besir aga

osmanlılar devri darüssaade ağalarından. 1652 (h.1062) senesinde doğdu. 1746 (h.1159) senesinde istanbul’da vefat etti.
sarayda yapraksız ali ağanın yanında yetişen beşir ağa, 1707 senesinde saray hazinedarı oldu. sultan üçüncü ahmed’in şehzadeliği sırasında onun musahibi oldu. sonraları darüssaade ağası süleyman ağa ile beraber 1713’te kıbrıs’ta mecburi ikamete tabi tutularak gönderildi. kıbrıs’tan mısır’a, oradan da hicaz’a gönderilerek şeyhülharemeynlik vazifesi verildi. bu vazifesi sırasında mekke-i mükerreme’de bulunan evliyanın büyüklerinden olan ahmed-i yekdest hazretlerine talebe oldu. onun sohbetlerinde bulunup feyz aldı ve tasavvufta yüksek derecelere kavuştu. 1717 senesinde istanbul’a çağrılarak darüssaade ağalığına tayin edildi. bundan sonra sultan üçüncü ahmed hanın padişahlığının son ve sultan birinci mahmud hanın padişahlığının ilk devirlerinde olmak üzere vefatına kadar otuz sene darüssaade ağalığı yaptı. bu vazifesi sırasında çok hizmet eden beşir ağa, babıali civarında, cami, medrese, tekke, çeşme ve kütüphane inşa ettirdi. fatih, beşiktaş, kocamustafapaşa, fındıklı, üsküdar ve sarıyer’de çeşmeler, medine-i münevverede pek çok hayrat yaptırdı. babıali yakınında yaptırdığı cami yanındaki kütüphanede 1368, eyyub’deki kütüphanede 219 cilt kitap vardır. bu kitaplar bugün ayrılan bir bölümde muhafaza edilmektedir.

beşir ağanın ilk matbaanın kuruluşunda mühim rolü olmuştur. ibrahim müteferrika istanbul’da ilk matbaayı açtığı gibi, ilk kağıt fabrikasının da yalova’da açılmasına gayret etti. bu fabrika için en uygun yer beşir ağanın çiftliği idi. çiftliğini bu iş için seve seve vakfeden beşir ağa, fabrikanın kurulmasından çok kısa bir zaman sonra 1746 senesinde istanbul’da vefat etti. eyüp sultan türbesine defnedildi.

osmanlı tarihinde darüssaade ağası olan iki beşir ağa daha vardır. bunlardan birisine küçük beşir ağa denilmiştir. diğeri sultan üçüncü mustafa han zamanında darüssaade ağası olan beşir ağadır.