uzun kış gecelerini aydınlatan , her zaman gökyüzünün en üstüne karşılık gelen başucu
noktasına doğru (zenit) olan yolun yaklaşık yarısında, düşey bir dikdörtgen şeklinde geniş bir yıldız kümesi olan orion; hem astronomlar için doyurucu bir göz zevki sunmakta hemde astronomiye yeni başlayanlar için kolay bir hedef tahtası, diğer yıldızların ayırdedilmesi ve tanınması için yol gösterici bir harita niteliği taşımaktadır.
bu dikdörtgen 20 derece uzunlukta ve 12 derece genişliktedir. merkez bölgesinde köşegensel bir çizgi üzerinde çok düzgün dizilmiş üç parlak yıldız bulunur. sırasıyla soldan sağa alnitak , alninam ve mintaka adını alan bu üç yıldız inci dizisi olarakta bilinir. mitolojide avcının belini ve kuşağını oluşturur.
grek roma mitolojisinde, orion çok tanınmış bir avcıdır ve kendisini öldüremeyeceği başka bir varlık olamayacağını iddia etmeye başlar.
buna çok kızan tanrıça hera , onu sokması için bir akrep gönderir . orion akrepi sopasıyla ezer , ama akrep, ölmeden önce orion’u ısırmayı başarır ve tabiki akrebin öldürücü zehirine fazla uzun süre dayanamaz ve ölür.
bu olaya çok üzülen yedi kız kardeşler ağlamaya başlarlar. bu haykırışlara fazla dayanamayan büyük tanrı zeus orionu ve akrebi gökyüzüne yerleştirir.
fakat orion akrebin iğnesinin tadını unutamamış olacak ki gökyüzünde sürekli ondan kaçar..
birisi doğarken diğeri batmaktadır. orion’un diğer önemli özelliği ise bize kış takımyıldızlarının yerlerini ve sınırlarını bulmamıza yardımcı olmasıdır. orion’u birbütün olarak düşünürsek kuşağı oluşturan bir çizgi, bizi gökyüzünün en parlak yıldızı olan sirius’sa ulaştırır. kuzey batıya yapacağımız uzatma , bizi boğa takım yıldızının en parlak yıldızı aldebaran’na götürür. omuzundaki iki yıldızın doğrultusunda doğuya uzandığımızda ise küçük köpek takım yıldızı nın en parlak yıldızı prokyon’a erişiriz.
<gbz:orion>’un en parlak yıldızı olan rigel, 3’lü kuşak ve betelgeus’tan geçen hat ise bizi ikizler burcunun parlak yıldızları castor ve pollux’a götürür.
görüldüğü gibi avcı takım yıldızı bize diğer önemli yıldızları bulmada bir pusula gibi yol göstericidir.
avcı, ülker’le birlikte dünya edebiyatçılarının en çok iltifat ettikleri takım yıldızlardır.
mesela, homeros’un odysseia’sında sık sık geçer. mitoloji dışında da bir çok hikaye, roman, şiir ve diğer edebi ve sanatsal şekillerde, bu takım yıldızlara atıflarda bulunulur. ayrıca, avcı gök ekvatoruna yakım konumu nedeniyle iki yarım küredende görülür
kadın savaşçı, amazon yıldızı olarak bilinen belatriks avcının bize göre sol omzunu oluşturur. aynı yıldız arapçada al-cabbar olarak bilinir ve ikinci kadirden bir yıldızdır. <gbz:bellatrix>’in sağında sönük yıldızların oluşturduğu bir eğri vardır. bu eğri kuzey güney yönünde uzanır.avcı’nın kalkanı olarak adlandırılmışlardır. sağ omuzundaki yıldız olan kırmızı renkli betelgeus, gökyüzündeki yaşlı, kızıldev türü yıldızlara verilebilecek en güzel örnektir. diğer taraftan bettelgeus,oldukça yakın bir yıldız olup bizden yaklaşık 500 ışık yılı uzaklıktadır.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?