biyoiktidar

biyoiktidar terimi asıl olarak fransız filozof michel foucault tarafından ortaya atılmış ve modern devletlerin amaçlarını “bedenlerin zaptedilmesini ve nüfusun kontrol edilmesini başarmak için sayısız ve farklı tekniklerin uygulanışındaki bir patlama” aracılığıyla, özellikle de istatistik ve olasılığın kullanılması yoluyla, düzenleme pratiğine işaret eden bir terimdir. foucault bu terimi ilk college de france’daki derslerinde kullandı, terim yazılı olarak ilk kez cinselliğin tarihi adlı kitabının ilk cildi olan bilme istenci’nde kullanıldı. düşünürün iki çalışmasında ve daha sonraki kuramcıların çalışmalarında terim fiziksel sağlıkla daha az doğrudan bağlar taşıyan kamu sağlığı, kalıtımın düzenlenmesi ve risk yönetimi (françois ewald) kavramlarına işaret etmek için kullanıldı. bunun dışında foucault’nun daha az kullandığı ve ondan sonra gelen düşünürlerin kendisinden bağımsız olarak kullandığı biyopolitika terimiyle de yakından bağlantılıdır.

foucault’ya göre biyoiktidar bir iktidar teknolojisidir yani bir tek iktidar teknolojisine değişik teknikleri kapsayan bir iktidarın uygulanmasıdır. bu politik teknolojinin ayırt edici niteliği tüm toplumun, nüfusun kontrol edilmesine izin vermesidir. biyoiktidar modern ulus devletin ve modern kapitalizmin ortaya çıkışında önemlidir. terim tam anlamıyla “bedenler üzerine kurulan iktidar”dan bahseder. foucault biyoiktidar sayesinde iktidarın yeni bir sürece girdiğini belirtir. düşünürün disiplin toplumu ve düzenleyici kontroller adını verdiği teknolojiler sayesinde iktidar tek tek bedenlerde varolur, tek tek insanlara hükmeder ve böylece (kabaca söyleyecek olursak) her bireyi bir polis haline getirerek iktidarı dışarıdan içeriye değil, içeriden dışarıya doğru yayar.