kapagan han

göktürk devleti hakanlarından kapagan kağan, 22 temmuz 716’da öldü. doğum tarihi bilinmiyor. çinlilerle ve kırgızlarla yaptığı savaşları kazandı, ülkesinin topraklarını genişletti. veziri tonyukuk, oğlu bilge kağanın döneminde de vezirlik ve danışmanlık yaptı. oğuz boylarından bayırkuların tuzağına düştükten sonra öldürüldü.

göktürk devletini, 682 yılında yeniden kuran ağabeyi kutluk kağanın ölümü üzerine, 692 yılında göktürk hâkanı olmuştu. 24 yıl hüküm sürdü. onun önderliğinde göktürk devleti batıda, mâverâünnehir olarak anılan batı türkistan’ı, doğuda çin topraklarının bir bölümünü aldı. onun asıl hedefi tang hânedânının hâkimiyeti altındaki eski türk topraklarını ve türklerin oturduğu çin eyâletlerini almak, çin’in, göktürk devletine uzak bölgelerinde oturan türklerin de kendi ülkesine yerleşmesini sağlamaktı.

kapagan kağan, çin kaynaklarında kendisinden korku ile söz edilen bir kişidir. dış siyasette ve askerî komuta konularında başarılı olmakla birlikte, iç yönetimde aşırı sertliği sebebiyle hoşnutsuzluklara ve isyanlara sebebiyet verdi. iç karışıklıklarda, çin entrikalarının da rolü olmuştu.

716 yılında, göktürk boylarından bayırkular yeniden isyan etmişlerdi. kapagan kağan, bu isyânı da çok sert bir şekilde bastırdı. zafer sarhoşluğu içerisinde ihtiyatsız bir şekilde savaş alanından ayrılırken, sağ kalan bayırkuların saldırısına uğradı ve öldürüldü. kapagan kağanın kesik başının, çin sarayına götürülmesinden anlaşıldığına göre, bu olayda da çin entrikası vardı.