bulgarca

hint-avrupa dillerine mensup, güney slav dillerinden birisidir.

yazı dili 9. yüzyılda oluşmaya başlayan bulgarca, selanikli slav aziz kiril (Кирил) ve kardeşi metodiy’in (Методий) tarafından 862 yılında oluşturulan kiril abecesi kullanılarak yazılır. harflerin çoğu yunan abecesinden alınmıştır. bulgarca, yazıya dökülen ilk slavik dildir.

eski bulgarca (9.yüzyıl-11.yüzyıl), orta bulgarca (11.yüzyıl-15.yüzyıl) ve modern bulgarca (16.yüzyıldan günümüze) olmak üzere üç temel aşamadan geçmiştir.

orta asyadan göç ederek, bugünkü bulgaristan topraklarına yerleşen proto bulgarlar’dan bugün sadece 20-30 tane kelime kalmıştır. mesela bulgar adı türkçe’de bulgamak (karışmak) kökünden türeyen bir sözdür.



konuşulduğu ülkeler: bulgaristan, makedonya cumhuriyeti, ukrayna, moldova, sırbistan karadağ, romanya, macaristan ve bulgar azınıkların olduğu batı avrupa, abd, kanada ve avustralya.
konuşan kişi sayısı: 8 milyon

avrupa birliğinin resmi dillerinden biridir.slav kökenli insanların çok kolay bir şekilde anlayabildiği bir dildir ayrıca.

(bkz: neznam bulgarski)

bulgaristan’a seyahat edeceklerin az da olsa konuşabilmesi ve anlayabilmesi önerilen bir balkan dili. türkçe, hatta ingilizce konuşulması, faşist kafa yapısından kurtulamamış bazı bulgar yetkililer tarafından yanıtsız bırakılıyormuş, hatta tepki gösteriliyormuş. tipik bir mikromilliyetçi paranoyak balkan slav toplumu tepkisi.

bu ülke evropa birliği üyesidir haaa. sevsinler evropanızı. kuyruk acıları geçmemiş. nasıl bir kuyruk acısıysa. sen beşyüz yıl türklerin himayesinde uygarca, adalet içinde, katolik zulmü olmadan üret, tarlanı ek, biç, ye, iç, keyfine bak, semir; ondan sonra kendisine bakıp kollayan osmanlı devleti’ne hainlik yaparak rusların da marifet ve yardımıyla türk topraklarını gaspet (1877-1878 osmanlı-rus harbi sırasında ve sonrasında) ve türkçe’yi kabul etme. evropa’nın ve rusya’nın desteği olmasa görürdüm sizi ve komik bulgar milliyetçiliğinizi. todor jivkov denen caniyi ve belene kampını da unutmadık merak etmeyin.

şimdiki bulgar hükümetinin todor jivkov dönemindeki zulmü kuru özürle geçiştirmesinin tamamen taktik icabı olduğunu ve tazminat vs. ödememek, özerklik vermemek için evropalı abileri tarafından verilmiş bir akıl olduğunu da biliyoruz. gazı alma babından üfürükten özür...yani yara küçükken temizle ki kol-bacak gangrene gitmesin hesabı...yemezler...aslında gagavuz cumhuriyeti’nin bulgaristan türkleri için bir model olabilmesi yönündeki olanaklar dikkatlice değerlendirilmelidir:

gagavuz cumhuriyeti
gagavuzlar, 21 ağustos 1990’da özerk gagavuz sovyet sosyalist cumhuriyeti’ni, güneyde gagavuzların en yoğun yaşadığı komrat yöresinde ilan etmişlerdir. bu karar, moldova yüksek sovyeti tarafından iptal edilmiştir. 25 ekim 1990’da gagavuzlar, gagavuz cumhuriyeti’ni oluşturmaya yönelik seçimler yapmış, ancak moldova milliyetçileri bu girişimi, yöreye 50,000 silahlı gönüllü göndererek önlemeye çalışmış ve rus askerlerinin müdahalesiyle şiddet önlenmiştir. devam eden seçimler sonucunda 31 ekim’de komrat’ta yeni bir gagavuz yüksek sovyeti kurulmuş, stepan topal başkan seçilmiştir. moldova’nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra (27 ağustos 1991), gagavuzlar da kendi cumhuriyetlerini ilan etmişlerdir. moldova meclisi 23 aralık 1994 tarihinde " gagavuz yeri " özel hukuki statüsünü yasa olarak çıkarmıştır. yasaya göre, gagavuzlara moldova anayasası’na ters düşmemek şartıyla, çeşitli sahalarda yasa çıkarma hakkı verilmiştir. gagauz yeri’nin en yüksek mercii başkandır ve gagavuz yeri’nin tüm makamları başkan’a bağlıdır. gagauz yeri’nin resmi dili gagavuzca, rumence ve rusça’dır. gagavuzlara bu kanunla geleceklik hakkı tanınmıştır. gagavuzlara özel statü tanıyan bu yasaya göre (madde 113), millet kongresi, kültür, bilim, eğitim, iskan, belediye hizmetleri, sağlık, spor, bütçe, ekoloji, finans ve ekonomi alanlarında moldova anayasası’na ters düşmemek kaydıyla kanun yapmaya yetkili kılınmıştır (kaynak:tr.wikipedia.org).

(bkz: türkçe den diğer dillere geçen sözcük sayısı).