marcus porcius cato

romalı devlet adamı, hukukçu, hatip.

m.ö. 234 yılında latium’un tusculum bölgesinde doğmuştur. çocukluğunu ve gençliğini doğa ile içiçe bu taşra da geçiren cato; kıvrak zekası ve konuşma yeteneği ile kısa zamanda ilgi odağı olmuş, bir avukat olarak kabûl görmüştür. tusculum’un önde gelen bazı kimselerinin dikkatini çekmesi ile roma’ya gitmesi yönünde telkinler almış ve roma’ya gitmiştir.

roma’ da praetor censor, quaestor, aedilis gibi yüksek memurluklarda bulundu. censor’lük görevi sırasında ki başarılarından ötürü cato censor olarak anıldı.consul oldu. consul olmasının ardından katıldığı savaşlardan da şan ile dönen cato; giderek artan şöhreti ile roma’nın hem en ünlü novus homo’su hem de ilk ünlü hatibi oldu.

bir novus homo ve taşra kökenli olması hasebiyle senatus’taki diğer consul’ler gibi asalet yanlısı değil , bir halkçı idi. bundan başka , halkın üzerindeki etkisi , hitabetteki gücü ve yalın fikirleri sayesinde cato maior (yaşlı,bilge cato) olarakta anıldı. grek kültürünün altında ezilmesinden korktuğu roma dinini ve kültürünü hararetle savundu. çeşitli konularda eserler yazdı. eserlerinden de agricultura günümüze tam olarak kalan ilk latince eser olma özelliğine sahiptir.

senatus’taki her konuşmasını "ceterum censeo carthaginem delendam esse" (bundan başka kanımca kartaca yokedilmelidir.) şeklinde bitirmesinden de anlayacağımız üzere koyu bir kartaca düşmanıydı. m.ö.149 ’da öldü.