panama

orta amerika ulkesi. atlantik ve buyuk okyanusu birbirine baglayan panama kanalinin bulundugu ulke.

coğrafi verileri


konum: orta amerika’da, karayip denizi ve kuzey pasifik okyanusu kıyısında, kolombiya ve kosta rika arasında yer almaktadır.
coğrafi konumu: 9 00 kuzey enlemi, 80 00 batı boylamı
haritadaki konumu: orta amerika ve karayipler
yüzölçümü: 78,200 km²
sınırları: toplam: 555 km
sınır komşuları: kolombiya 225 km, kosta rika 330 km
sahil şeridi: 2,490 km
iklimi: tropikal deniz iklimi, sıcak, nemli, bulutlu; mayıs - ocak ayları arasında uzun süreli yağmur mevsimi, ocak - mayıs ayları arasında ise kısa kuru mevsim yaşanır.
arazi yapısı: iç kısımda daha fazla dik ve engebeli dağlar, yüksek ovalar, kıyı kesiminde geniş ovalar ve engebeli tepelikler yer alır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: pasifik okyanusu 0 m
en yüksek noktası: chiriqui yanardağı 3,475 m
doğal kaynakları: bakır, maun ormanları, karides, hidro enerji
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %7
daimi ekinler: %2
otlaklar: %20
ormanlık arazi: %44
diğer: %27 (1993 verileri)
sulanan arazi: 320 km² (1993 verileri)


nüfus bilgileri


nüfus: 2,845,647 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %1.3 (2001 verileri)
mülteci oranı: -1.1 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
yeni doğanlarda ölüm oranı: 20.18 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 75.68 yıl
erkeklerde: 72.94 yıl
kadınlarda: 78.53 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 2.27 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %1.54 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 24,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,200 (1999 verileri)
ulus: panamalılar
nüfusun etnik dağılımı: melez %70, kızılderili ve batı hindistanlıların karışımı %14, beyaz %10, kızılderili %6
din: roma katolikleri %85, protestanlar %15
diller: ispanyolca (resmi), ingilizce %14
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %90.8
erkekler: %91.4
kadınlar: %90.2 (1995 verileri)


yönetimi


ülke adı: resmi tam adı: panama cumhuriyeti
kısa şekli : panama
yerel tam adı: republica de panama
yerel kısa şekli: panama
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: panama
idari bölümler: 9 eyalet ve bir bölge; bocas del toro, chiriqui, cocle, colon, darien, herrera, los santos, panama, san blas ve veraguas
bağımsızlık günü: 3 kasım 1903
milli bayram: bağımsızlık günü, 3 kasım (1903)
anayasa: 11 ekim 1972; 1978, 1983 ve 1994 yıllarında önemli düzeltmeler yapılmıştır.
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ccc, eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g-77, iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laes, laia (latin amerika entegrasyon birliği), nam, oas (amerika devletleri teşkilatı), opanal, opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), pca (daimi hakemlik mahkemesi), rg, un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)


ekonomik göstergeler


gsyih: satınalma gücü paritesi: - 16.6 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %2.5 (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %7
endüstri: %16.5
hizmet: %76.5 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatları): %1.8 (2000 verileri)
işgücü: 1.1 milyon (2000 verileri)
sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %20.8, endüstri %18, hizmet %61.2 (1995 verileri)
işsizlik oranı: %13 (2000 verileri)
endüstriyel: inşaat, petrol arıtımı, yapı malzemeleri, bira üretimi, çimento ve diğer yapı malzemeleri, şeker
endüstrinin büyüme oranı: %2 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 4.413 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 4.049 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 95 milyon kwh (1999)
elektrik ithalatı: 40 milyon kwh (1999)
tarım ürünleri: muz, pirinç, mısır, kahve, şekerkamışı, sebze, çiftlik hayvanı, karides
ihracat: 5.7 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: muz, karides, şeker, kahve, giyim eşyaları
ihracat ortakları: abd %42, almanya %11, kosta rika %5, benelux (belçika, hollanda, lüksemburg ekonomik birliği) %4, italya %4 (1999)
ithalat: 6.9 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: yatırım malları, ham petrol, gıda malları, tüketim malları, kimyasallar
ithalat ortakları: abd %39, japonya %8, ekvator %6, meksika %5 (1999)
dış borç tutarı: 7.56 milyar $ (2000 verileri)
para birimi: balboa (pab); abd doları (usd)
para birimi kodu: pab; usd
mali yıl: takvim yılı


iletişim bilgileri


kullanılan telefon hatları: 396,000 (1997)
telefon kodu: 507
radyo yayın istasyonları: am 101, fm 134, kısa dalga 0 (1998)
radyolar: 815,000 (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 38 (1998)
televizyonlar: 510,000 (1997)
internet kısaltması: .pa
internet servis sağlayıcıları: 6 (2000)
internet kullanıcıları: 45,000 (2000)


ulaşım ve taşımacılık


demiryolları: 355 km
karayolları: 11,592 km (2000)
su yolları: 882 km
boru hatları: ham petrol 130 km (2001)
limanları: balboa, cristobal, coco solo, manzanillo, vacamonte
hava alanları: 107 (2000 verileri)

bugun 6,2 $iddetinde depremle sarsilan ulke.

survivor ünlüler gönüllüler 2013’ün çekileceği ülke.