ruhsati

ruhsati (1835-1911), sivas’in kangal ilcesinin deliktas bucaginda yoksul bir ailenin cocugu olarak 1835 yilinda dogmustur. 1911 yilinda yine koyunde olmustur. asil adi mustafa’dir.’’ruhsati’’ takma adindan once, sirasiyla "icadi", "cehdi" takma adlariyla da siirler soylemistir. ancak ununu, etkisini ’’ruhsati’’ takma adiyla soyledigi siirlerde gostermistir. 16 yasina dek koyunde kalmis, kusuri’nin saz cirakligini yapmis feryadi’den okur-yazarlik ogrenmistir. bektasi tarikatina katilmistir. ruhsati dort kez evlenmistir. ilk esi mihri, ikincisi fatma, ucuncusu ayse, dorduncusu muhimme’dir. 23 cocugu olmustur. zamansiz olumlerin de etkisi oldugu anlasiliyor bu cok evlenmelerde. asik minhaci, en yetiskin ogluyken, onun da olumunu gorme bahtsizligina ugramistir.

ruhsati, yoksul bir ailenin cocugu olarak, ustelik yetim oksuz yetistigi icin, dahasi yasami suresince de guvenlikli, erincli bir yasama ulasamadigi, gunleri yaslarla dolu gectigi icin, cesitli islere yonelmistir. bir yandan anadolu’da saziyla dolasmis, siir soylemis, duvarcilik, degir­mencilik yapmistir. asik mesleki ile birlikte koy koy dolastigi anlasiliyor.

ruhsati, bir bektasi dervisidir. gizemcilikle ilgili ogretici siirlerin yansira, ozellikle bicimsel yalinlik, soyleyis ustaligi, geleneksel halk siiri gelenegini koruyarak soyledigi kosmalarla bu­yuk un kazanmistir. etkinlik, sayginlik elde etmistir.toplumsal olaylar karsisinda taslamaci, igneleyici dizeleri, siirle de ozellikle dikkati cekiyor.

ozetle, saz siiri gelenegini bozmadan, ariligini yitirmeden gizemciligin ozelliklerini de bir kiyiya itmeden cileli gecmis yasamina karsin toplumsal taslamaciligini da birakmayan hem caginin hem halk siirimizin onde gelen sayili ustalarindan biridir ruhsati.

(bkz: deli gonul)

(bkz: daha senden gayri asik mi yoktur)

(bkz: duldalanma yar mevlayi seversen)

(bkz: er kalkan asiklar menzile yetti)

nasıl vasfedeyim güzelim seni
rumeli bosna’yı değer gözlerin
dünyaya gelmemiş eşin akranın
izmir’i konya’yı değer gözlerin

kimsede görmedim sendeki nazı
tunus tırablus mısır hicaz’ı
kars’ı kağızman’ı acem şiraz’ı
girid’i yanya’yı değer gözlerin

yüzünde görünür yusuf nişanı
yüzünü görenler çeker efganı
büsbütün gürcistan erzurum van’ı
belh-i buhaça’yı değer gözlerin

ruhsatî’m eyledim senin de mehdin
al yanaktan bir buse ver himmetin
yüzbin saraf gelse bilmez kıymetin
âhirî dünyaya değer gözlerin