attila ilhan

attila ilhan 15 haziran 1925’te menemen’de doğdu. ilk ve orta eğitiminin büyük bir bölümünü izmir ve babasının işi dolayısıyla gittikleri farklı kentlerde tamamladı. izmir atatürk lisesi birinci sınıfındayken mektuplaştığı bir kıza nazım hikmet şiiri göndermesi nedeniyle 1941’de tutuklandı ve okuldan uzaklaştırıldı. üç hafta gözetim altında kaldı. iki ay hapiste yattı.


chp şiir armağani’nda ikincilik ödülünü kazandi
türkiye’nin hiçbir yerinde okuyamayacağına dair bir belge verilince, eğitim hayatına ara vermek zorunda kaldı. danıştay kararıyla, 1944 yılında okuma hakkını tekrar kazandı ve istanbul işık lisesi’ne yazıldı. lise son sınıftayken amcasının kendisinden habersiz katıldığı chp şiir armağanı’nda cebbaroğlu mehemmed şiiriyle ikincilik ödülünü kazandı. 1946’ta mezun oldu.


istanbul hukuk fakültesi’ne kaydoldu. üniversite yıllarında yığın ve gün gibi dergilerde ilk şiirleri yayınlanmaya başladı. 1948’de ilk şiir kitabı duvar’ı yayınladı.


1949 yılında, üniversite ikinci sınıftayken paris’e gitti. fransız toplumu ve orada bulunduğu çevreye ilişkin gözlemleri daha sonraki eserlerinde yer alan bir çok karakter ve olaya temel oluşturmuştur. türkiye’ye geri dönüşünde sıklıkla başı polisle derde girdi. bir kaç kez gözaltına alındı.


1950’li yillarda adini duyurdu
1951 yılında gerçek gazetesinde bir yazısından dolayı kovuşturmaya uğrayınca tekrar paris’e gitti. fransa’daki bu dönem attilâ ilhan’ın fransızca’yı ve marksizmi öğrendiği yıllardır. 1950’li yılları istanbul - izmir - paris üçgeni içerisinde geçiren attilâ ilhan, bu dönemde ismini türkiye çapında duyurmaya başladı.


yurda döndükten sonra, hukuk fakültesi’ne devam etti. ancak son sınıfta gazeteciliğe başlamasıyla beraber öğrenimini yarıda bıraktı. sinemayla olan ilişkisi, yine bu dönemde, 1953’te vatan gazetesinde sinema eleştirileri yazmasıyla başlar. 1957’de askerliğini yaptıktan sonra sinema çalışmalarına ağırlık verdi. ali kaptanoğlu adıyla onbeşe yakın senaryo yazdı.


’yasak sevişmek’ ve ‘aynanin içindekiler’
1960’ta paris’e geri döndü. babasının ölmesiyle birlikte izmir’e döndü. sekiz yıl izmir’de kaldığı dönemde, demokrat izmir gazetesinin başyazarlığını ve genel yayın yönetmenliğini yürüttü. aynı yıllarda, şiir kitabı olarak yasak sevişmek ve aynanın içindekiler serisinden bıçağın ucu yayınlandı. 1968’te evlendi, 15 yıl evli kaldı.


1973’te bilgi yayınevi’nin danışmanlığını üstlenerek ankara’ya taşındı. sırtlan payı ve yaraya tuz basmak’ı ankara’da yazdı. 81’e kadar ankara’da kalan yazar fena halde leman adlı romanını tamamladıktan sonra istanbul’a yerleşti.


‘sekiz sütuna manşet’, ‘kartallar yüksek uçar’ ve ‘yarin artik bugündür’
istanbul’da gazetecilik serüveni milliyet ve gelişim yayınları ile devam etti. bir süre güneş gazetesinde yazan attilâ ilhan, 1993-1996 yılları arasında meydan gazetesinde yazmaya devam etti. 1996 yılından beri köşe yazılarını cumhuriyet gazetesi’nde sürdürmekteydi. 1970’lerde türkiye’de televizyon yayınlarının başlaması ve geniş kitlelere ulaşmasıyla beraber attilâ ilhan da senaryo yazmaya geri dönüş yaptı. sekiz sütuna manşet, kartallar yüksek uçar ve yarın artık bugündür senaryosunu yazdığı dizilerdi.


türk edebiyatının usta kalemi attila ilhan, 80 yaşında hayatını kaybetti. ()