mehmet sukru saracoglu, siyaset ve devlet adami, turkiye cumhuriyeti’nin besinci basbakani. 1887 yilinda odemis’te dogdu. mulkiye mektebi’ni (1909) bitirdikten sonra izmir liselerinde ogretmenlik yapti. birinci dunya savasi yilarinda cenevre siyasal bilimler fakultesi’ni bitirdi. ikinci donem calismalarina baslayan t.b.m.m.’ye, izmir milletvekili olarak katilan mehmet sukru bey, fethi okyar hukumetinde milli egitim bakani (1924-1925) oldu.
1926’da da turk ve yunan halklarinin degistirilmesi amaciyla kurulan muhtelit mubadele komisyonuna turk delegasyonu olarak secildi. dorduncu ve besinci inonu hukumetlerinde maliye bakanligina (1927-1930) getirilen sukru bey, henuz kalkinma programinin olusturulamadigi bu donemde, turk ekonomisinin ancak koyden baslatilacak reform calismalariyla kalkinabilecegini ileri surdu. bunun yani sira memur sinifinin sorunlarina egilerek personel ve emeklilik kanunlarini yururluge koydu. iktisadi alanda yaptigi islerden biri de, yabanci bankalarin elinde ic ve dis ticaret mevsimlerine gore dusurulen, turk parasinin degerinin korunmasini saglamasiydi. bu amacla merkez bankasini kurdu (1930). ayni yil sagligi nedeniyle gorevinden ayrilmak zorunda kalinca, turkiye’nin iktisadi sorunlari ustune inceleme ve arastirma yapmak uzere a.b.d.’ye gonderildi (1931). donusunde turk pamuk sanayii’nin temellerini atan bir rapor hazirladi. 1932’de osmanli imparatorlugu’nun borclariyla ilgili sorunlari cozumlemek uzere paris’te yapilan gorusmelerde turkiye’yi temsil etti ve 1933 antlasmasini imzaladi.
adalet bakanligi (1933-1939) yillarinda, yargic ve avukatlar kanunu’nu, sucustu, icra-iflas kanunlari’ni yururluge koymasi, is esasina dayanan cezaevleri kurulus yasalarini uygulamaya sokarak, bu amaca dayali imrali cezaevini kurmasi onemli girisimleri arasindaydi. saracoglu’nun en onemli gorevi, ikinci bayar hukumetinde (1938-1939) ve saydam hukumetlerinde (1939-1942) disisleri bakanligi oldu. 1942’de hukumeti kurmakla gorevlendirildikten sonra da (1942-1946) zaman zaman disisleri bakanligini uzerine almak zorunda kaldi.
1940’ta ingiliz ve fransiz’larin, turkiye’yi italya’ya karsi savasa sokma isteklerini reddetti. 1948’de t.b.m.m. baskanligina secilen saracoglu 1950’den sonra siyasi hayattan cekildi. 1953 yilinda istanbul’da oldu.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?