brezilya

guney amerika’da bulunan bir latin ulkesi.ismi en fazla futbol’da duyulan ulke.

futbol disinda sambasi , yagmur ormanlari ve fakirligi ile de taninir. portekize olan uzakligina ragmen portekizce konusulmasi portekiz emperyalizminin ne denli buyuk oldugunu gosterir mi bilinmez.

karnavaliyla da gayet ismi duyulmus ulke.

futbol takiminin sari ye$il formalari vardir.

sepultura gibi bir grubu tum dunyaya kazandiran ulkedir. gene bu grup sayesinde ulkemizde bile brezilya formasi benzeri ti$ortler giyen dinleyicilerin cogunlukta olmasi dusunulurse ulke kendi reklamini da bir hayli yapmis oluyor.

cocuklugum da street fighter oynarken bi turlu gecemedigim ye$il garip yaratigin ulkesi.

(bkz: pembe dizi)

(bkz: brezilya dizisi)

dunya kupasini 1958,1962,1970,1994 ve 2002 yillarinda toplam bes kez kazanmis futbolcu cenneti.

baskenti brasilia olan ulke.

(bkz: ingiltere de brezilyali bir iscinin oldurulmesi)

(bkz: samba)

erkekleri ya futbolcu,ya da pembe dizi yıldızı doğar...ama benim gördüğüm kadarıyla tanrı biraz ayrıcalık tanımış bu veletleri yaratırken.

başlıca geçim kaynağı futboldur.

(bkz: brezilya futbol takımı)

bu ulkenin 10 tane komsusu vardir.

coğrafi verileri


konum: güney amerika’nın doğusunda, atlas okyanusunun kıyısında yer almaktadır.
coğrafi konumu: 10 00 güney enlemi, 55 00 batı boylamı
haritadaki konumu: güney amerika
yüzölçümü: toplam: 8,511,965 km²
kara: 8,456,510 km²
su: 55,455 km²
sınırları: toplam: 14,691 km
sınır komşuları: arjantin 1,224 km, bolivya 3,400 km, kolombiya 1,643 km, fransız guyana 673 km, guyana 1,119 km, paraguay 1,290 km, peru 1,560 km, surinam 597 km, uruguay 985 km, venezuela 2,200 km
sahil şeridi: 7,491 km
iklimi: daha fazla tropikal, ama güney kısmında ılımandır.
arazi yapısı: güneyde çoğunlukla yatık ovalar yer almaktadır; ovalar, tepelikler, dağlar ve dar sahil şeridi vardır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: atlas okyanusu 0 m
en yüksek noktası: pico da neblina 3,014 m
doğal kaynakları: boksit, altın, demir yatakları, manganez, nikel, fosfat, platin, kalay, uranyum, petrol, hidro enerji, kereste
arazi kullanımı: tarıma elverişli topraklar: %5
sürekli ekinler: %1
otlaklar: %22
ormanlık arazi: %58
diğer: %14 (1993 verileri)
sulanan arazi: 28,000 km² (1993 verileri)
doğal afetler: kuzeydoğuda kuraklıklar; güneyde su baskınları ve arada sırada buzlanmalar.


nüfus bilgileri


nüfus: 174,468,575
yaş yapısı: 0-14 yaş: %28.57 (erkek 25,390,039; kadın 24,449,902)
15-64 yaş: %65.98 (erkek 56,603,895; kadın 58,507,289)
65 yaş ve üzeri: %5.45 (erkek 3,857,564; kadın 5,659,886) (2001 verileri)
nüfus artış oranı: %0.91 (2001 verileri)
mülteci oranı: -0.03 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.05 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.04 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 0.97 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.68 erkek/kadın
toplam nüfusta: 0.97 erkek/kadın (2001 verileri)
bebek ölüm oranı: 36.96 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 63.24 yıl
erkek: 58.96 yıl
kadın: 67.73 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 2.09 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.57 (1999 verileri)
hiv/aids - taşıyan insan sayısı: 540,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenler: 18,000 (1999 verileri)
ulus: brezilyalı
nüfusun etnik dağılımı: beyaz ırk (portekiz, almanya, italya, ispanya, polonya) %55, melezler %38, siyah ırk %6, diğer (japon, arap, kızılderili) %1
din: roma katolikleri (nominal) %80
diller: portekizce (resmi), ispanyolca, ingilizce, fransızca
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %83.3
erkek: %83.3
kadın: %83.2 (1995 verileri)


yönetimi


ülke adı: resmi adı: brezilya federal cumhuriyeti
resmi kısa adı: brezilya
yerel uzun adı: republica federativa do brasil
yerel kısa adı: brasil
ingilizce: brazil
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet
başkent: brasilia
idari bölmeler: 26 eyalet ve bir federal bölge; acre, alagoas, amapa, amazonas, bahia, ceara, distrito federal, espirito santo, goias, maranhao, mato grosso, mato grosso do sul, minas gerais, para, paraiba, parana, pernambuco, piaui, rio de janeiro, rio grande do norte, rio grande do sul, rondonia, roraima, santa catarina, sao paulo, sergipe, tocantins
bağımsızlık: 7 aralık 1822 (portekiz’den ayrıldı)
milli bayram: bağımsızlık günü, 7 eylül (1822)
anayasa: 5 ekim 1988
hukuk sistemi: roma hukuk kuralları temel alınmıştır.
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: afdb (afrika kalkınma bankası), bis (uluslararası imar bankası), ccc (gümrük işbirliği konseyi), eclac (birleşmiş milletler latin amerika ve karayipler komisyonu), fao (tarım ve gıda örgütü), g-11, g-15, g-19, g-24, g-77, iadb (amerika bölgesi kalkınma bankası), iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), ifad (uluslararası tarımsal kalkınma fonu), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laes, laia (latin amerika entegrasyon birliği), mercosur (güney amerika ülkeleri ortak pazarı), nam , nsg, oas (amerika devletleri teşkilatı), opanal, opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), pca (daimi hakemlik mahkemesi), rg, un (birleşmiş milletler), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unitar (bm eğitim araştırma enstitüsü), unmop (bm prevlaka gözlem misyonu), untaet (bm doğu timor geçiş yönetimi), unu, upu (dünya posta birliği), wcl (dünya emek konfederasyonu), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü)


ekonomik göstergeler


ekonomiye genel bakış: portekizlilerin ülkeye geldikleri yıllarda ülkenin başlıca ekonomik aktivitesi sandal ağacı ticaretiydi.(15. yüzyıl) 16. - 17. yüzyıllarda şeker kamışı , 17. - 19. yüzyıllar arasında ise altın madenciliği revaçtaydı. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise kahve üretimi önem kazandı ve brezilya dünyanın en önemli kahve üreticilerinden birisi oldu. 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar bir tarım ülkesi ve ucuz hammadde kaynağı olan brezilya tüm diğer ülkeler gibi 1929 yılında yaşanan büyük depresyondan oldukça kötü etkilendi. bu ekonomik kriz ülke ekonomisinde önemli bir iz bıraktı. kahve üretimi hızla önem kaybetti ve sanayi onun yerini aldı. bu gün için ülke sanayi ulusal üretimin %20’sini sağlamakta , bir diğer %20 ’lik kısmını ise tarım vermektedir. kalan %60’lık kısmını ise hizmet sektörü karşılamaktadır. dünyanın sayılı şeker kamışı üreticilerinden biri olan brezilyada bu bitkiden şeker üretildiği gibi ülkede yakıt olarak da kullanılan etanol da üretilir. ülkenin yetiştirdiği diğer önemli ürünler ; manyok , mısır , pirinç , narenciyedir. sonuç olarak ülke ekonomisi tüm aksiliklere ve güçlüklere rağmen büyük bir gelişme potansiyeline sahiptir. ülke 1994 yılından , real planın uygulamaya konulmasından sonra , elektronik eşya , dayanıklı tüketim maddeleri, gıda, çimento imalatı gibi alanlara yatırım yapmakta ve gelişmenin alt yapısını hazırlamaya çalışmaktadır.
gsyih: satınalma gücü paritesi - 1.13 trilyon $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %4.2 (2000 verileri)
gsyih - sektörlere göre: tarım: %9
endüstri: %29
hizmet: %62 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %6 (2000)
iş gücü: 79 milyon (1999 verileri)
sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %53.2, tarım %23.1, endüstri %23.7
işsizlik oranı: %7.1 (2000 verileri)
bütçe: gelirler: 151 milyar $; giderler: 149 milyar $ (1998)
endüstri: tekstil, ayakkabı, kimyasallar, çimento, ormancılık, demir yatakları, kalay, çelik, uçak, motorlu taşıt ve yedekleri, diğer makine ve ekipmanlar
endüstrinin büyüme oranı: %6.9 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 337.44 milyar kwh (1999)
elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %5.28
hidro: %90.66
nükleer: %1.12
diğer: %2.94 (1999)
elektrik tüketimi: 353.674 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 5 milyon kwh (1999)
elektrik ithalatı: 39.86 milyar kwh
tarım ürünleri: kahve, soya fasulyesi, buğday, pirinç, mısır, şeker kamışı, kakao, narenciye; sığır
ihracat: 55.1 milyar $ (2000)
ihracat ürünleri: imalatlar, demir, soya fasulyesi, ayakkabı, kahve
ihracat ortakları: abd %23, arjantin %11, almanya %5, hollanda %5, japonya %5 (1999)
ithalat: 55.8 milyar $ (2000)
ithalat ürünleri: makine ve araç - gereçler, kimyasal maddeler, petrol, elektrik
ithalat ortakları: abd %24, arjantin %12, almanya %10, japonya %5, italya %5 (1999)
dış borç tutarı: 232 milyar $ (2000)
para birimi: brezilya reali (brl)
para birimi kodu: brl
mali yıl: takvim yılı


iletişim bilgileri


kullanılan telefon hatları: 17.039 milyon (1997)
telefon kodu: 55
radyo yayın istasyonları: am 1,365, fm 296, kısa dalga 161 (1999)
radyolar: 71 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 138 (1997)
televizyonlar: 36.5 milyon (1997)
internet kısaltması: .br
internet servis sağlayıcıları: 50 (2000)
internet kullanıcıları: 8.65 milyon (2000)


ulaşım ve taşımacılık


demiryolları: toplam: 30,539 km (1999 verileri)
karayolları: toplam: 1.98 milyon km
asfalt: 184,140 km
asfalt olmayan: 1,795,860 km (1996)
deniz yolları: 50,000 km
boru hatları: ham petrol 2,980 km; petrol ürünleri 4,762 km; doğal gaz 4,246 km (1998)
limanlar: belem, fortaleza, ilheus, imbituba, manaus, paranagua, porto alegre, recife, rio de janeiro, rio grande, salvador, santos, vitoria
hava alanları: 3,264 (2000 verileri)

teneke meşrubat kutuları, kağıt, aleminyum ve naylondan oluşan süt-meyva suyu kutuları gibi zamazingoların geri dönüşüm olayında aşmış ülke.aynı zamanda almanya’ya sahip olduğu geri dönüşüm teknolojisini ihraç etmiş ülke.

en kuzeyindeki kentle en güneyindeki kent arasında 5.000 km vardır.

2014 dunya kupasinin duzenlenecegi ulke.