istanbul

bizans imparatorluğu dönemi
bu dönem 324 - 1453 yılları arasını kapsar. i. konstantinus şehiri ele geçirip oma imparatorluğu’nun başkenti yaptıktan sonra, şehir ayrıca roma’nın doğusunun yönetim merkezi olur. romalı nüfusu bu dönemde, romalı soyluların göçü de dahil olmak üzere önemli boyutta arttı. bu dönemde; yeni bir mimari yapıyla şehir oldukça genişledi. 100 kişilik bir hipodromun (sultanahmet meydanı) yanı sıra, limanlar ve tu tesisleri yapıldı.

konstantinus’un döneminde şehire nova roma dese de; 11 mayıs 330 da şehirin ismi konstantinopolis oldu. döneminde dünya’nın en büyük katedrali olan ayasofya’yı 360’da kuran konstantin; böylece roma imparatorluğu’nun dinini de hristiyanlık olarak değiştirdi. pagan roma dinine inanan batı ile ilk kopuş da bu dönemde başladı. her ne kadar; bizans imparatorluğu i. theodosius’un ölümü ile başlasa da; bizans imparatorluğu konstantinus hristiyanlığı getirmesine duyduğu saygıdan kendisini hep bir bizans imparatoru olarak görmüş; 1453’deki çöküşüne kadar da 10 imparatorunun daha ismi konstantinus olmuştur. bu dönemde istanbul’un rolü oldukça stratejiktir; avrupa ve asya arasında bir kapı olmuştur. bu vesile ile, ticaret, kültür ve diplomasinin yapıldığı bir merkezdir. bu dönemde şehrin ismi "poli" (şehir) de olmuştur.

476’da batı roma’nın yıkılması sonrasında da; batı roma imparatorluğu’ndaki romalıların büyük bir çoğunluğu buraya göç etmiş, ve bizans imparatorluğu’nun da başkenti istanbul olmuştur. 543’de nüfusun yarısının ölümüne sebebiyet veren veba salgınından sonra; şehir imparator i. jüstinyen döneminde yeniden inşa edilmişdir.

700lü yıllarda sasaniler ve avatarlar’ın saldırısına uğrayan şehir; 800lü yıllarda bulgarlar ve arapların, 900lü yıllarda ise ruslar ve bulgarların saldırısına uğramıştır.

ancak; saldırılar arasında en yıkıcı olanı 1204 yılında olmuştur. haçlılar tarafından; 4. haçlı seferi’nde 1204 yılında ele geçirilen şehir yağmalanmış; halkın büyük bir çoğunluğu şehirden kaçmış; yoksul ve enkaz içinde bir kente dönüşmüştür. bunun sebebi batı roma’da büyüyen latinlerin; katolik hristiyanlık anlayışı ile bizans’daki ortodoks hristiyanlık inanışı arasındaki farklılıklar ve uyumsuzluklardır.bu dönem sonrasında 1261 yılında palailogos hanedanından; michael viii palaeologus şehri tekrar ele geçirmiş ve latin’lerin dönemini sona erdirmiştir.

bu dönemden sonra giderek küçülen bizans; osmanlı imparatorluğu tarafından 1391’den sonra kuşatılmaya başlamış; en sonunda 29 mayıs 1453’de osmanlı imparatorluğu’nun himayesine geçmiştir. istanbul’un fethi, dünya tarihinde orta çağ’ın sonunu simgelemektedir.