murat reis

meşhur osmanlı amirallerinden. rodos’ta doğan murâd reis’in doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. genç yaşında garp ocağına dâhil olup, barbaros’un emrine girdi. barbaros’la çeşitli sefer ve akınlara katıldı. gemi kaptanlığındaki sevk ve idâresi, cesâreti, yiğitliği onu barbaros’la berâber istanbul’a götürdü. barbaros hayreddin paşa 1534’te osmanlı donanmasının başına getirilince, murâd reis, haliç’te gemilerin hazırlanmasında büyük yardımlarda bulundu. barbaros hayreddin paşanın osmanlı kaptan-ı deryası olarak katıldığı bütün seferlere iştirâk etti.
25-26 eylül 1538 gecesi preveze’ye çıkarma teşebbüsünde bulunan haçlı donanması üzerine kahramanca saldıran murâd reis, onların bu teşebbüsüne mâni oldu. târihin sayfalarındaki altın zaferlerden biri olan 28 eylül 1538 preveze deniz savaşında kahramanca dövüştü.

1552 yılında hint kaptanlığına getirildi. avrupa-hindistan deniz yolunu ellerine geçirmek için uğraşan portekizlilerle amansızca mücâdele etti. hürmüz savaşında kendisinden sayıca fazla, kuvvetli portekiz donanmasına saldırdı. gece karanlığına kadar cesâretle savaşan murâd reis, kalan gemileriyle basra’ya çekildi. 1553 yılında hint kaptanlığından alındıktan sonra, kıbrıs’ın fethi sırasında keşif ve emniyet filosu komutanlığına getirildi. 1570 martında yirmi beş kadar gemiden ibâret filosu ile istanbul’dan hareket ederek girit-rodos-kıbrıs arasında karakol görevine başladı. savaş ve nakliye gemileri rodos yakınlarına varıncaya kadar bu görevine devam eden murâd reis, ana donanmaya katıldı. kıbrıs’a yapılacak çıkartmada murâd reis’e, güney ege’de karakol görevi verildi. kıbrıs fethedilip, donanma istanbul’a dönünceye ve alınamayan tek kale magosa ele geçinceye kadar, girit adasındaki venedik donanmasının yapması muhtemel bir harekâtına karşı görevine devam etti. daha sonra da osmanlı donanmasındaki hizmetlerine devam eden murâd reis, anadolu-mısır ticâret yolunu kesmeye uğraşan korsan gemilerle mücâdele etti. 1609’da ege denizine açıldığı sırada türk ticâret gemilerinin yollarını kesmek için, on gemiden müteşekkil bir malta filosunun kıbrıs açıklarında görüldüğünü haber aldı. süratle gemilerin bulunduğu tahmin edilen yere doğru yol alan murâd reis onları yakaladı. fresine adlı bir şövalyenin komuta ettiği filoya önce uzaktan, sonra da yakından isâbetli top atışları ile hücum etti. maltalıların meşhur gemileri “kızıl cehennemi” armasından başlamak üzere âdetâ budadı. sonunda, yol alamayan gemi teslim alındı. maltalıların on gemisinden altısı türkler tarafından zaptedildi ve esirler kurtarıldı. bu savaşta yüz yaşında olmasına rağmen düşman gemilerine rampa edildiği zaman korsanlarla gemi güvertesinde çarpışan murâd reis ağır yaralandı. bütün ömrünü devletine hizmet için denizlerde geçiren usta denizci, tecrübeli kaptan murâd reis’i, kaptan-ı derya halil paşa tedâvi için kıbrıs adasına çıkarttı. fakat yarası çok ağır olan murâd reis, kurtarılamayarak 1609’da şehit oldu. vasiyeti üzerine rodos adasına defnedildi.