genel durum sorumluluğunu üzerine alanlar

-genel durumu yönetme sorumluluğunu üzerine alanlar, en önemli hedefe ve en yakın tehlikeye elden geldiği kadar yakın bulunmalıdırlar-

nutuk’tan...

bu bakımdan, uyulacak yol ve yöntem şudur ki, genel durumu yönetip yürütme sorumluluğunu üzerine alanlar, en önemli hedefe ve en yakın tehlikeye elden geldiği kadar yakın yerde bulunmalıdırlar.

yeter ki, bu yakınlık genel durumu gözden kaybettirecek derecede olmasın! ankara bu şartları kendinde toplayan bir noktaydı. her halde cephelerle ilgileneceğiz diye balıkesir’e, nazilli’ye veyahut afyonkarahisar’a gitmiyorduk.

fakat, cephelere ve istanbul’a demiryolu ile bağlı bulunan ve genel durumu yönetme bakımından sivas’tan hiçbir farkı olmayan ankara’ya gelecektik.

meclis-i meb’usan’ın istanbul’da toplanması zarurî görüldükten sonra ise, ankara’ya gelmenin ne kadar yerinde ve yararlı sayılmak lâzım geldiğini açıklamayı gereksiz bulurum.

efendiler, hey’et-i temsiliye’nin ankara’ya taşınmaması için sebepler ileri sürülürken, bu arada, hele öteden beri her zaman her teşebbüsümüzü kötü görmek ve göstermek isteyen düşmanlardan» söz edilmiş olmasına hiçbir anlam veremedim.

gerçekten, kendisinin dediği gibi, düşmanlar bizim hangi davranışımızı, hangi teşebbüsümüzü iyi görmüşlerdir veya görebilirler ki, ona göre hareket edelim!

eğer bu düşünce ve görüşe yol açan: «istanbul’da, millî dâvâya inanan bir ali rıza paşa hükûmeti vardır. meclis-i meb’usan da orada toplanarak millet ve memleketin mukadderatını denetlemeye başladıktan sonra, hey’et-i temsiliye’nin batı cepheleriyle,
meclis-i meb’usan ile ilgi ve ilişkisine ne lüzum kalır? bu takdirde, hey’et-i temsiliye’nin yalnız doğu illerinin teşkilâtı ile ilgilenmesi ve yetinmesi daha yerinde ve daha yararlı olmaz mı?» şeklindeki bir düşünce ve görüş idiyse, bir dereceye kadar üzerinde durulabilir.

fakat, böyle olunca da, genel durumu, olayların iç yüzünü ve gerçek şartları görüş ve anlayış bakımından, hey’et-i temsiliye ile kâzım karabekir paşa arasında doldurulması imkânsız bir hendek olduğunu kabul etmek gerekir.

hey’et-i temsiliye’nin ankara’ya gelmesini düşmanlar kötü görecektir, noktasında daha çok durularak, belki ileri sürülmüş olan düşünce ve görüşün çıkış kaynağı daha iyi kavranabilirse de, bizim şimdilik buna ayıracak fazla zamanımız yoktur.

devamı için:

(bkz: milletvekilleri ile ankara da görüşme teşebbüsü)