burhan felek

burhan felek, 1889 doğumlu ünlü gazeteci. türk gazetelerinde, fıkra türünün ilk temsilcisi olan felek, "şeyh-ül muharririn" ünvanına layık görülmüş tek yazardır.


11 mayıs 1889 tarihinde, istanbul kanatlarımın altında’da doğdu. ilk öğrenimine, 6 yaşında, ravza-i terakki adında, özel bir okulda başlayan ve bu okuldan 1902 yılında mezun olan felek, aynı yıl, üsküdar mülkiye idadisi’ne başvurdu, sınavda başarılı oldu ve doğrudan ikinci sınıfa başlamaya hak kazandı. felek, derslerinde üstün başarı göstererek, bu okuldan birincilikle mezun oldu. liseyi de ikincilikle bitiren felek, avukatlık düşünü gerçekleştirmek için, 1906’da, hukuk fakültesi’nin sınavına girdi. o sene başarı sağlayamayan felek okula 1907’de girebildi. fakültesinde, talebe-i hukuk cemiyeti’nin kuruluş çalışmalarına katılan felek, bir süre derneğin genel sekreterlik görevini yürüttü. evkaf inşaat başkâtipliği ve ticaret bakanlığı’nda hukuk müşavirliği yaptı.
aynı yıllarda, güreşin yanı sıra, atletizm ve futbolla da ilgilenen felek, uzun mesafeli koşulara (1500 metre) ve çeşitli futbol karşılaşmalarına aktif olarak katılıyordu. 1907’de, üsküdar’daki arkadaşlarıyla birlikte anadolu spor kulübü’nü kurarak, türk spor tarihine, anadolu spor kulübü’nün hem kurucusu hem de futbolcusu olarak geçti. 1908 yılında, resmen kuruluşunun ardından kulüp, istanbul liglerinde, hep ön sıralarda yer aldı ve bu performansını 1920’li yıllara kadar sürdürdü.

felek’in, spor hayatı boyunca, zaman zaman futbol ve güreş karşılaşmalarında hakemlik de yapmasına rağmen, aktif spor yaşamı fazla uzun sürmedi. daha çok yazıları ve makaleleriyle türk sporuna katkıda bulunmaya çalışan felek, uluslararası alanda da olimpizm düşüncesinin yerleşmesine katkılarından dolayı, uluslararası olimpiyat komitesi tarafından diplome de merite olimpic (liyakat diploması) ile ödüllendirildi.

balkan ve akdeniz oyunları kurucularından olan felek, 1924 ve 1928 olimpiyat oyunları’nda yöneticilik yaptı. 1924 yılında kurulan türkiye milli olimpiyat komitesi’nin kurucuları arasında yer alan felek, 1938 - 1952 yılları arasında tmok genel sekreterliği, 1960 - 1964 ve 1965 - 1982 arası, 21 yıl süreyle, tmok başkanlığı görevini üstlendi.

1922’de, ali sami yen ve yusuf ziya öniş ile birlikte, türkiye idman cemiyetleri ittifakı’ nın kuruluşunu gerçekleştirdi. atletizm federasyonu başkanlığı’na seçilen felek, 1936’ya kadar bu görevi sürdürdü.

burhan felek, gazetecilik yaşamına, ‘amatör’ olarak 1909 yılında, idman dergisi’nde başladı. 1910’da, donanma dergisi’nde profesyonelliğe adım atan felek, 1918 yılında, tasvir-i efkâr gazetesi’nde spor ve foto muhabiri olarak çalışmaya başladı. vakit, vatan, yeni ses, alemdar ve tetebbu gazeteleri’nde fıkra ve mizahî hikâye yazarlığı yapan felek, daha sonra, 29 sene yazılarını yazacağı cumhuriyet gazetesi’ne geçti. 1 eylül 1969’da, milliyet gazetesi’nde yazmaya başlayan felek, o sene 45. yılını dolduran fıkra yazarlığını, ölümüne kadar milliyet’te sürdürdü. felek bir süre istanbul gazeteciler cemiyeti başkanlığı yaptı. türk fotoğrafçılığının ilk ‘basın fotoğrafçısı’ olarak adlandırılan felek’in, bu alandaki en önemli çalışması, çanakkale savaşı’yla ilgilidir.

1944’de, gezi yazılarından oluşan hint masalları’nı, 1947’de felek’i, 1957’de, vatandaş efendi adlı mizah kitabını yazan felek, 1971’de eski istanbul hikâyeleri, 1974’de, yaşadığımız günler ve 1982’de de, nasrettin hoca adlı kitapların altına imzasını attı.

1974 yılında, yalnızca ona verilen, şeyh-ül muharririn (en kıdemli gazeteci) ünvanına sahip oldu. 8 mayıs 1980’de istanbul üniversitesi senatosu’nun, “fahri doktorluk” ünvanı verdiği felek’e, fransa hükümeti, ölümünden sonra, legion d’honneur nişanını layık görmüştür.

felek, gazateciliğin yanı sıra spor yöneticiliği ve futbol hakemliği de yaptı.

burhan felek, 4 kasım 1982 tarihinde, istanbul’da vefat etti. köşe yazılarını, aralıksız olarak tam 57 yıl sürdüren felek’in, son köşe yazısı, 5 kasım 1982 tarihinde, ölümünden bir gün sonra milliyet gazetesi’nde yayımlandı.