vekillerin seçimi ile meşgul olunmaya başlanması

-milletvekillerinin seçimi ile meşgul olunmaya başlanması-

nutuk’tan...

efendiler, ayın 12’nci günü istanbul hükûmeti ile genel olarak haberleşme ve bağlantı kesildi. bunların dışında kalan bazı yerler ve bu yerlerle olan tartışmalarımızı ayrıca açıklayacağım.

fakat müsaade buyurursanız, bundan önce daha önemli sayılması gereken bir konu üzerinde bilgi arz edeyim. yüksek hey’etinizce bilinmektedir ki, ferit paşa hükûmeti milletvekillerinin seçimleri için görünüşte bir emir vermişti.

ancak, içinde bulunduğumuz tarihe kadar, yani anadolu’nun istanbul’la bağlantısını kestiği 12 eylül gününe kadar, bu emir uygulanmamıştı. son durum üzerine, en önemli meselenin, milletvekillerinin seçimini bir an önce yaptırmak olacağını takdir buyurursunuz. bu bakımdan 13 eylülde derhal bu konu üzerine de eğilindi (belge: 86). uzun açıklamalar yapmaktansa, bildirdiğim tarihte verilen ilk genel talimatı, olduğu gibi bilgilerinize sunmayı daha yararlı buluyorum. tebligat şudur:
tel. 13.9.1919

balıkesir’de 14’üncü kolordu, konya’da 12’nci kolordu.,

diyarbakır’da 13’üncü kolordu, erzurum’da 15’inci kolordu,

ankara’da 20’nci kolordu, bursa’da 17’nci tümen,

çine’de 58’inci tümen, bandırma’da 61’inci tümen

komutanlıklarına ve 61’inci tümen vasıtasıyla edirne’de

1’inci kolordu, niğde’de 11’inci tümen komutanlıklarına,
illere, bağımsız sancaklara, belediyelere.
(müdafaa-i hukuk cemiyeti merkez hey’etlerine)

istanbul hükûmeti’nin tuttuğu ve takip etmekte olduğu gericilik yoluna ve yaşamakta olduğumuz günlerin büyük korku ve tehlikelerine karşı haklarımızı savunmak ve varlığımızı korumak için millî meclis’in seçilmesini ve toplanmasını sağlamak ve çabuklaştırmak bugünün en önemli görevidir.

istanbul hükûmeti milleti aldatarak milletvekillerinin seçimini aylarca ertelemiş olduğu gibi, son zamanda vermiş olduğu seçim emrini de türlü sebeplerle savsaklamakta ve geciktirmektedir.

ferit paşa’nın, toros’un ötesindeki illerimizden vazgeçtiği barış konferansı’na vermiş olduğu notadan anlaşılmış, aydın ili üzerinde yunanlılarla sınır tespitine kalkışması, oradaki işgali oldu bitti halinde bir ilhak olarak kabul etmiş olduğuna delil sayılmış ve memleketin işgal edilen başka bölgeleri için de bunlara benzer gafilce ve haince siyasetiyle memleket ve milleti parçalayacağı kesinlikle anlaşılmıştır.

meclis-i millî’nin toplanmasından önce barış anlaşmasına imza koyarak milleti bir oldubitti karşısında bulundurmak niyetinde olduğu anlaşılmıştır. bu itibarla, genel kongre, orduyu ve milleti uyanık olmaya davet ederek aşağıdaki hususların en kısa zamanda yerine getirilmesini, milletin hayatî konusu olarak kabul eder ve bildirir :

ilk olarak — seçim hazırlıklarının yürürlükteki kanunda yer alan en kısa zamanda yapılıp tamamlanması için belediyeler ile müdafaa-i hukuk cemiyetleri yoğun bir faaliyet içine girmelidir.

ikinci olarak — sancaklardan çıkarılacak milletvekili sayısı oraların nüfus durumuna göre hemen tespit edilerek hey’et-i temsiliye’ce şimdiden bildirilmelidir. adaylar konusu daha sonraki haberleşmelerde ele alınacaktır.

üçüncü olarak — seçim hazırlıkları yapılırken gerek seçimler sırasında gecikmeye yol açacak engellerin şimdiden düşünülerek ortadan kaldırılması ve hiçbir gecikmeye meydan verilmeyerek seçimlerin en kısa zamanda sonuçlandırılması.

bu kararı bölgenizdeki bütün belediye ve müdafaa-i hukuk cemiyetleri’ne bildirerek, gereğinin hemen yerine getirilmesine yardımcı olmanız rica olunur.
hey’et-i temsiliye

devamı için:

(bkz: memleketi yoksun bırakmamak için)