erzurum kongresi

23 temmuz 1919’da gerceklestirilen ve memleketin gidisati ile ilgili son derece onemli kararlarin alindigi kongredir. bu onemli kongrede alinan kararlar asagidaki gibidir.

1 - milli sinirlar icinde bulunan vatan parcalari bir butundur. birbirinden ayrilamaz

2 - her turlu yabanci isgal ve mudahalesine karsi ve osmanli hukumeti’nin dagilmasi halinde, millet topyekûn kendisini savunacak ve direnecektir.

3 - istanbul hukumeti vatani koruma ve istiklâli elde etme gucunu gosteremedigi takdirde, bu gayeyi gerceklestirmek icin gecici bir hukumet kurulacaktir. bu hukûmet uyeleri millî kongrece secilecektir. kongre toplanmamissa bu secimi heyet-i temsiliye yapacaktir.

4 - kuva-yi milliye’yi tek kuvvet olarak tanimak ve millî iradeyi hâkim kilmak esastir.

5 - hristiyan azinliklara siyasî hâkimiyet ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez.

6 - manda ve himaye kabul olunamaz.

7 - millî meclis’in derhal toplanmasini ve hukûmetin yaptigi islerin meclis tarafindan kontrol edilmesini saglamak icin calisilacaktir.

acaba bugun muhterem hukumetimiz tarafindan erzurumda bir kongre olsaydi acaba hangi kararlar alinirdi? bence asagidaki kararlar alinirdi:

1- milli hudut icindeki vatanin butunlugu, avrupa’nin zorlamasi ile cikarilan uyum paketleri ile tehlikeye atilir.

2- ordu’nun yurtdisindaki hareketleri amerikan denetimi altindadir. turk askerin kafasina cuval gecirilmesi halinde abd’ye nota verilmez, ancak "beraber yuruduk biz bu yollarda" sarkisinin notalari anlasilir.

3- her turlu bati mandasi tartismaya aciktir.

4- kibris’ta her turlu bati plani kabul edilir. bu planlar geregi kuzey kibris turk cumhuriyeti, evvelâ rumlara verilir daha sonra yunanistan’in istegi uzerine yunanistan’a verilir.

5- ege’de 12 mil hakki, isvicre’nin lahey kentinde yapilan konferanslarina gerek kalmadan "2013’te avrupa birligine gireceksiniz" sozu karsiliginda yunanistan’a verilir.

6- ekonomi tamamen imf denetimi altinda olacaktir. isci, memur, emekli maaslari disinda tarimda ne ekilecegini, dolarin kac lira olacagini ve faiz oranlarini imf belirler.

7- fener rum patrigi bartholomeos efendimiz hazretlerinin unvani "ekumenik"tir ve kendisine vatikan gibi istanbul’da bagimsiz bir ortodoks devleti kurma yetkisi verilecektir.

nasil begendiniz mi yeni erzurum kongresi kararlarini?...

erzurum’da oldukça zor şartlar altında, şehirdeki bir lisenin spor salonunda gerçekleştirilen kongredir. bölgesel amaçlı toplanır ama bölgeci değildir.

nutuk’tan...

efendiler, yüksek malûmunuz olduğu üzere, erzurum kongresi 1919 yılı temmuzunun 23’üncü günü, pek gösterişsiz bir okul salonunda toplandı. ilk günü, beni başkanlığa seçtiler. kongre üyelerini, durum ve bir dereceye kadar da tutulan yol hakkında aydınlatmak için yaptığım konuşmada:

«tarihin ve olayların zoru ile, doğrudan doğruya içine düştüğümüz kanlı ve kara tehlikeleri göstermeyecek ve bundan irkilmeyecek hiçbir vatanseverin tasavvur edilemeyeceğine işaret ettim. ateşkes anlaşması hükümlerine aykırı olarak yapılan saldırı ve işgallerden bahsettim.

tarihin, bir milletin varlığını ve hakkını hiçbir zaman inkâr edemeyeceğini, bu itibarla vatanımız, milletimiz aleyhinde verilen hükümlerin ergeç iflâsa mahkûm olduğunu söyledim.

vatan ve milletin kutsal varlıklarını kurtarmak ve korumak hususunda son sözü söyleyecek ve bunun gereğini yerine getirecek gücün, bütün vatanda bir elektrik ağı haline gelmiş olan millî akımın kahramanlık ruhu olduğunu ifade ettim.

maneviyatın kuvvetlendirilmesine yardımcı olmak üzere de, yeryüzündeki bilinen bütün milletlerin millî gayelerine ulaşmak için -içinde bulunduğumuz tarihteki- mücadeleleri ile ilgili mevcut bazı bilgileri özetledim.

ve milletin mukadderatına hâkim bir millî iradenin, ancak anadolu’dan doğabileceğini belirttim. milli iradeye dayanan bir millet meclisi’nin meydana getirilmesini ve gücünü millî iradeden alacak bir hükûmetin kurulmasını, kongre çalışmalarının ilk hedefi olarak gösterdim» (belge: 38).

devamı için:

(bkz: erzurum kongresi nin bildirisi ve kararları)