için de askere gitmek zorunda.. israil’de 18 yaşına gelen her kadın 2 yıl; her erkek 3 yıl süreyle askere alınıyor. son on yılda ise israil’de askere gitmeyenlerin oranı %10’a kadar çıktı. retçilerin sayısının artmasıyla, 2001 yılından bu yana hapis cezaları da verilmeye başlandı. 2002 yılında kadar kadın ve erkekler için iki ayrı komite varken, artık tek bir komite var. israil, askerlik, güvenlik ve sürekli tehdit altında olmak gibi konularda benzer söylemlere sahip olan türkiye için, kendinin farkına varmada açısından da önemli bir örnek.. israilli kadın vicdani retçi tali lerner ile, ülkesindeki militarizm ve vicdani ret eylemi üzerine konuştuk..

kendinizden bahseder misiniz?

23 yaşındayım; israil’denim. eğitim fakültesi öğrencisiyim. israil’deki new profile ve savaş karşıtları gibi pek çok değişik feminist ve hayvan hakları grubunda uzun zamandır yer alıyorum.

vicdani reddinizi ne zaman ve hangi gerekçelerle ilan ettiniz?

18 yaşındayken zorunlu olarak askere alındım. askerlik sırasında oradaki insanların düşünme şeklinin nasıl değiştiğini gördüm. ordunun yönelttiği davranış biçimi nedeniyle herkes, eleştirel düşünme yeteneğini kaybetmeye başladı. ayrıca orduda bir hafta geçirip eve döndüğümde, hayatımda inandığım ve kendimi yapmaya adadıklarımla, orduda yaptıklarımın birbiriyle nasıl çeliştiğinin farkına varmaya başladım. bu yüzden bunu yapmak istemediğime karar verdim ve durmak istedim. vicdani retçi olmak istememin temel sebebi, askerlik hizmetinin, insanlar için farklı bir düşünce şekli yaratması.
askerlik hizmeti, genel olarak toplumda, problem çözme yöntemi olarak şiddet kullanmanın ahlaki standartlarını yaratıyor. problemi neyin yarattığını bulup düzeltmek ve gerçek çareler bulmak yerine bunu, şiddet yoluyla ortadan kaldırıyor. ben de bunun bir parçası olamayacağımı fark ettim..

..

konuşmanızda vicdani ret sadece bir hak değil, aynı zamanda başka insanlara zarar vermemek adına ir sorumluluktur diyorsunuz. vicdani ret tanımınızı açıklar mısınız?

israil sadece oyun oynamak için ordusu olan bir devlet değil. israil, iki milyon filistinli vatandaşın ülkesini işgal ediyor, hayatlarını mahvediyor; onları öldürtüyor be hak ettikleri hiçbir temel hakka izin vermiyor. israilli olarak göreviniz bunun bir parçası olmamak. askere gitmemek, sadece senin ve toplumun için bir hak değil. ayrıca filistin toplumunun hakları için savaşma açısından da senin görevin. eğer filistinlilerin e huzurlu yaşam, öğrenme, yaşama, nefes alma, çalışma, seyahat etme gibi hakları olsun istiyorsan, israil ordusuna gitmemen gerekir. karşı çıkıp “ben bunun bir parçası olmayacağım” demelisin. çünkü israil ordusu, şu anda dünyada huzur içinde yaşayan ve neden ordusu olduğu belli olmayan ülkelerdeki gibi değil, israil ordusu insanları öldürüyor!
sen de bunların bir parçası olursan, sürekli insan öldürmenin; iki milyon filistinli’nin hayatını mahvetmenin; hiçbir geçerli sebep olmadan, her yaz birinin canı sıkıldığında lübnan’ı işgal etmesinin bir parçası olursun. şu anda dünyanın en büyük problemlerinden birinde rol alıyorsun; o yüzden görevin bununla savaşmak, bir parçası olmak değil!