konfüçyüsçülük

dinin kurucusu m.ö. 551- 479 yılları arasında yaşayan konfüçyüs’tür. şantung eyaletinde doğmuş ve orada ölmüştür. o zamandan beri eyalet çinlilerce kutsal sayılır. konfüçyüs ’ün hayatında başarılı bir öğretmenlik dönemi vardır. o ’nun en önemli özelliklerinden biri kendine aşırı güvenidir. bütün hayatı boyunca insanları, iyiye, doğruya ve şerefli bir yaşamaya yönelten, inandığı prensipleri yaymak için kitap yazan konfüçyüs, daha çok akla hitap metodunu kullanmış, mistik bir tavır takınarak metafiziğin her türünü reddetmiştir. konfüçyüs hiçbir zaman lao-tseu gibi (taoizm ’in kurucusu), gibi ilahi bir kuvvetin elçisi olduğunu iddia etmemiştir. dini konular üzerinde fazla konuşmamasına rağmen çoğu zaman o, kutsallaştırılmıştır.

konfüçyanizm ’de insanın evlenmeden veya bir erkek evlat bırakmadan ölmesi büyük günah sayılır. çünkü erkek evladın, ata ruhlarına ibadeti devam ettireceğine inanılır. ata ruhları her aile için özel koruyuculuk görevini yerine getirir.

konfüçyanizm vu-ti (m.ö. 140-87) zamanından 1912 yılına kadar devletin resmi dini kabul edilmiştir. bir bakıma konfüçyanizm, geleneksel çin şinizmi ’nin kaideleşmesi şeklidir.


konfüçyanizm ’in mukaddes kitapları, konfüçyüs ’ün öğrencileri tarafından büyük bir dikkatle toplanmıştır. bu metinler konfüçyüs ’e isnat olunan (ta-hio, tehoung-young) ve (loun-you) iki kitaptan meydana gelmiştir ve 1- klasikler, 2- kitaplar diye iki kısma ayrılır.

konfüçyüs bütün eski çin metinlerini (sosyal, dini, ahlaki gelenek, görenek) gözden geçirmek suretiyle atalar kültürüne dayalı çin medeniyetini ortaya koymak istemiştir. konfüçyanizm ’in en önemli dini metinleri olan beş klasik şu kitaplardan meydana gelmektedir:

-değişiklikler kitabı,
-tarih kitabı,
-şiirler kitabı,
-törenler kitabı,
-ilkbahar ve sonbahar vekayinameleri.


sung hanedanı tarafından (xi. yüzyıl) bir araya getiren diğer dört kutsal metin de şunlardır:

-konfüçyüs ’ün konuşmaları,
-mansiyus ’un sözleri,
-ortayol doktrini,
-büyük bilgi.

kutsal metinler üzerine çin bilginlerince yazılan tefsirlerin en meşhuru tehou-hi ’nin eseridir.