market garden harekatı

17 eylül 1944 tarihinde başlayan ve 25 eylül'de tam bir ingiliz - amerikan bozgunuyla biten dünyanın bu zamana kadar gördüğü en büyük hava indirme harekatıdır.

operasyonun amacı kısaca belçika-hollanda sınırında kuzeye ilerleyerek eindhoven ve nijmegen'i işgal edip arnhem'de ren nehrine ulaşacak koridor yaratmaktı.

ren nehrine ulaşıldığı andan itibaren hem mevsimsel ve arazi şarlarının müsaitliği hem de bölgede herhangi bir dikkate değer alman unsurunun bulunmayışı nedeniyle ingiliz - amerikan koalisyonu noel'den önce berlin'i ele geçirmiş olacak ve avrupa da ki savaşı bitirip pasifik cephesinde japonlara karşı daha da kuvvetli duruma geçecekti.

ancak bu harekatın onaylanmasında ki asıl etken doğu'dan durduralamaz bir biçim de ilerleyen sovyet kuvvetlerinden önce berlin'i ele geçirme fikridir.

harekatın planlayıcı olan general mareşal bernard montgomery bu planı müttefik orduları başkomutanı dwight eisenhower'a sunar. harekat planı muntazam ve cidden harikadır. ancak her harika plan da olduğu gibi risklerle doludur.

harekat planının orta ölçekte özeti :

daha iyi anlaşılmasını umduğum için (en azından istanbul da ki okuyucular açısından ) planı şöyle açıklıcam.

çorlu'yu ren nehri kabul edelim.çorlu'dan aşağısı 3.reich olsun.

silivri arnhem olsun.

büyükçekmece nijmegen olsun.

küçükçekmece de eindhowen.

avcılar'a da belçika - hollanda sınırı diyelim.

görev şudur.

red devils ( ingiliz hava indirme birimi ) arnhem ' e 12 km uzaklıkta yere inip nehir üzerinde ki köprüyü ele geçirip 2 gün boyunca tutacak.

-12 km uzağa inme nedeni planörlerin inişi için uygun arazi yapısının en müsait olduğu yerin burası olması dolayısıyladır-

82.hava indirme nijmegen'a 4 km uzağa inecek burda ki köprüyü ele geçirip 1 gün tutacak.

101. hava indirme eindhowen a inecek ve belçika - hollanda sınırı'dan akın gelen tank ve ağır silahlara yol açacaktır.

belçika - hollanda sınırı nda bulunan ingiliz tank yığınları arnhem'e eğer (64 mil) 2 günde ulaşabilir ve hala sağlam köprülerden geçebilirse harekat amacına kavuşmuş demektir.

monty de bunun garantisini einshower ' a vermiştir.

müttefik istihbarat raporlarına göre bölge de zayıf alman birlikleri bulunmaktadır.

yaşlılar çocuklar vb. askere alınmış ayak takımı.

ancak durum çok farklıdır. ve alman komuta kademesi harika üstü denilebilecek generallerle doludur.
von runstedt genel komutan olup savunmayı dizayn eden isim tam bir savunma ve karşı saldırı dahisi olan general walter model'dır.

ayrıca istihbarat raporlarında çocuk ve yaşlılardan oluşmakta denilen alman birlikleri dehşet verici waffen-ss lerden başka bişey değildir.

( waffen ss birlikleri ikinci dünya savaşının en korkulan ve kendisinden en çok çekinilen alman tümenleridir )

harekat başlar. eindhowen kısmında ingiliz 8. ve 11. kolorduların saldırısı ve 101 in hava indirme operasyonu gayet başarılıdır.

eindhowen alınır. monty nin birlikleri ilk 20 mil i sorunsuz aşar.

nijmegen da ise durum farklıdır. 82 nin saldırdığı köprülerden biri hava uçurulmuş diğerinin ise yanına bile yaklaşılamamıştır.

arnhem bölgesinde ise durum bambaşka bir biçimde seyretmektedir. albay frosty komutasında ki ingiliz hava indirme birlikleri önce tam bir çembere alınmış ve baya hırpalandıktan sonra tamamen esir alımıştır.

red devils a yardıma giden polonya hava indirme tugayı ise katliama uğramıştır.

(polonyalıların almanlara karşı makus talihidir sanki. katliama uğramak. 3 eylül 1939'da da kendileri alman tanklarına karşı atlı süvarilerle mızraklarla savaşmışlardı.ve yine katledilmişlerdi.)

82.hava indirme nijmegen da ki son köprüyü ele geçirir. ( almanlar köprüyü tam patlatıcak iken mekanizmasa sorun oluşmuş ve köprü hava uçmamıştır.kısa 82 bu köprüyü şansa ve devasa kayıplara borçludur)

nijmegen'i da geçen monty'nin tankları kıyasıya alman direnişi tarafından durdurulur.

(64 mil 2 günde aşılacaktı hatırlarsanız ancak monty daha nijmegen'a vardığın da 5. gündü)

arnhem de esir düsen albay frosty(adı daha sonra arnhem köprüsüne verildi) ile bağlantı kurulamaz. ve ingilizler sırf piyade desteği olmadan tanklar yürütülmez kuralı için birliklerini nijmegen da 3 gün daha bekletirler.

3. günün sonunda gelen piyadelerle birlikte saldırıya geçip onlar beklerken kat be kat daha güçlenen alman savunması tarafından haşat edilip geri çekilmeye başlarlar.

almanlar nijmegen'i geri alır. nijmegen da ki hollandalilar tam özgür olmuşkan bir daha işgale uğrar.amerikan birliklerine yardım eden kurşuna dizilir.

ve opersayon tam bir fiyaskoyla son bulur.

edit : imla ve beyin yakan benzetmeler. ama daha açıklayıcı nasıl anlatabilirim bilemedim. mobil den yazıldığı için imla çok beter olabilir.