matrakci nasuh

dogum tarihi ve yeri bilinmiyor. kâtip celebi olum tarihi olarak 1533’u vermekteyse de, bunun dogru olmadigi bugun kesinlesmistir. cesitli kaynaklarda onun 1547’den, 1551’den, 1553’ten sonra olmus olabilecegi ileri surulmektedir. yasami ustune bilgi de yok denecek kadar azdir. saraybosna yakinlarinda dogduguna, dedesinin devsirme olduguna iliskin kesinlesmemis ipuclari vardir. enderun’da okumustur.

matrak sporcusu

matrakci ya da matrakî adiyla anilmasi, lobotu andiran sopalarla oynandigi ve eskrime benzeyen bir tur savas oyunu oldugu bilinen "matrak" oyununda cok usta olmasindan ve belki de bu oyunun mucidi bulunmasindan ileri gelmektedir.

silahin kitabini yazan bir silahsor

nasuh ayrica cok usta bir silahsordur. bu nedenle silahî adiyla da anilirdi. turlu silah ve mizrak oyunlarindaki ustaligi nedeniyle osmanli ulkesinde "ustad" ve "reis" olarak taninmasi icin 1530’da i. suleyman (kanuni) tarafindan verilmis bir berati da vardi. cesitli silahlarin nasil kullanilacagini ve dovus yontemlerini anlatan tuhfetu’l-guzât adli bir kilavuz kitap bile yazmisti.

matematikci

nasuh, ozellikle geometri ve matematik alanlarinda onemli bir bilim adamiydi. uzunluk olculerini gosteren cetveller hazirlamis ve bu konuda kendinden sonra gelenlere onderlik etmistir. matematige iliskin iki kitabi cemâlu’l-kuttâb ve kemalu’l- hisâb ile umdetu’l-hisâb’i i. selim (yavuz) doneminde yazmis ve padisaha adamistir. bu yapitlardan sonuncusu uzun yillar matematikcilerin elkitabi olarak kullanilmistir.

tarih kitaplari yazdi

nasuh bir tarihci olarak da onemli yapitlar vermistir. mecmau’t-tevârih adiyla taberî tarihi’ni turkce’ye cevirmistir. ayrica tarih’i sultan bayezid ve sultan selim ile tarih’i sultan bayezid adli iki kitabinda bu padisahlar donemindeki olaylari anlatmistir. suleymannâme adli kitabinin uc ayri nushasinda 1520-1537, 1543-1551 ve 1542-1543 arasinda gecen olaylari ele almistir. kanuni’nin 1534 irak seferini beyan-i menazil-i sefer-i irakeyn-i sultan suleyman han’da 1538 karabogdan seferini de fetihnâme-i karabogdan’ da konu etmistir.
matrakci nasuh 28 nisan 1564’te oldu.