nusrat mayın gemisi

nusrat mayin gemisi

nusrat nasil bir gemiydi?

nusrat mayin gemisi, 1912 yilinda almanya’nin kiel sehrinde germenia tezgahlarinda insa ettirilmistir. eni: 7,4 m. boyu: 40m. cektigi su: 2 m. surati: 15 mildir. bu tekne dar alanlarda kolayca manevra yapabiliyor ve az su cektiginden mayin alanlari uzerinde guvenle dolasabiliyordu. gemi 3 eylul 1914’te canakkale’ye getirildi.

nusrat’’ta iki kahraman yuzbasi

hafiz nazmi bey: balkan savasi’ndan sonra canakkale bogazi mayin grup komutanligina ve klavuzluga atanmistir. balkan savasi’nda bir iki dusman gemisi batirmakla da un yapmistir. 18 mart 1915 tarihinde kazanilan basarida buyuk pay sahibi olan hafiz nazmi binbasiliktan emekli olmustur. son gunlerine kadar denizden ayrilamayan binbasi nazmi akpinar 65 yasindayken 5 mayis 1940 gunu hayata gozlerini yummustur.

tophaneli hakki kaptan: nusrat mayin gemisi komutanidir. bu onemli gorevden iki gun once kalp krizi gecirdigi halde, bu tarihi gorevi hafiz nazmi beyle paylasmak istemis hayatindan fedakarlik ederek onunla birlikte ve nusrat’in komutani sifati ile goreve cikmistir. mayinlari dosedikten sonra geri donus esnasinda dusman gemilerinin projektorlerle denizi taramasi sirasinda nusrat’in gorulebilecegi endisesi ve uzuntusune dayanamayip yeni bir kalp krizi ile canakkale’ye donmeden sehit olmustur. diger nusrat personeli: guverte yuzbasisi huseyin, onyuzbasi carkci ali, ikinci carkci ahmet, ucuncu carkci yuzbasi hasan, elektrik zabiti mulazim hasan, top zabiti mulazim kadri bey ve elli dort nefer.

mayinlar nasil dosendi ?

6 mart gecesi cevat bey, mayin grup komutani hafiz nazmi bey’e "oglum! sana cok onemli bir gorev veriyorum. vatanin selameti bu gorevin basariyla yerine getirilmesine baglidir. yarin aksam, nusratin son yirmi alti mayinini su gordugun karanlik limanda kiyiya paralel olarak dokeceksin. dusman hareketinizi secer, size saldiriya kalkisirsa kiyi toplarimiz onceden aldiklari talimata uygun olarak hareket edecek ve sizi himaye atesiyle koruyacaktir. kendinizi gostermemeye caba harcayin. allah yardimciniz olsun".

mayinlarin kiyiya paralel dokulmesi ve mahalin karanlik liman olarak secilmesi son derece dahiyane bir fikirdi. dusman gemileri bogaza giriyorlar, gorevlerini tamamlayan zirhli arkadakilerin yollarina engel olmamak icin karanlik liman’ da donus yapiyorlardi. nusrat’in dokecegi mayinlar kiyiya paralel olup manevra hattina dik olarak yerlestirilecekti.

nusdatin, buyuk bir kahramanlikla karanlik bir gecede, karanlik liman’in, kapkara sularina serptigi bu mayinlar, osmanli bahriyesi’nin elinde mevcut son mayinlardi.

7 mart’i 8’e baglayan gece yarisi nusrat canakkale’den demir aldi. gemide sessizlik hakimdi. tum isiklar sondurulmustu. gemi karanlik liman’a yol aldi. dusman projektorleri denizi tariyordu. anadolu yakasindaki akyarlar’a birer birer sessiz bir sekilde mayinlar birakilmaya baslandi. birkac dakikada tum mayinlar planlandigi gibi sulara indi. geri donus esnasinda dusman devriyelerinin nusrat’a dogru projektor yakmasi tum gemi personelinin yuregini agzina getirmisti. o an bir mucize gerceklesti. nusrat’i korumakla gorevli turk devriyelerinin projektorleri nusrat’i dusmana karsi karambole getirdi. bu isik kavgasi esnasinda sessizce canakkale’ye yol alan nusrat mayin gemisi gorevini tamamlamisti. ancak gemi komutani hakki bey daha oncede bahsedildigi gibi canakkale’ye donmeden sehit dustu.

mayinlarin dosenmesinden on gun sonra dusman saldiriya gecmisti. ikmal icin geri donene gemiler onlari bekleyen surpriz’den habersizdiler. ardi ardina patlamalar meydana gelmeye basladi. 7-8 mart gecesinde dokulmus, tum taramalara ragmen fark edilememis mayinlar sayesinde savasin kaderi degismisti. ilk olarak 639 kisilik murettebatiyla bouve adli zirhli batti. ardindan inflexible ve bolva sulara gomulduler. ingilizler 18 mart gunu meydana gelen bu talihsizligin maglubiyetin acisini son taramasini yaptiktan sonra mayin yoktur raporunu veren pilottan cikardilar.

muttefikler acisindan18 mart zaferi

ingiliz general oglander’in "canakkale-gelibolu askeri harekati" adli eserinin 1. cildinde: "pek uygun baslamis olan gun bu mechul mayin hattinin olagan ustu ve ortaligi kirip geciren basarisi yuzunden, tam bir basarisizlikla sona erdi. bu yirmi mayinin seferin talihi uzerindeki etkisi olculemez."

bahriye naziri winston chuchill 1930’da "revue de paris" dergisinde olayi soyle yorumlamistir: "birinci dunya harbi’nde bu kadar insanin olmesine harbin agir masraflara maal olmasina, denizlerde onca ticaret ve savas gemisinin batmasina baslica neden, turkler tarafindan bir gece once atilan o incecik celik halat ucunda sallanan yirmi alti adet mayindir."

"nusret’in gizlice doktugu bu 26 demir kap, savasin devami ve dunyanin gelecegi bakimdan, diger tum cabalardan daha tam ve daha kesin sonuctu. hedeflere varmak icindi. bu engel, ingilizler tarafindan basariyla baslatilmis olan canakkale operasyonunun durduran bir cok psikolojik karisikliklar dogurdu . yanliz basina bu mayin engelidir ki turkiye’yi bir yenilgiden kurtardi ve savasi uzatti."

(bkz: yasasin copy paste)
kaynakca:http://www.kultur.gov.tr/canakkale.asp?belgeno=52445

not:bu gemi su anda mersin’de terkedilmis durumdaymis.