1961 anayasası

kabul tarihi: 9 temmuz 1961
kanun no: 334
resmî gazete, 20.7.1961, sayı 10859.
düstur no: 4 tertip 1-2, s.2930.

başlangiç

tarihi boyunca bağımsız yaşamış, hak ve hürriyetleri için savaşmış olan;

anayasa ve hukuk dışı tutum ve davranışlarıyla meşruluğunu kaybetmiş bir iktidara karşı direnme hakkını kullanarak 27 mayıs 1960 devrimini yapan türk milleti;

bütün fertlerini, kaderde, kıvançta ve tasada ortak, bölünmez bir bütün halinde, millî şuur ve ülküler etrafında toplıyan ve milletimizi, dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesi olarak millî birlik ruhu içinde daima yüceltmeyi amaç bilen türk millîyetçiliğinden hız ve ilham alarak ve;

yurtta sulh, cihanda sulh ilkesinin, millî mücadele ruhunun, millet egemenliğinin, atatürk devrimlerine bağlılığın tam şuuruna sahip olarak;

insan hak ve hürriyetlerini, millî dayanışmayı, sosyal adâleti, ferdin ve toplumun huzur ve refahını gerçekleştirmeyi ve teminat altına almayı mümkün kılacak demokratik hukuk devletini bütün hukukî ve sosyal temelleriyle kurmak için;

türkiye cumhuriyeti kurucu meclisi tarafından hazırlanan bu anayasayı kabul ve ilan ve onu, asıl teminatın vatandaşların gönüllerinde ve iradelerinde yer aldığı inancı ile, hürriyete, adâlete ve fazilete aşık evlatlarının uyanık bekçiliğine emanet eder.

birinci kısım

genel esaslar
i. devletin şekli

madde 1.- türkiye devleti bir cumhuriyettir.

ii. cumhuriyetin nitelikleri

madde 2.- türkiye cumhuriyeti, insan haklarına ve başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, millî demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir.

iii. devletin bütünlüğü; resmî dil; başkent

madde 3.- türkiye devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür.

resmî dil türkçedir.

başkent ankara’dır.

iv. egemenlik

madde 4.- egemenlik kayıtsız şartsız türk milletinindir.

millet, egemenliğini, anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır.

egemenliğin kullanılması, hiçbir suretle belli bir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılmaz. hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.
v. yasama yetkisi

madde 5.- yasama yetkisi türkiye büyük millet meclisinindir. bu yetki devredilemez.
vi. yürütme görevi

madde 6.- yürütme görevi, kanunlar çerçevesinde, cumhurbaşkanı ve bakanlar kurulu tarafından yerine getirilir.

vii. yargı yetkisi

madde 7.- yargı yetkisi, türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

vii. anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı

madde 8.- kanunlar anayasaya aykırı olamaz.

anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve kişileri bağlıyan temel hukuk kurallarıdır.

ix. devlet şeklinin değişmezliği

madde 9.- devlet şeklinin cumhuriyet olduğu hakkındaki anayasa hükmü değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

http://www.anayasa.gen.tr/1961ay.htm