milli nizam partisi

1950’lerde demokrat parti (dp), 1960’larda da adalet partisi’nde (ap) örgütlenerek merkez sağ partiler içinde yer almayı tercih eden islamcı siyasal akım, 26 ocak 1970’te milli nizam partisi (mnp) adıyla ayrı bir siyasi güç olarak ortaya çıktı.

mnp, 1969 seçimlerinde konya’dan bağımsız olarak parlamentoya giren necmettin erbakan ve 17 arkadaşı tarafından kuruldu. amblemi, işaret parmağını kaldıran sol bir yumruktu. genel başkanlığına necmettin erbakan’ın geldiği parti içinde, a.tevfik paksu, süleyman arif emre, hasan aksay ve fehmi cumalıoğlu gibi isimler vardı. mnp, adalet partisi’nden (ap) ayrılan isparta milletvekili hüsamettin akmumcu ve tokat milletvekili hüseyin abbas’ın da katılımıyla tbmm’de 3 milletvekili ile temsil edildi.

islamcı bir söylemin egemen olduğu mnp’nin programında, milli ve manevi kalkınmaya önem verildi. parti, ahlak ve fazilet kavramlarını ön plana çıkarttı. serbest rekabetçi ekonomik anlayışa ve faiz sistemine karşı çıkarak, devlet müdahalesiyle ekonomide bir "nizam" sağlanması gerektiğini öne sürdü. avrupa ekonomik topluluğu’na (avrupa birliği) girilmesine de karşı çıkan parti, türkiye’de ağır sanayi yatırımlarına hız verilmesi gerektiğini savundu.

partinin kuruluş beyannamesi’nde "aziz milletimiz; bugün, daima hak’ka bağlılıkta, hak’kı tutmakta, iyiyi destekleyici, kötüyü men edici hüviyetiyle insanlık tarihinin en ulvi mahreki üzerinde yürüyen büyük milletimizin çeşitli tesirlerle kendi yolundan saptırılması gayretlerinin hüküm sürdüğü oldukça uzun bir devreden sonra yeniden ulvi ve şanlı tarihi yörüngesi üzerine oturtulması için füzelerin ateşlendiği gündür. milli nizam partisi; milletimizi karışık ve karanlık devrelerden sonra aydınlığa götürecek, onu parlak tarihi yörüngesi üzerine yeniden oturtmak için ateşlenen güçlü füzedir. bugün bu füzenin ateşlendiği gündür. bugün bu mutlu gündür. bütün milletimize uğurlu ve hayırlı olsun. ey daima hak’kı tutmak, iyiyi sağlamak ve kötüyü men etmek yolunda bulunmak üzere seçilmiş mümtaz ve aziz milletimiz!" deniliyordu. kaynak : dünyada ve türkiye’de siyasal islamcılık, dr abdullah manaz, s. 358 - 372

mnp programı ile ortaya atılan bu görüşler, sonraki yıllarda "milli görüş" adı altında, erbakan ve arkadaşlarınca kurulan veya kurdurulan bütün partilerin programlarının genel çerçevesini oluşturdu.

cumhuriyet başsavcılığı, 5 mart 1971’de, mnp hakkında "laikliğe aykırı çalışmalar yürüttüğü" gerekçesiyle dava açtı.

anayasa mahkemesi, 20 mayıs 1971’de, partinin "laik devlet niteliğinin ve atatürk devrimciliğinin korunması prensiplerine aykırı olduğu" gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. bununla birlikte, mnp yöneticileri hakkında herhangi bir ceza davası açılmadı.

erbakan, mnp’nin kapatılmasından sonra isviçre’ye gitti ve bir süre orada kaldı.

kapatılan mnp’nin kadroları, benzer bir tüzükle, yaklaşık 1,5 yıl sonra 11 ekim 1972’de, milli selamet partisi (msp) adıyla yeni bir parti kurdular. partinin genel başkanlığı’na süleyman arif emre getirildi.

msp’nin kuruluş çalışmaları içinde yer alan erbakan, bu partiye resmen 1973’ün mayıs ayında katıldı, 20 ekim 1973’te partinin genel başkanı oldu.

msp, 12 eylül 1980’e kadar, türkiye’nin siyasal yaşamında etkin bir rol oynadı. 12 eylül yönetimi tarafından diğer partilerle birlikte kapatıldı.

21 eylül 1983’de kurulan ve genel başkanlığı’nı necmettin erbakan’ın yaptığı refah partisi (rp), 16 ocak 1998’de anayasa mahkemesi tarafından "laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri" nedeniyle kapatıldı. beyan ve eylemleri ile parti’nin kapatılmasına neden olan necmettin erbakan, şevket kazan, ahmet tekdal, şevki yılmaz, hasan hüseyin ceylan, i. halil çelik ile şükrü karatepe’ye 5 yıllık siyaset yasağı getirildi.

1997’de rp’nin kapatılma olasılığına karşı kurulan fazilet partisi (fp) de, yine aynı nedenle, 22 haziran 2001’de kapatıldı.

fp’nin kapatılması üzerine "milli görüş" hareketi ikiye bölündü: "yenilikçiler" ile "gelenekçiler"

erbakan ve çevresinde yer alan "gelenekçiler", malatya milletvekili ve kapatılan fp’nin genel başkanı recai kutan’ın başkanlığında 20 temmuz 2001’de "saadet partisi"ni kurdular.

istanbul büyükşehir eski belediye başkanı recep tayyip erdoğan ve çevresinde yer alan "yenilikçiler", erdoğan başkanlığında 14 ağustos 2001’de "adalet ve kalkınma partisi"ni (ak parti) kurdular.

http://www.belgenet.com/parti/mnp.html