soyadı kanunu

21 haziran 1934’te çıkarılan 2525 sayılı soyadı kanunu ile her vatandaşın öz adından başka bir de, soyadı taşıması zorunlu kılındı. soyadları türkçe olacaktı. rütbe, memurluk, yabancı ırk ve millet adları ile ahlaka aykırı ve gülünç kelimeler soyadı olarak kullanılmayacaktı. soyadı kanununun kabulünden sonra 24 kasım 1934 yılında 2258 sayılı kanunla, tbmm türk milletinin bir şükran ifadesi olarak, gazi mustafa kemal paşaya atatürk soyadını verdi. 1934 yılında çıkarılan diğer bir kanunla da; “ağa, hacı, hafız, hoca, molla, efendi, paşa” gibi, eski toplum zümrelerini belirten unvanlar kaldırıldı. aynı kanunla yurt savunmasında, milli mücadelede gösterilen başarılar karşılığı verilen madalyalar dışında, eski osmanlı idarecilerinin verdiği tüm nişan ve rütbeleri taşımak da yasaklandı.

soyadi kanunu
kanun no : 2525

madde 1- her türk, öz adından başka soyadını da taşımaya mecburdur.

madde 2- söyleyişte, yazışta, imzada öz ad önde, soy adı sonda kullanılır.

madde 3- rütbe ve memuriyet, aşiret ve yabancı ırk ve millet isimleriyle umumi edeplere uygun olmayan veya iğrenç ve gülünç soy adları kullanılamaz.

madde 4- soyadı seçme vazifesi ve hakkı, evlilik birliğinin reisi olan kocaya aittir. evliliğin feshi ve boşanma hallerinde çocuk anasına tevdi edilmiş olsa bile babasının seçtiği veya seçeceği adı alır. koca ölmüş ve karısı evlenmemiş olursa veyahut koca akıl hastalığı ve akıl zayıflığı sebebiyle vesayet altında bulunuyor ve evlilik de devam ediyorsa bu hak ve vazife karınındır. kocanın vefatıyla karı evlenmiş veya koca evvelki fıkrada zikredilen sebeplerle vesayet altına alınmış ve evlilik de

zeval bulmuş ise bu hak ve vazife çocuğun baba cihetinden olan kan hısımlarından en yakın erkeğe ve bunların en yaşlısına, yok ise vasiye aittir.

madde 5- mümeyyiz olan reşit, soy adını seçmekte serbesttir. akıl hastalığı ve akıl zayıflığı dolayısıyla vesayet altına alınmış olan reşidin adını babası, yok ise anası, bu da yok ise vasisi seçer.

madde 6- en büyük mülkiye memurunun vereceği müzekkere üzerine cumhuriyet müddeiumumisi ( savcısı ) , 3 üncü maddedeki memnuiyete ( yasaklamaya ) uygun olmayarak soyad kullananların bu adı değiştirmelerini ve tarihte ün almış olanlara ilişik anlatan adların , hilafını iddia ile, kullanılmasını mahkemeden isteyebilir. kanunla taayyün eden unvanlar mahfuzdur.

madde 7- bu kanunun neşri tarihinden itibaren iki yıl içinde gerek soyadı olmayanlar ve

gerekse soyadlarını değiştirmek isteyenler taşıyacakları adı hükümetin tayin edeceği şekilde nüfus kütüklerine geçirilmek üzere bildirirler. bu iş için verilecek her nevi evrak pul resminden muaftır.

madde 8- soyadı seçme işlerinde çıkacak ihtilafları halletmek ve kendiliklerdinden soyadı seçmeyenlerle anası babası belli olmayan çocuklara ad takmak ve bir adın kanunun istediği şekle uygun olup olmadığı hakkında karar vermek salahiyeti ana kütüğün bulunduğu yerin en büyük mülkiye memuruna aittir.

madde 9- valiler ve kaymakamlar soyadlarının nüfus kütüklerine ve doğum kağıtlarına doldurulması işinde diğer devlet dairelerinde münasip gördükleri memurları , iş bitinceye kadar yardımcı olarak nüfus dairelerinde çalıştırmaya salahiyetlidirler.

madde 10- bu kanunun tayin ettiği müddet geçtikten sonra soyadlarını değiştirmek isteyenler, kanunu medeni’nin bu baştaki hükümlerine tabi olurlar.

madde 11- soyadlarını nüfus kütüğüne ve doğum kağıtlarına yazma işinde ihmali görülen memurlar hakkında kaymakamlar bir haftalığa , valiler on beş günlüğe kadar maaş kesme cezası verebilirler. bu kararlar kati olup ilk ödenecek maaştan kesilir.

madde 12- kanunun tayin eylediği zaman içinde soyadını memurlara bildirmeyenlerden beş liradan on beş liraya kadar ve bu iş için hükümetçe verilecek vazifede ihmali görülen muhtarlar ve ihtiyar heyetleri azasının her birinden ve belediyelerce memur edilenlerden on liradan elli liraya kadar hafif para cezası alınır. bu cezalar mahalli idare heyetleri kararıyla verilir ve vali veya kaymakamların tasdiki ile katileşir.

madde 13- bu kanunun tatbik yollarını gösteren bir nizamname yapılacaktır.

madde 14- bu kanun neşri tarihinden altı ay sonra mer’iyete girecektir.

madde 15- bu kanunun hükümlerini yerine getirmeye dahiliye vekaleti memurdur.

http://www.ataturkiye.com/devrimleri/soyadikanunu3.html

bireyleri "güdüklerin necmi, ineklerin şaban" gibi tanımlamalardan kurtaran en büyük inkilap.

toplumsal ilişkilerde karışıklıkları ortadan kaldırmak için çıkarılmış kanundur.

yeni çıktığında işi taşağa vuran atalarımız vardı bence. çok enteresan soyadları var çünkü. gelecek nesillere böyle bir miras bırakmış haytalar. şeker şey seni.