uyusturucu denince akla gelen baskenti bogota olan ulke.
kolombiya
(bkz: andres escobar)
bu ulke kahveleri ile de anilir.
$u siralar sel felaketi ile gundemde olan ulke.haberlere gore 30 ki$i hayatini kaybetmi$ son sel felaketinde.
washington dc’ye ismini vermiş yerleşim bölgesi.
uyuşturucu kullanımının çok yaygın olduğu tehlikeli ülke.
abd’nin arka bahçesi olarak gördüğü latin amerikaülkelerinden birisidir.ülkedeki uyuşturucu kullanımının ve ihracatının cıa destekli olduğu herkes tarafından bilinmektedir.90’larda abd’nin en fazla silah sevkiyatı ve ithalatı yaptığı ülkelerin de başında gelmiştir.90’larda abd’den alınan silahlarda türkiye’nin önünde silahlanma yarışını birinci bitirmiştir.
ülkede devrimci iki büyük gerilla grıbu vardır.bunlardan en büyüğü ve tanınmışı farc adıyla bilinen kolombiya devrimci silahlı güçleridir.farc ülkede köylülerle, çiftçilerle ve yerel halk ile gelişerek büyümekte ve şehirlerde emekçiler arasında yoğun saygınlık ile karşılanmaktadır.abd’nin tüm müdahale ve desteğine rağmen bitirilemeyen bir örgüttür.90’ların başında kolombiya hükümeti ile barış anlaşması yapıp silah bırakmış, fakat ertesi gün başlayan katliamlar sonucu binlerce militanını kaybetmiştir ve bunun sonucunda da yeniden silahlara sarılmak durumunda kalmışlardır.ülkedeki uyuşturucu çetelerine karşı da diğer sol örgütlerle birlikte savaş vermektedirler.
ülkenin adı özellikle coca cola’nın paramiliter güçler aracılığı ile solcu sendikacıları öldürtmesi ve yargılanması ile de anılır olmuştur.
ülkede devrimci iki büyük gerilla grıbu vardır.bunlardan en büyüğü ve tanınmışı farc adıyla bilinen kolombiya devrimci silahlı güçleridir.farc ülkede köylülerle, çiftçilerle ve yerel halk ile gelişerek büyümekte ve şehirlerde emekçiler arasında yoğun saygınlık ile karşılanmaktadır.abd’nin tüm müdahale ve desteğine rağmen bitirilemeyen bir örgüttür.90’ların başında kolombiya hükümeti ile barış anlaşması yapıp silah bırakmış, fakat ertesi gün başlayan katliamlar sonucu binlerce militanını kaybetmiştir ve bunun sonucunda da yeniden silahlara sarılmak durumunda kalmışlardır.ülkedeki uyuşturucu çetelerine karşı da diğer sol örgütlerle birlikte savaş vermektedirler.
ülkenin adı özellikle coca cola’nın paramiliter güçler aracılığı ile solcu sendikacıları öldürtmesi ve yargılanması ile de anılır olmuştur.
kahve, gabriel garcia marquez, shakira.
coğrafi verileri
konum: güney amerika’nın güneyinde, karayip denizi kıyısında, panama ve venezuela arasında ve kuzey pasifik okyanusu kıyısında, ekvator ve panama arasında yer almaktadır.
coğrafi konumu: 4 00 kuzey enlemi, 72 00 batı boylamı
haritadaki konumu: güney amerika, orta amerika ve karayipler
yüzölçümü: 1,138,910 km²
sınırları: toplam: 6,004 km
sınır komşuları: brezilya 1,643 km, ekvator 590 km, panama 225 km, peru 1,496 km, venezuela 2,050 km
sahil şeridi: 3,208 km (karayip denizi 1,760 km, kuzey pasifik okyanusu 1,448 km)
iklimi: kıyı bölgelerinde ve doğu ovalarında tropikal iklim, dağlık bölgelerde daha soğuk iklim hakimdir.
arazi yapısı: kıyı boyunca düz ovalar, orta kısımlarda dağlar, andlar ve doğuda yatık ovalar yer almaktadır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: pasifik okyanusu 0 m
en yüksek noktası: pico cristobal colon 5,775 m
doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, kömür, demir, nikel, altın, bakır, değerli taş, hidro güç
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar %4
sürekli ekinler: %1
otlaklar: %39
ormanlık arazi: %48
diğer: %8 (1993 verileri)
sulanan arazi: 5,300 km² (1993 verileri)
doğal afetler: dağlar volkanik özellik taşımaktadırlar; arada sırada depremler, periyodik kuraklıklar görülebilir.
nüfus bilgileri
nüfus: 40,349,388 (temmuz 2001 verileri)
yaş yapısı: 0-14 yaş: %31.88 (erkek 6,507,282; kadın 6,354,454)
15-64 yaş: %63.37 (erkek 12,452,182; kadın 13,117,707)
65 yaş ve üzeri: %4.75 (erkek 859,967; kadın 1,057,796) (2001 verileri)
nüfus artış oranı: %1.64 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.33 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 23.96 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 70.57 yıl
erkek: 66.71 yıl
kadın: 74.55 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 2.66 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.31 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 71,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,700 (1999 verileri)
ulus: kolombiyalı
nüfusun etnik dağılımı: melez %58, beyaz %20, siyah %4, siyahlarla amerika yerlilerinin karışımı %3, amerika yerlileri %1, diğer %14
din: roma katolikleri %90
diller: ispanyolca
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %91.3
erkekler: %91.2
kadınlar: %91.4 (1995 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi tam adı: kolombiya cumhuriyeti
kısa şekli : kolombiya
yerel tam adı: republica de colombia
yerel kısa şekli: colombia
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: bogota
idari bölümler: 32 bölüm ve 1 başkent bölgesi; amazonas, antioquia, arauca, atlantico, bolivar, boyaca, caldas, caqueta, casanare, cauca, cesar, choco, cordoba, cundinamarca, guainia, guaviare, huila, la guajira, magdalena, meta, narino, norte de santander, putumayo, quindio, risaralda, san andres y providencia, distrito capital de santa fe de bogota, santander, sucre, tolima, valle del cauca, vaupes, vichada
bağımsızlık günü: 20 temmuz 1810 (ispanya’dan ayrıldı)
milli bayram: bağımsızlık günü, 20 temmuz (1810)
anayasa: 5 temmuz 1991
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: bcie, can, caricom (karayipler topluluğu ve ortak pazarı), ccc (gümrük işbirliği konseyi), cdb (karayipler kalkınma bankası), eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g- 3, g-11, g-24, g-77, iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laes, laia (latin amerika entegrasyon birliği), nam, oas (amerika devletleri teşkilatı), opanal, opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), pca (daimi hakemlik mahkemesi), rg, un (birleşmiş milletler), un güvenlik konseyi, unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unu, upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
ekonomiye genel bakış: kolombiya`da gelişme yolunda bir serbest piyasa ekonomisi yürürlüktedir. 1940`lardan sonra sanayide görülen gelişmeye karşın ekonomi ağırlıklı olarak tarıma dayanır. son yıllarda enflasyon ve işsizlik ciddi boyutlara ulaşırken, ekonomik büyüme hızı düşmeye başlamıştır. madencilik, sömürge döneminden beri ülke ekonomisinde önemli yer tutmuştur. llanos ve amazon havzası`ndaki iki ana petrol alanının dışında magdalena irmağı vadisi ve catatumbo irmağı`ndan da petrol çıkarılır. kolombiya dünyanın başlıca zümrüt üreticisi durumundadır. dış ticaret, hammadde ihracatı ve makine ve mamul madde ithalatına dayanır.
gsyih: satınalma gücü paritesi - 250 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %3 (2000 verileri)
gsyih - sektörlere göre: tarım: %19
endüstri: %26
hizmet: %55 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %9 (2000)
iş gücü: 18.3 milyon (1999 verileri)
iş gücünün sektörlere göre dağılımı: hizmet %46, tarım %30, endüstri %24 (1990)
işsizlik oranı: %20 (2000 verileri)
endüstri: tekstil, gıda, petrol, giysi ve ayakkabı, meşrubat, kimyasal maddeler, çimento, altın, kömür, mücevherat
endüstrinin büyüme oranı: %11 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 43.574 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 40.532 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 27 milyon kwh (1999)
elektrik ithalatı: 35 milyon kwh (1999)
tarım ürünleri: kahve, kesme çiçek, muz, pirinç, tütün, mısır, şekerkamışı, kakao, sebze, ormancılık ürünleri, karides
ihracat: 14.5 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: petrol, kahve, kömür, giysi, muz, kesme çiçek
ihracat ortakları: abd %50, ab %14, japonya %2 (2000 verileri)
ithalat: 12.4 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: endüstri araç gereçleri, taşıt araçları, tüketim malları, kimyasallar, kağıt mamulleri, yakıt, elektrik
ithalat ortakları: abd %35, ab %16, japonya %5 (2000 verileri)
dış borç tutarı: $34 milyar (2000 verileri)
para birimi: kolombiya pezosu (cop)
para birimi kodu: cop
mali yıl: takvim yılı
iletişim bilgileri
kullanılan telefon hatları: 5,433,565 (1997)
telefon kodu: 57
radyo yayın istasyonları: am 454, fm 34, kısa dalga 27 (1999)
radyolar: 21 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 60 (1997)
televizyonlar: 4.59 milyon (1997)
internet kısaltması: .co
internet servis sağlayıcıları: 18 (2000)
internet kullanıcıları: 600,000 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: 3,304 km (2000)
karayolları: toplam: 110,000 km (2000)
deniz yolları: 18,140 km (1996)
boru hatları: ham petrol 3,585 km; petrol ürünleri 1,350 km; doğal gaz 830 km; sıvı doğal gaz 125 km
limanları: bahia de portete, barranquilla, buenaventura, cartagena, leticia, puerto bolivar, san andres, santa marta, tumaco, turbo
hava alanları: 1,091 (2000 verileri)
konum: güney amerika’nın güneyinde, karayip denizi kıyısında, panama ve venezuela arasında ve kuzey pasifik okyanusu kıyısında, ekvator ve panama arasında yer almaktadır.
coğrafi konumu: 4 00 kuzey enlemi, 72 00 batı boylamı
haritadaki konumu: güney amerika, orta amerika ve karayipler
yüzölçümü: 1,138,910 km²
sınırları: toplam: 6,004 km
sınır komşuları: brezilya 1,643 km, ekvator 590 km, panama 225 km, peru 1,496 km, venezuela 2,050 km
sahil şeridi: 3,208 km (karayip denizi 1,760 km, kuzey pasifik okyanusu 1,448 km)
iklimi: kıyı bölgelerinde ve doğu ovalarında tropikal iklim, dağlık bölgelerde daha soğuk iklim hakimdir.
arazi yapısı: kıyı boyunca düz ovalar, orta kısımlarda dağlar, andlar ve doğuda yatık ovalar yer almaktadır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: pasifik okyanusu 0 m
en yüksek noktası: pico cristobal colon 5,775 m
doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, kömür, demir, nikel, altın, bakır, değerli taş, hidro güç
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar %4
sürekli ekinler: %1
otlaklar: %39
ormanlık arazi: %48
diğer: %8 (1993 verileri)
sulanan arazi: 5,300 km² (1993 verileri)
doğal afetler: dağlar volkanik özellik taşımaktadırlar; arada sırada depremler, periyodik kuraklıklar görülebilir.
nüfus bilgileri
nüfus: 40,349,388 (temmuz 2001 verileri)
yaş yapısı: 0-14 yaş: %31.88 (erkek 6,507,282; kadın 6,354,454)
15-64 yaş: %63.37 (erkek 12,452,182; kadın 13,117,707)
65 yaş ve üzeri: %4.75 (erkek 859,967; kadın 1,057,796) (2001 verileri)
nüfus artış oranı: %1.64 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.33 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 23.96 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 70.57 yıl
erkek: 66.71 yıl
kadın: 74.55 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 2.66 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.31 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 71,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,700 (1999 verileri)
ulus: kolombiyalı
nüfusun etnik dağılımı: melez %58, beyaz %20, siyah %4, siyahlarla amerika yerlilerinin karışımı %3, amerika yerlileri %1, diğer %14
din: roma katolikleri %90
diller: ispanyolca
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %91.3
erkekler: %91.2
kadınlar: %91.4 (1995 verileri)
yönetimi
ülke adı: resmi tam adı: kolombiya cumhuriyeti
kısa şekli : kolombiya
yerel tam adı: republica de colombia
yerel kısa şekli: colombia
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: bogota
idari bölümler: 32 bölüm ve 1 başkent bölgesi; amazonas, antioquia, arauca, atlantico, bolivar, boyaca, caldas, caqueta, casanare, cauca, cesar, choco, cordoba, cundinamarca, guainia, guaviare, huila, la guajira, magdalena, meta, narino, norte de santander, putumayo, quindio, risaralda, san andres y providencia, distrito capital de santa fe de bogota, santander, sucre, tolima, valle del cauca, vaupes, vichada
bağımsızlık günü: 20 temmuz 1810 (ispanya’dan ayrıldı)
milli bayram: bağımsızlık günü, 20 temmuz (1810)
anayasa: 5 temmuz 1991
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: bcie, can, caricom (karayipler topluluğu ve ortak pazarı), ccc (gümrük işbirliği konseyi), cdb (karayipler kalkınma bankası), eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g- 3, g-11, g-24, g-77, iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laes, laia (latin amerika entegrasyon birliği), nam, oas (amerika devletleri teşkilatı), opanal, opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), pca (daimi hakemlik mahkemesi), rg, un (birleşmiş milletler), un güvenlik konseyi, unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unu, upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)
ekonomik göstergeler
ekonomiye genel bakış: kolombiya`da gelişme yolunda bir serbest piyasa ekonomisi yürürlüktedir. 1940`lardan sonra sanayide görülen gelişmeye karşın ekonomi ağırlıklı olarak tarıma dayanır. son yıllarda enflasyon ve işsizlik ciddi boyutlara ulaşırken, ekonomik büyüme hızı düşmeye başlamıştır. madencilik, sömürge döneminden beri ülke ekonomisinde önemli yer tutmuştur. llanos ve amazon havzası`ndaki iki ana petrol alanının dışında magdalena irmağı vadisi ve catatumbo irmağı`ndan da petrol çıkarılır. kolombiya dünyanın başlıca zümrüt üreticisi durumundadır. dış ticaret, hammadde ihracatı ve makine ve mamul madde ithalatına dayanır.
gsyih: satınalma gücü paritesi - 250 milyar $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %3 (2000 verileri)
gsyih - sektörlere göre: tarım: %19
endüstri: %26
hizmet: %55 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %9 (2000)
iş gücü: 18.3 milyon (1999 verileri)
iş gücünün sektörlere göre dağılımı: hizmet %46, tarım %30, endüstri %24 (1990)
işsizlik oranı: %20 (2000 verileri)
endüstri: tekstil, gıda, petrol, giysi ve ayakkabı, meşrubat, kimyasal maddeler, çimento, altın, kömür, mücevherat
endüstrinin büyüme oranı: %11 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 43.574 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 40.532 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 27 milyon kwh (1999)
elektrik ithalatı: 35 milyon kwh (1999)
tarım ürünleri: kahve, kesme çiçek, muz, pirinç, tütün, mısır, şekerkamışı, kakao, sebze, ormancılık ürünleri, karides
ihracat: 14.5 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: petrol, kahve, kömür, giysi, muz, kesme çiçek
ihracat ortakları: abd %50, ab %14, japonya %2 (2000 verileri)
ithalat: 12.4 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: endüstri araç gereçleri, taşıt araçları, tüketim malları, kimyasallar, kağıt mamulleri, yakıt, elektrik
ithalat ortakları: abd %35, ab %16, japonya %5 (2000 verileri)
dış borç tutarı: $34 milyar (2000 verileri)
para birimi: kolombiya pezosu (cop)
para birimi kodu: cop
mali yıl: takvim yılı
iletişim bilgileri
kullanılan telefon hatları: 5,433,565 (1997)
telefon kodu: 57
radyo yayın istasyonları: am 454, fm 34, kısa dalga 27 (1999)
radyolar: 21 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 60 (1997)
televizyonlar: 4.59 milyon (1997)
internet kısaltması: .co
internet servis sağlayıcıları: 18 (2000)
internet kullanıcıları: 600,000 (2000)
ulaşım ve taşımacılık
demiryolları: 3,304 km (2000)
karayolları: toplam: 110,000 km (2000)
deniz yolları: 18,140 km (1996)
boru hatları: ham petrol 3,585 km; petrol ürünleri 1,350 km; doğal gaz 830 km; sıvı doğal gaz 125 km
limanları: bahia de portete, barranquilla, buenaventura, cartagena, leticia, puerto bolivar, san andres, santa marta, tumaco, turbo
hava alanları: 1,091 (2000 verileri)
(bkz: colombian professional football )
vizelerin kar$ilikli olarak kaldirildigi ulke. devlet ba$kaninin ismi juan manuel santos’tur.
ab’nin son kararina gore artik bu ulkenin vatanda$lari ab ulkelerine vizesiz seyahat edebilecekler. ancak bu kolayligin saglanabilmesi icin once kendi topraklarini ab’li vatanda$lara vizesiz olarak acmak zorunda.
yüz ölçümüne göre güney amerika'nın en büyük dördüncü ülkesi.
kolombiya'bir kere gitme şansı buldum. cali sehrine bayıldım. rio da olan isa heykeline benzeyen bir heykeli var. salsa festivaline yetişemedim. insanları inanılmaz sıcak ve neşeliler. kalacaksanız continental hotel'de kalın en azından çalınan bir eşyanız olmaz. akşamları da kolombiya'da gece 21:00 dan sonra tek çıkmayın. taksiciye bile güven olmuyor.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?